Του Γιώργου Παυλόπουλου
Από χθες, από τη στιγμή δηλαδή που η Ευρωβουλή ενέκρινε τη νέα Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιν, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση μέχρι να αναλάβει τα καθήκοντά της η νέα «κυβέρνηση» της Ευρώπης, παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από την απερχόμενη του Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Αυτό θα γίνει την 1η Δεκεμβρίου, με ένα μήνα καθυστέρηση σε σύγκριση με την αρχικά προβλεπόμενη ημερομηνία, καθώς μεσολάβησαν μια σειρά αντιπαραθέσεις και βέτο στη διαδικασία έγκρισης των νέων Επιτρόπων.
Τα δύσκολα, όμως, δεν ήταν αυτά που πέρασαν, αλλά αυτά που πρόκειται σε λίγο να αρχίσουν. Διότι η πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας και έμπιστη της Ανγκελα Μέρκελ θα παραλάβει ένα ντοσιέ που προκαλεί... τρόμο – ειδικά εάν αποφασίσει να το ανοίξει και να απλώσει στο τραπέζι της όλα τα μεγάλα θέματα που εκκρεμούν και ζητούν απαντήσεις. Οι οποίες μέχρι τώρα δεν έχουν δοθεί επειδή οι εταίροι δεν συμφωνούν τι να πουν και να κάνουν.
Παρά δε το γεγονός ότι, με βάση τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι η Κομισιόν αυτή που έχει τον αποφασιστικό και τελευταίο λόγο στις αποφάσεις, αλλά το Συμβούλιο των «28» (που πιθανώς να γίνουν σύντομα «27»), ασφαλώς ο ρόλος της δεν είναι άνευ σημασίας. Το αντίθετο, αν κρίνουμε από τα όσα συνέβησαν τις προηγούμενες δύο πενταετίες.
Από πού να ξεκινήσει;
Η φον ντερ Λάιεν, λοιπόν, θα βρει από την πρώτη ημέρα μπροστά της τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, όπως είναι οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία αλλά και το ΝΑΤΟ, που έχει βρεθεί τις τελευταίες ημέρες στο επίκεντρο με αφορμή την αντιπαράθεση Βερολίνου και Παρισιού. Τα ζητήματα της οικονομίας, που περιλαμβάνουν τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στη δημοσιονομική πειθαρχία και την ανάγκη ανάπτυξης, τις... αυτονομιστικές τάσεις πολλών κυβερνήσεων, τις πιέσεις κάποιων για μια πιο «ευρωπαϊκή» πολιτική και άλλων για πιο «εθνική». Τα ζητήματα του ανταγωνισμού, που έχουν να κάνουν τόσο με τη δημιουργία «εθνικών πρωταθλητών» όσο και με τις αθέμιτες μεθόδους που χρησιμοποιούν ορισμένα κράτη-μέλη (κυρίως χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και ευνοϊκή μεταχείριση από το τραπεζικό τους σύστημα) για να προσελκύσουν ξένες επιχειρήσεις και επενδύσεις.
Θα βρει, επίσης, το μεγάλο θέμα του νέου προϋπολογισμού για την επταετία 2021-''27, όπου έχουν συγκροτηθεί τρία στρατόπεδα τα οποία ήδη έχουν αρχίσει να ανταλλάσσουν πυρά: Των χωρών του Βορρά, που θέλουν να μειωθεί το ύψος του προϋπολογισμού μετά την αποχώρηση του Ηνωμένο Βασιλείου (για να μην πληρώνουν παραπάνω) και να κατευθυνθούν τα υπάρχοντα κονδύλια προς τους τομείς οι οποίοι τις ενδιαφέρουν. Εκείνων του Νότου και της ανατολικής Ευρώπης, που ζητούν αύξηση του προϋπολογισμού και των δαπανών που αφορούν στα διαρθρωτικά ταμεία και τη σύγκλιση. Και, τέλος, εκείνων που προσπαθούν να κρατήσουν ισορροπίες και προτείνουν ο νέος προϋπολογισμός να παραμένει, λίγο ως πολύ, ως έχει.
Η ΚΑΠ και οι αγρότες
Εδώ, μάλιστα, ένα ειδικό – και πολύ «καυτό» – κεφάλαιο αποτελεί η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η οποία απορροφά περίπου το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Οι εικόνες που έζησαν τις δύο προηγούμενες ημέρες τρία κράτη-μέλη – της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιρλανδίας – όταν αγρότες με τα τρακτέρ τους «εισέβαλαν» στις πρωτεύουσές τους και απαίτησαν από τις κυβερνήσεις να τους ακούσουν και να ικανοποιήσουν τα αιτήματά τους (που σίγουρα δεν περιλαμβάνουν μείωση των κονδυλίων της ΚΑΠ, όπως σχεδιάζεται...) ασφαλώς αποτυπώνουν την αναταραχή που υπάρχει σε αυτό το τμήμα της κοινωνίας και της οικονομίας, που υπόκειται σε μεγάλες και βίαιες αλλαγές.
Θα καταφέρει, άραγε, η νέα πρόεδρος της Κομισιόν – η «πρωθυπουργός» της ΕΕ – να τα βάλει όλα αυτά σε τάξη ή, ακόμη καλύτερα, να λύσει κάποια από τα προβλήματα που υπάρχουν; Το σίγουρο είναι ότι οι ισχυροί της Ευρώπης δεν μοιάζουν διατεθειμένοι να κάνουν υπερβάσεις και να την βοηθήσουν διαιτέρως στο έργο της.
Η επιλογή Μέρκελ και Μακρόν να... πετάξουν την μπάλα στην εξέδρα, συγκροτώντας μια Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης που θα φάει τα επόμενα δύο χρόνια για να καταλήξει σε προτάσεις προς τις κυβερνήσεις, αποδεικνύει του λόγου το αληθές.
AP Photo/Jean-Francois Badias
