Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Η ιστορία της παγκόσμιας πολιτικής, η άνοδος και η πτώση κρατών και αυτοκρατοριών, είναι συνυφασμένη με την τεχνολογία και τα δίκτυα της κάθε εποχής.
Παραδοσιακά στοιχεία ισχύος αποτελούσαν τα πολιτικά-λατρευτικά οικοδομήματα, με τη μορφή παλατιών, ναών ή φρουρίων, και τα έργα υποδομής ως δικτύων επικοινωνίας.
Κυρίως ο έλεγχος των πάσης φύσεως δικτύων πυροδότησε τις μεγαλύτερες συγκρούσεις στην ιστορία. Και αυτό, γιατί πίσω από τον έλεγχο των δικτύων, υπάρχει σημαντική πολιτική και οικονομική ουσία!
Πολιτική και Δίκτυα
Οι μεγάλες αυτοκρατορίες του παρελθόντος κατασκεύαζαν δρόμους, τους φύλαγαν καλά, άφηναν τους ληστές ελεύθερους να λυμαίνονται τις περιοχές ένθεν και ένθεν των δρόμων, και έτσι καθιστούσαν τους δρόμους το μόνο ασφαλές πέρασμα των εμπόρων και των ταξιδευτών προς τον προορισμό τους. Σε αντάλλαγμα για την ασφάλεια που προσέφεραν, φορολογούσαν και ήλεγχαν τα διερχόμενα εμπορεύματα, τους εμπόρους, και τους ταξιδευτές. Ακρίτες, τοπικοί άρχοντες και κεντρική εξουσία μοιράζονταν τα κέρδη ανάλογα.
Οι ανάγκες και η τεχνολογική πρόοδος έφεραν την μεγάλη Εποχή των Ανακαλύψεων. Οι δρόμοι έγιναν ναυσιπλοικές διαδρομές. Τα πλοία χρειάζονταν χάρτες και σταθμούς ανεφοδιασμού. Πάλι οι μεγάλες αυτοκρατορίες φρόντισαν να ελέγξουν και αυτό το στάδιο εξέλιξης. Τα πλοία για να πλεύσουν χρειάζονταν κρατική άδεια, οι καλά ενημερωμένοι χάρτες αποτελούσαν κρατικά μυστικά, ενώ οι σταθμοί ανεφοδιασμού ήταν φρούρια υπό τον έλεγχο των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης. Η τύχη μάλιστα των αυτοκρατοριών της Ευρώπης, θα μπορούσαμε να πούμε, πως κρίθηκε στους ανταγωνισμούς για τον έλεγχο των φρουρίων-σταθμών ανεφοδιασμού έξω από την Ευρώπη, μακριά στις θάλασσες της Ασίας και του Ατλαντικού.
Οι δρόμοι και οι ναυσιπλοικές διαδρομές έφεραν αύξηση του εμπορίου και την ανάγκη για έγκαιρη μετάδοση πληροφοριών. Το ταχυδρομείο έγινε ο επόμενος στόχος των πολιτικοοικονομικών ανταγωνισμών της ιστορίας. Από τα ταχυδρομικά περιστέρια και τις ταχυδρομικές άμαξες η εξέλιξη της τεχνολογίας πέρασε τον ανθρώπινο πολιτισμό στους ανταγωνισμούς για τα τηλεγραφικά δίκτυα και αργότερα για τα δίκτυα τηλεφωνίας.
Και μαζί με την τεχνολογική εξέλιξη στην μετάδοση των πληροφοριών περάσαμε στην επανάσταση των σιδηροδρόμων και στους ανταγωνισμούς για τον έλεγχο της γης από όπου οι γραμμές των τρένων διέρχονταν.
Η νέα τεχνολογία ήθελε και νέα καύσιμα. Έτσι, σφοδροί ανταγωνισμοί εμφανίστηκαν και ακόμη είναι στην διεθνοπολιτική επικαιρότητα, για τον έλεγχο των δικτύων αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου, καθώς και ανταγωνισμοί για τα ηλεκτρικά δίκτυα.
Όλοι οι παραπάνω ανταγωνισμοί έχουν κεντρικό άξονα αναφοράς τον χωρικό έλεγχο από κρατικές εξουσίες. Η εμφάνιση του internet και του διαδικτύου περιέπλεξε πολύ τα πράγματα σε μια βολεμένη Πολιτική που θεωρούσε ότι «το μαγαζί θα είναι πάντα γωνία»!
Το internet δεν υπερκέρασε την έννοια του χώρου, απλά τη διεύρυνε. Πάλι η Πολιτική, με τη μορφή της κρατικής εξουσίας, θα μπορούσε να ελέγξει την κατάσταση.
Η πραγματική επανάσταση άρχισε σιγά-σιγά με τη φορητότητα. Η φορητότητα ως δυνατότητα που παρέχεται μέσω των smart phones σε συνδυασμό με άλλες λειτουργίες του διαδικτύου και τα κοινωνικά δίκτυα, έδωσαν άλλες δυνατότητες που από τις αντιδράσεις της Πολιτικής καταλαβαίνει κανείς πως η κατάσταση άρχισε να γίνεται πολύ επικίνδυνη και ο έλεγχος να χάνεται από τα χέρια της πολιτικής εξουσίας και να περνά σε χέρια τρίτα, πάντως σίγουρα όχι σε αυτά της κοινωνίας, όπως οι σύγχρονοι Σταυροφόροι της τεχνολογίας ευαγγελίζονται.
Γι' αυτό και στις μέρες μας βλέπουμε μια παγκόσμια συνεννόηση μεταξύ των κυβερνήσεων να ελέγξουν και να φορολογήσουν το διαδίκτυο και τις εταιρείες του.
Ο Πόλεμος για τα Δίκτυα 5G
Η εξέλιξη της τεχνολογίας στα δίκτυα 5G πάει την επανάσταση της φορητότητας σε άλλο επίπεδο. Πολύ μεγάλες ταχύτητες μετάδοσης κειμένων, ήχου και εικόνας, πολύ μεγάλες δυνατότητες αποθήκευσης δεδομένων και μεταφοράς τους, πρώιμες δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης, και πολλά ακόμη.
Τα δίκτυα 5G όχι μόνο θα αλλάξουν την καθημερινότητα μας, αλλά θα αλλάξουν τη δομή της παγκόσμιας οικονομίας και τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τις διαστάσεις του. Η παγκόσμια κοινωνία θα εξαρτηθεί όσο ποτέ άλλοτε από την τεχνολογία και ο έλεγχος της τεχνολογίας θα σημαίνει έλεγχο των κοινωνιών και άρα έλεγχο της Πολιτικής. Εδώ, κράτη και εξουσίες φαντάζουν αδύναμοι δρώντες σε ένα σύστημα που θα ελέγχεται ολοένα και περισσότερο από γεω-επιχειρηματίες όπως η Huawei.
Αν η Alibaba σήμανε την αρχή του τέλους για τον παραδοσιακό προτεστάντη-καπιταλιστή εμποράκο, η Huawei και ο στόχος της να ελέγξει την παγκόσμια αγορά των smart phones και των δικτύων 5G, ίσως σημάνει το τέλος της Δύσης στην Ιστορία και την επιστροφή της Ιστορίας στην κανονικότητα που προοιωνιζόταν για την Ασία περίπου στα 1500 μ.Χ. Την άνοδο, δηλαδή, της Κίνας στα παγκόσμια πράγματα, ως απόλυτης και κυρίαρχης ηγεμονικής δύναμης.
Η Δύση σιγά-σιγά αντιλαμβάνεται το διακύβευμα και αναπτύσσει ανάλογα τις άμυνες της. Μένει να δούμε την εξέλιξη!
*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος
