Του Νίκου Μελετη
Το μήνυμα της δημιουργίας ενός διαδρόμου σταθερότητας, ασφάλειας και συνεργασίας πρωτίστως στον τομέα της ενέργειας, επιχειρούν να στείλουν σήμερα από την Λευκωσία οι ηγέτες της Κύπρου -Ισραήλ-Ελλάδας σε μια κρίσιμη συγκυρία, που το μπρα ντε φερ της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ με την Τεχεράνη αλλά και την Μόσχα, καθορίζουν το μέλλον της Μέσης Ανατολής αλλά και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Το πρόγραμμα της 4ης Τριμερούς Συνάντησης των Ν. Αναστασιάδη, Μπ.Νετανιάχου και Αλ. Τσίπρα συντομεύθηκε τελικά καθώς ο ισραηλινός πρωθυπουργός θα πρέπει εσπευσμένα να επιστρέψει στο Τελ Αβίβ, αναμένοντας απόψε το βράδυ την επίσημη ανακοίνωση από τον πρόεδρο Τραμπ, της στάσης που θα τηρήσει έναντι της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Συγχρόνως στο Ισραήλ έχουν αρχίσει οι προετοιμασίες (με την τοποθέτηση μάλιστα και ειδικών πινακίδων σημάνσεων στους δρόμους της Ιερουσαλήμ), για την μεταφορά τής αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ ,μια κίνηση που αποτελεί casus belli για τους παλαιστίνιους αλλά και για τον μουσουλμανικό κόσμο.
Αργά χθες μάλιστα ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι στην επίσημη αντιπροσωπεία που θα εκπροσωπήσει τον Τραμπ στα εγκαίνια της πρεσβείας στις 14 Μαΐου, θα συμμετέχουν η κόρη του Ιβάνκα ο γαμπρός του Τζαρετ Κουσνερ, ο υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούνχιν και επικεφαλής θα είναι ο ΑΝΥΠΕΞ Τζ.Σάλλιβαν.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός λίγες ώρες αργότερα, αύριο Τέταρτη θα μεταβεί στην Μόσχα οπού θα παραστεί στις εκδηλώσεις και τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση της 9ης Μαΐου για την Νίκη επι της ναζιστική Γερμανίας και κατόπιν θα εχει κρίσιμες συνομιλίες με τον Β. Πούτιν για την Συρία.
Μέχρι αυτή την στιγμή Μόσχα και Τελ Αβίβ, κατόρθωσαν να αποφύγουν την έστω και εξ ατυχήματος μεταξύ τους εμπλοκή στην Συρία, καθώς στις προηγούμενες συναντήσεις τους έθεσαν το πλαίσιο των κόκκινων γραμμών και τους κανόνες εμπλοκής των δυνάμεων τους που επιχειρούν στην περιοχή. Όμως το ενδεχόμενο ενίσχυσης του Άσαντ με ρωσικούς πυραύλους S-300 αλλά και ακύρωσης της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν, σε συνδυασμό με την ολοένα και μεγαλύτερη και υπό την ανοχή της Μόσχας διείσδυση του Ιράν στην Συρία, προσλαμβάνεται από το Ισραήλ ως μείζονα απειλή για την ίδια την επιβίωση της χώρας.
Οι δηλώσεις του υπουργού ενέργειας Στάινιτς που προειδοποίησε ότι εάν το Ισραήλ απειληθεί με επίθεση του Ιράν από το συριακό έδαφος, τότε ο Άσαντ θα «εξουδετερωθεί και θα ανατραπεί» είναι αποκαλυπτικές των λεπτών ισορροπιών στις οποίες κινούνται οι μεγάλες δυνάμεις στην περιοχή. Και συγχρόνως μια ακόμη εξέλιξη που βαραίνει το κλίμα είναι η εκλογική νίκη στον Λίβανο των δυνάμεων που στηρίζονται από την Χεζμπολαχ και φυσικά το Ιράν.
Στην 4η Τριμερή Συνάντηση Κορυφής, παρά το γεγονός ότι δηλώνεται ότι δεν αποτελεί μορφή «συμμαχίας» εναντίον τρίτης χώρας, είναι προφανές ότι η παρουσία των τριών ηγετών στην Λευκωσία και με δεδομένο ότι και οι τρεις χώρες έχουν βρεθεί στο στόχαστρο (για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά) του Ταγιπ Ερντογάν, στέλνει σαφές μήνυμα στην Άγκυρα.
Αθήνα και Λευκωσία αναζητούν ρολό στο νέο σκηνικό που δημιουργείται στην ευρύτερη περιοχή και αυτό θα είναι από τα βασικά θέματα των συνομιλιών που θα έχουν υπό το πρίσμα και των σημερινών συζητήσεων, οι υπουργοί εξωτερικών της Ελλάδας και της Κύπρου κ.Κοτζιά και Χριστοδουλίδη στις επισκέψεις που θα πραγματοποιήσουν εντός του Μαΐου στην Ουάσιγκτον.
Σημαντικό κομμάτι της σημερινής Τριμερούς είναι το ενεργειακό και το Ισραήλ όλο και πιο συχνά πλέον, με πιο πρόσφατη την δήλωση του ίδιου του Νετανιάχου το περασμένο Σάββατο, στρέφεται στην επιλογή του αγωγού EastMed προς την Ελλάδα, μέσω Κύπρου, για την μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρωπαϊκή αγορά.
Οι αποφάσεις για την επένδυση στον αγωγό αυτό με κόστος που φθάνει τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ θα ληφθούν το 2019, αλλά μέχρι τότε το Ισραήλ πιέζει για την εξεύρεση λύσης στην διαφορά που έχει προκύψει σχετικά με το κοίτασμα Αφροδίτη. Το κυπριακό κοίτασμα βρίσκεται κοντά στην οριογραμμή με την Ισραηλινή ΑΟΖ και οι εταιρίες που έχουν τα δικαιώματα στο Ισραηλινό Οικόπεδο πιέζουν για να υπάρξει διαιτησία για «δίκαιη» κατανομή του κοιτάσματος που φαίνεται ότι εκτείνεται και στις δυο πλευρές της οριογραμμής αν και η μερίδα του λέοντος βρίσκεται στην κυπριακή ΑΟΖ.
Τόσο το Τελ Αβίβ όσο και η Λευκωσία φαίνονται έτοιμες να δώσουν και σήμερα επίσημα τις «ευλογίες» για επίλυση της διαφοράς έστω και με προσφυγή στην διεθνή διαιτησία ,ώστε να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της περιοχής. Η επίλυση της διαφοράς φυσικά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Κύπρο, μια και το Αφροδίτη είναι το μοναδικό προς το παρόν «ώριμο» προς εκμετάλλευση κοίταγμα φυσικού αερίου στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο κύπριος υπουργός ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης , βρέθηκε χθες για ολιγόωρη επίσκεψη στο Κάιρο για να συζητήσει με τον Αιγύπτιο ομόλογο του το επίσης σημαντικό σχέδιο για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού από το Αφροδίτη προς την Αίγυπτο, όπου στο υπάρχον τερματικό σταθμό LNG θα μπορεί να μεταφερθεί αρχικώς ποσότητα του κυπριακού φυσικού αερίου είτε για κατανάλωση στην Αίγυπτο είτε για εξαγωγή υπό μορφή LNG.
