(Φωτ.: Στιγμιότυπο από την προηγούμενη Πανορθόδοξη Σύνοδο που έλαβε χώρα στην Ελβετία τον Γενάρη.)
Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Φέτος, από τις 16 έως και τις 26 Ιουνίου, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί όλου του κόσμου ετοιμάζονται να βιώσουν μια «ευλογία», μια πραγματική θρησκευτική γιορτή! Την Πανορθόδοξη Σύνοδο που θα συγκληθεί στην Ορθόδοξη Ακαδημία της Κρήτης με τη συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, για να συζητήσουν, για πρώτη φορά, κοινά θέματα και προβληματισμούς. Είναι μια πραγματική «ευλογία» που έχει χαιρετήσει ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. Βαρθολομαίος, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, Ειρηναίος Α', καθώς και ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, Αναστάσιος, με πρόσφατες δηλώσεις τους.
Τριγμοί...
Η αρχική χαρά όμως επισκιάστηκε από προβλήματα που δεν άργησαν να φανούν.
Η Εκκλησία της Γεωργίας έθεσε θέμα, ασκώντας κριτική στα κείμενα που αφορούν την επικοινωνία με τα υπόλοιπα θρησκευτικά δόγματα, χαρακτηρίζοντάς τα ως εφεκτικά. Η ίδια είναι υπέρμαχος μιας σκληροπυρηνικής στάσης απέναντι σε αλλόθρησκους.
Τα Πατριαρχεία Αντιόχειας και Ιεροσολύμων βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους, διεκδικώντας δικαιοδοσία επί του Κατάρ. Στην προσπάθεια του Φαναρίου να μεσολαβήσει προκειμένου να βρεθεί λύση στη μεταξύ τους διένεξη απλά η κατάσταση χειροτέρεψε, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του Πατριαρχείου Αντιοχείας.
Μεγάλο αγκάθι για τη Σύνοδο αναδεικνύεται η αρνητική και αναθεωρητική στάση της Εκκλησίας της Βουλγαρίας, η οποία ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στην Πανορθόδοξη Σύνοδο. Οι λόγοι που επίσημα επικαλέστηκε είναι αστείοι, ωστόσο δεν είναι καθόλου αστεία τα πραγματικά αίτια της απόφασής τους.
Με την απόφασή της αυτή, η Εκκλησία της Βουλγαρίας απαντά ουσιαστικά στο αίτημα του Οικουμενικού Πατριάρχη για επιστροφή των κλαπέντων κειμηλίων των Μοναστηριών της Βορείου Ελλάδος από τον βουλγαρικό στρατό, αξιώνοντας την επιστροφή των οστών του Βουλγάρου Βασιλιά Σαμουήλ από το Βυζαντινό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, δίχως ανταλλάγματα. Επίσης προσπαθεί να γίνει αρεστή στο Πατριαρχείο Μόσχας με το να συντάσσεται μαζί του πάνω σε θέματα κανονικότητας (που αφορούν άλλες εποχές και συνθήκες) και χωροταξίας των θέσεων των προκαθημένων, των παρατηρητών και ζητημάτων που αφορούν τα έξοδα της Συνόδου.
Τέλος, το Πατριαρχείο Μόσχας, με αφορμή την ακύρωση της συμμετοχής της Εκκλησίας της Βουλγαρίας θέτει ζήτημα ακύρωσης όλης της Συνόδου, αφού δεν θα συμμετέχουν σε αυτή όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, αμφισβητώντας έμμεσα και την ίδια την Οικουμενική αποδοχή του Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης ως μη ικανού να γεφυρώσει τις διαφορές και να επιτύχει μια πραγματική Πανορθόδοξη Σύνοδο.
...και πολιτικά παιχνίδια οδηγούν την Ορθοδοξία σε επικίνδυνα μονοπάτια
Τα προβλήματα ωστόσο δεν περιορίζονται στο θρησκευτικό-γεωπολιτικό πλαίσιο, αλλά παίρνουν και πολιτική διάσταση με την εμπλοκή και των κυβερνήσεων στη διαμάχη ή αν θέλετε σε μια προσπάθεια οι πολιτικοί ηγέτες να παίξουν και αυτοί ρόλο κλέβοντας την παράσταση από τους θρησκευτικούς ηγέτες ή ικανοποιώντας δικές τους πολιτικές φιλοδοξίες.
Τη στιγμή που στη Μέση Ανατολή μαρτυρούν καθημερινά Ορθόδοξοι Χριστιανοί στα χέρια τζιχαντιστών και υπάρχει μια παγκόσμια έκπτωση ηθικών αρχών και αξιών, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έλαβε μια ιστορική και γενναία απόφαση να συγκαλέσει μια Πανορθόδοξη Σύνοδο για να συζητήσει με όλους τους Ορθόδοξους θρησκευτικούς ηγέτες και με τους παρατηρητές των υπολοίπων θρησκευτικών δογμάτων τα προβλήματα του κόσμου και τον ρόλο της Ορθοδοξίας στον 21ο αιώνα.
Το γεγονός ότι μερίδα Ορθόδοξων ηγετών βρίσκεται πνευματικά μακριά από αυτήν την προσπάθεια σύγκλισης και διαλόγου, καθώς επίσης προωθεί –άμεσα και έμμεσα, φανερά και ύπουλα– άλλους αλλότριους σχεδιασμούς και στρατηγικές επιδιώξεις καταδεικνύει το σε πόσο επικίνδυνα μονοπάτια οδεύει η Ορθόδοξη Εκκλησία συνολικά!
Το Πατριαρχείο Μόσχας συστηματικά προωθεί αναθεωρητικά σχέδια και συστηματικά προσπαθεί να καλύπτεται πίσω από Εκκλησίες δορυφόρους, όπως αυτές της Γεωργίας και της Βουλγαρίας. Αντικειμενικός του στόχος είναι ο έλεγχος του Οικουμενικού θρόνου, αντί της εποικοδομητικής παρουσίας της Ορθοδοξίας στον κόσμο και στα προβλήματα των λαών στις δύσκολες εποχές που ζούμε.
Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία μένει μακριά από... σχεδιασμούς και διεκδικήσεις
Αντίθετα από άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία έχει πείσει διεθνώς για τον καθαρά πνευματικό ρόλο που διαδραματίζει και για τη μη εμπλοκή της σε πολιτικά και γεωπολιτικά παιχνίδια. Και αυτό έχει λειτουργήσει προς όφελος όλων των Ορθοδόξων. Μια αλλαγή στο χαρακτήρα της Ορθοδοξίας στον κόσμο θα πλήξει την ίδια την Ορθοδοξία και αυτό θα πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους όσοι προωθούν αναθεωρητικά σχέδια και στρατηγήματα.
Τα παιχνίδια εξουσίας και η εμπλοκή της πολιτικής στην Πανορθόδοξη Σύνοδο θα έχουν ως θύμα την ίδια την Ορθοδοξία.
* Ο κ. Βασίλης Κοψαχείλης είναι διεθνολόγος, σύμβουλος εκτίμησης γεωπολιτικών κινδύνων.
