Του Στέλιου Φενέκου*
Με αφορμή την αίτηση ακυρώσεως παροχής ασύλου στους «8», που υποβλήθηκε από τον κ. Μουζάλα, γιατί «…κινδυνεύουν να διαταραχθούν οι σχέσεις με την Τουρκία», (στο βωμό της πολιτικής σκοπιμότητας πάνε περίπατο τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου), παρατίθενται όσο διεξοδικά επιτρέπει το μέσον δημοσίευσης τα παρακάτω.
Όταν κατέφυγαν οι 8 Τούρκοι φυγάδες με το Ε/Π στην Αλεξανδρούπολη, άμεσα επισημάνθηκαν με άρθρο μου, εκτός του νομικού πλαισίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και τα παρακάτω ζητήματα, τα οποία θα ήταν κρίσιμα για τη συνολική διαχείριση της υπόθεσης από τις κρατικές αρχές.
– Προτάθηκε όπως πριν παραδοθεί το Ε/Π στους Τούρκους, να εξετασθεί από αρμόδια εγκληματολογική υπηρεσία, για να συλλέξει κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία για τις δικαστικές ενέργειες που θα ακολουθούσαν. Παρ' όλα αυτά καμία εγκληματολογική έρευνα δεν έγινε στο Ε/Π (όπως αποδείχθηκε ήταν αναγκαίο), αλλά παραδόθηκε όπως - όπως στους Τούρκους.
– Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στο εάν το πραξικόπημα ήταν πραγματικό ή εάν είχε γίνει γνωστό έγκαιρα και απλά αφέθηκε να εξελιχθεί, είτε εάν προκλήθηκε τεχνηέντως. Και μάλιστα τονίζαμε ότι η κάθε μία περίπτωση από αυτές, παρουσίαζε σημαντικές διαφορετικές νομικές προσεγγίσεις, ως προς τις κατηγορίες που θα μας έστελνε η Τουρκία για τους 8 φυγάδες, αιτούμενη την έκδοσή τους.
Ήταν πραξικόπημα ή όχι;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να απαντηθεί στην υπόθεση αυτή, πριν καταδικάσει κάποιος τους 8 φυγάδες, είναι εάν ήταν πραγματικό το πραξικόπημα ή εάν είχε γίνει γνωστό έγκαιρα και απλά αφέθηκε να εξελιχθεί ελεγχόμενα για να αποτύχει, είτε εάν προκλήθηκε τεχνηέντως για να βρει δικαιολογία και να επιβάλει ο Erdogan τις διώξεις που είχε προγραμματίσει. Ένα πρόσχημα δηλαδή για να ξηλώσει τον κεμαλικό στρατό, να χειραγωγήσει τη Δικαστική εξουσία, να απαλλαγεί από τους πολιτικούς του αντιπάλους, και να ελέγξει πλήρως το κράτος και την δημόσια διοίκηση. Και όπως διαπιστώσαμε στη συνέχεια, εκμεταλλεύθηκε απόλυτα το αποτυχημένο πραξικόπημα για να επιτύχει και τις συνταγματικές αλλαγές που του δίνουν υπερεξουσίες.
Για να γίνουν όλα αυτά, χρειαζόταν ένα πραξικόπημα-οπερέτα, γεγονός που καταδεικνύεται από την ανυπαρξία ηγεσίας κατά την εκδήλωση και εξέλιξή του, και από την παντελή έλλειψη συγκεκριμένων διαταγών προς τους στρατιώτες. Οι περισσότεροι χαμηλόβαθμοι στρατιωτικοί και στρατιώτες κινητοποιήθηκαν με αμφιλεγόμενες και αόριστες διαταγές, χωρίς να γνωρίζουν λεπτομέρειες, και κατηγορήθηκαν κατόπιν ως πραξικοπηματίες, υποστηρικτές του Gulen (χωρίς συγκεκριμένα στοιχεία), συνελήφθησαν μαζικά, λιντσαρίστηκαν, βασανίσθηκαν, ακρωτηριάσθηκαν και εξευτελίστηκαν.
Την προσχηματική αξιοποίηση του ψευδο-πραξικοπήματος, καταδεικνύει και η πρωτοφανής ετοιμότητα των υποστηρικτών του Erdogan, να έχουν έτοιμες τις λίστες προγραφών των αντιφρονούντων, ώστε να μπορέσουν να κάνουν μαζικές συλλήψεις χιλιάδων πολιτών, την πρώτη κιόλας ημέρα. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα συνέλαβαν και φυλάκισαν 50.000 πολίτες, στρατιωτικούς, αστυνομικούς, δημοσίους υπαλλήλους, δασκάλους και καθηγητές, καθώς και 3.000 δικαστικούς, χωρίς προανακρίσεις, δικαστικές διαδικασίες, έρευνες και στοιχεία.
Το να κατηγορεί ο Erdogan αόριστα και χωρίς στοιχεία τους 8 φυγάδες, οι οποίοι είναι παραδοσιακά γαλουχημένοι κεμαλιστές, ως τρομοκράτες μέλη του FETO και υποστηρικτές του Gulen (ο οποίος είναι ιμάμης, ισλαμιστής), είναι τουλάχιστον παράδοξο.
Οι χώρες της Ευρώπης φυσικά δεν αποδέχθηκαν τον χαρακτηρισμό των προσφύγων ως τρομοκρατών, (που τους απέδωσε ατεκμηρίωτα ο Erdogan, για να υπερβεί τεχνηέντως τις διεθνείς συμβάσεις και τις προβλέψεις της ΕΣΔΑ), και δεν εξέδωσαν τους εκατοντάδες στρατιωτικούς και κρατικούς λειτουργούς που κατέφυγαν εκεί και ζήτησαν άσυλο.
- Εάν συνεπώς το πραξικόπημα αφέθηκε να εκδηλωθεί ενώ ήταν γνωστό ότι θα γίνει, για να εκμεταλλευθεί ο Erdogan την αποτυχία του, και να επιβληθεί αυταρχικά (υπάρχουν δημοσιευμένες πολλές μαρτυρίες τούρκων και ενδείξεις γι' αυτό), τότε εγείρονται σοβαρά νομικά ζητήματα όπως π.χ. του συντρέχοντος πταίσματος: Συγκεκριμένα, όταν εκείνος που ζημιώθηκε, παρέλειψε να αποτρέψει ή να περιορίσει μία ζημιά ή δεν επέστησε την προσοχή σε αυτόν που προκαλεί τη ζημιά, και τον κίνδυνο μίας ασυνήθιστα μεγάλης ζημιάς, εντάσσεται στις προβλέψεις περί συντρέχοντος πταίσματος. Δηλαδή ο ζημιωθείς συνέβαλε στη ζημιά με την συμπεριφορά του.
- Εάν το πραξικόπημα προκλήθηκε τεχνηέντως από τον Erdogan, τότε εγείρονται σοβαρά νομικά ζητήματα σε σχέση με τις πράξεις του ως «agent provocateur», όπως χαρακτηρίζεται όποιος με πρόθεση προκάλεσε σε άλλον την απόφαση να τελέσει κάποιο έγκλημα, με μοναδικό σκοπό να τον καταλάβει ενώ αποπειράται να τελέσει το έγκλημα ? ενώ επιχειρεί αξιόποινη προπαρασκευαστική πράξη. Οι πράξεις «agent provocateur» απαγορεύονται στην Ελληνική έννομη τάξη ποινικά. Αλλά και από πλευράς Συνταγματικού Δικαίου, η συμπεριφορά του «agent provocateur» αποτελεί προσβολή της αξίας του ανθρώπου (αρθ. 2 § 1, 5 § 2 και 25 § 1 Συντ).
Ο δημοκρατικός Erdogan;
Επειδή ακούγονται διάφορες αβασάνιστες απόψεις, ότι αφού ο Erdogan έχει εκλεγεί με εκλογές, άρα και η διακυβέρνηση του είναι Δημοκρατική, επισημαίνονται τα παρακάτω:
- Τον δημοκρατικό χαρακτήρα μίας κυβέρνησης δεν τον δίνουν οι εκλογές, αλλά κυρίως ο τρόπος που ενασκεί τις εξουσίες. Εάν οι εξουσίες είναι ανεξάρτητες και λειτουργούν οι θεσμοί προς όφελος της ευημερίας του λαού (και όχι του αφέντη ή μίας νομενκλατούρας). Εάν προστατεύονται οι θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα!
- Ο Erdogan δεν σέβεται την Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και έχει επεκτείνει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη την Τουρκία. Αυτό του δίνει την δυνατότητα να μην δίνει στοιχεία, να συλλαμβάνει, να φυλακίζει και να βασανίζει χωρίς να λογοδοτεί. Απαγορεύεται η επαφή των συλληφθέντων με τους δικηγόρους τους, και τους εκπροσώπους των διεθνών οργανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει συλλάβει μάλιστα αδικαιολόγητα και ξένους δημοσιογράφους.
- Η δημοκρατική συμπεριφορά μίας χώρας αξιολογείται επίσης από τον σεβασμό στις διεθνείς υποχρεώσεις της και συναλλαγές και τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο.
Στην πραγματικότητα ο Erdogan είναι δικτάτορας, που οδηγεί τους πολίτες και την χώρα στην απομόνωση και στην θρησκοληψία. Κάνει δημόσιες διακηρύξεις για ανάκτηση των οθωμανικών εδαφών με όχημα τον μουσουλμανισμό, και ενισχύει την ισλαμοποίηση της δημόσιας ζωής. Έχει κτίσει 17.000 τζαμιά και πολλά ισλαμικά σχολεία “ιμάμ χατίπ”, όπου φοιτούν, πάνω από ένα εκατομμύριο μαθητές, μία "ευσεβής γενιά" υποστηρικτών του.
Οι ιστορικές αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης
Με δεδομένη την αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου για την μη έκδοσή των 8 προσφύγων στην Τουρκία, παραμένει σε εκκρεμότητα η χορήγηση ασύλου από τη χώρα μας.
Στο διεθνές δίκαιο και στις Συμβάσεις περί προστασίας των προσφύγων, ορίζεται ποιoς θεωρείται πρόσφυγας και μπορεί να αιτηθεί ασύλου, με τις εξής σωρευτικά προϋποθέσεις:
- Να βρίσκεται εκτός του κράτους του οποίου έχει την υπηκοότητα.
- Να βιώνει δικαιολογημένο φόβο δίωξης, θανάτου, βασανισμών και εξευτελισμών και μη δίκαιης δίκης, εξαιτίας περιοριστικά αριθμούμενων λόγων (φυλή, θρησκεία, εθνικότητα, κοινωνική τάξη, πολιτικές πεποιθήσεις).
- Να μην μπορεί ή να μην επιθυμεί να ζητήσει προστασία από το κράτος του οποίου έχει την ιθαγένεια, επειδή υπάρχει το στοιχείο του δικαιολογημένου φόβου για τους συγκεκριμένους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Όμως ακόμη και αν ένα πρόσωπο συγκεντρώνει όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, δεν μπορεί να επικαλείται την προστατευτική δύναμη των Συμβάσεων εάν:
- Έχει διαπράξει έγκλημα κατά της ειρήνης, έγκλημα πολέμου ή έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
- Έχει διαπράξει σοβαρό αδίκημα του κοινού ποινικού δικαίου (με ιδιαίτερη μνεία στη τρομοκρατία τελευταία).
- Είναι ένοχος ενεργειών αντίθετων προς τους σκοπούς και τις αρχές του ΟΗΕ.
Και από κανένα στοιχείο που υποβλήθηκε από την τουρκική πλευρά δεν προκύπτει ότι διέπραξαν οιοδήποτε από αυτά τα αδικήματα οι 8 πρόσφυγες, ούτε η τουρκική πλευρά κατάφερε να αποδείξει, με τα στοιχεία που έστειλε δύο φορές επίσημα, την ενεργητική συμμετοχή τους στο πραξικόπημα. Μην ξεχνάμε ότι είναι χαμηλόβαθμοι στρατιωτικοί, και δεν είχαν οιαδήποτε διοικητική αποφασιστική αρμοδιότητα και ευθύνη.
Η ελληνική Δικαιοσύνη αποφάσισε ρητά ότι δεν μετείχαν κατ' οιονδήποτε τρόπο στο πραξικόπημα. Αναγνώρισε επίσης ότι διώκονται πολιτικά, ότι δεν τηρούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, ότι κινδυνεύουν να υποστούν βασανισμούς και ότι δεν θα τύχουν δίκαιης δίκης.
Έχοντας παραστεί στις 3 δίκες στον Άρειο Πάγο και στις 7 μέχρι τώρα Επιτροπές Προσφυγών ασύλου, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι τα μέλη των Επιτροπών δεν άφησαν κανένα σημείο που να μην το διερευνήσουν με συνέπεια, σε εξαντλητικές ακροάσεις 5 και 6 ωρών για τον καθένα, και να μην αποσαφηνίσουν και τις μικρότερες λεπτομέρειες.
Επισημαίνεται ότι οι «Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών» που εξέτασαν τις προσφυγές, είναι δευτεροβάθμια όργανα που λειτουργούν ανεξάρτητα στα πλαίσια της διοικητικής δικαιοσύνης. Ανήκουν στην αυτοτελή Αρχή Προσφυγών, η οποία υπάγεται απευθείας στον υπουργό Εσωτερικών (στον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής). Τα μέλη των Επιτροπών απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, εξετάζουν τις προσφυγές σύμφωνα με τις υποχρεώσεις μας έναντι του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της ΕΣΔΑ, και δεν επιτρέπεται καμία παρέμβαση στο έργο τους. Αποτελούνται:
- Από 2 Δικαστικούς των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων. Προεδρεύει της Επιτροπής ο αρχαιότερος.
- Έναν νομικό από την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες.
Αυτοί που αξίζουν επίσης το σεβασμό μας, είναι οι ικανότατοι δικηγόροι του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), οι οποίοι εργάζονται αποτελεσματικά για να υπερασπισθούν αφιλοκερδώς όλους τους αιτούμενους ασύλου πρόσφυγες.
Η υπόθεση των 8 Τούρκων φυγάδων δεν έχει τελειώσει ακόμη, λόγω κυρίως των μεθοδεύσεων και των επιχειρούμενων παρεμβάσεων στην λειτουργία της δικαιοσύνης εκ μέρους της κυβέρνησης . Έχει ακόμη πολύ δρόμο μέχρι να αποφασισθεί τελεσίδικα και αμετάκλητα η απονομή ασύλου σε όλους.
Εφόσον η κυβέρνηση συνεχίσει να μεθοδεύει κωλυσιεργίες και να μην δείχνει αποφασιστική στάση, σεβόμενη την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, το θέμα θα συνεχίσει να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στις σχέσεις μας με την Τουρκία.
*Ο κ. Στέλιος Φενέκος είναι Υποναύαρχος ε.α. ΠΝ και πρόεδρος της «κοινωνίας αξιών».
