Του Δρ Κλεάνθη Κυριακίδη*
Η «Συμφωνία των Πρεσπών» κυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο με οριακή πλειοψηφία (153 vs. 146) και αποτελεί μια πραγματικότητα με την οποία πρέπει να ζήσουμε και τα αποτελέσματα της οποίας θα δούμε στο εγγύς μέλλον.
Ας κάνουμε λοιπόν μια σύντομη ανάλυση επικεντρωμένοι σε 5 άξονες: Εθνική Θέση, Κέρδη από τη Συμφωνία, Ζημίες (Αντεθνικές/ Επικίνδυνες Διατάξεις), Έλλειψη Νομιμοποίησης και Μελλοντικές Ενέργειες.
Εθνική Θέση
Είναι σαφές ότι η γεωγραφική Μακεδονία βρίσκεται σε τρεις χώρες (τέσσερις αν συνυπολογίσουμε ένα ελαχιστότατο μέρος στην Αλβανία). Επίσης είναι σαφές ότι δεν υφίσταται μακεδονικός λαός, πέραν της Αρχαίας Μακεδονίας, όπου οι Μακεδόνες ήταν αναπόσπαστο τμήμα του ελληνισμού. Η αρχική Εθνική Θέση υπήρξε σαφής: «μη αποδοχή της λέξεως Μακεδονία ή παραγώγων αυτής για την ονομασία της γείτονος».
Όμως γρήγορα διολίσθησε σε αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί την τελευταία γραμμή άμυνας, δηλαδή ότι «αποδεχόμαστε μια χώρα με σύνθετη ονομασία με τον όρο Μακεδονία και γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις και έναντι όλων στο εσωτερικό και εξωτερικό (erga omnes).
Συνεπώς, όσο και αν συμφωνούμε συναισθηματικά με το σύνθημα «η Μακεδονία είναι μια και Ελληνική», αυτό έχει χαθεί. Άλλωστε η λέξη Μακεδονία περιέχεται και στην επίσημη ονομασία του κράτους (ναι, το ΠΓΔΜ, έχει ένα «Μ» που δεν είναι από το «Μαδαγασκάρη»). Συνεπώς, το πρόβλημα με τη Συμφωνία δεν είναι η ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» που μάλιστα συνάδει με την εθνική θέση, αλλά όπως θα εξηγήσω ο «Μακεδονισμός» που δεν καταπολεμάται, αλλά ενισχύεται.
Κέρδη από τη Συμφωνία
Τι πετύχαμε με τις «Πρέσπες»; Λίγα πράγματα. Πετύχαμε μια αποδεκτή ονομασία, η οποία όπως θα εξηγήσω δεν είναι erga omnes και συνεπώς είναι κενό γράμμα. Επιπρόσθετα, η γείτονας χώρα άλλαξε συγκεκριμένες προβλέψεις στο Σύνταγμά της. Αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθεί. Όμως και πάλι είναι ελλιπές, αφού έμεινε ανέγγιχτο το άρθρο 36, που αποτελεί όπως θα αναλύσουμε τη μήτρα του «αλυτρωτισμού».
Συνεπώς, κερδίσαμε μόνο κάτι που θεωρούσαμε αυτονόητο (αλλά για κάποιους στο εξωτερικό δεν ήταν): την αναγνώριση ότι οι γείτονές μας δεν σχετίζονται με την αρχαία ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό και δεν είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Υπάρχουν και πράγματα που νομίζουμε ότι κερδίσαμε από την Συμφωνία: Το Υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίζεται ότι «περιορίζεται ο κίνδυνος επιρροής τρίτων δυνάμεων [προφανής υπαινιγμός για την Τουρκία] με αλλότριους σχεδιασμούς στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας». Δεν χρειάζεται ιδιαίτερο σχολιασμό και είναι απορίας άξιο που το υποστηρίζουν διπλωμάτες.
Είναι δυνατόν να πιστεύει κάποιος ότι με «Συμφωνία των Πρεσπών» τα Σκόπια θα εγκαταλείψουν την Άγκυρα (των 80 εκατομμυρίων και του δεύτερου ισχυρότερου στρατού στο ΝΑΤΟ) για να αγκαλιάσουν την χώρα που μέχρι πρότινος θεωρούσαν υπεύθυνη για τα δεινά τους; Όπως είδαμε, όταν πριν καν ψηφιστεί η Συμφωνία ο ΥΠΕΞ της Βόρειας Μακεδονίας πήγε στην Άγκυρα για εξηγήσεις και «δήλωσε υποταγή».
Επίσης το Υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίζεται ότι «αποδυναμώνεται ο επιθετικός εθνικισμός άλλων δυνάμεων [Αλβανία]». Πόθεν τεκμαίρεται; Μήπως αντίθετα ο Έντι Ράμα βλέπει διπλωματική αδυναμία και αποθρασύνεται; Δεν κατάλαβε κανείς τι συνέβη με την υπόθεση της εκτέλεσης του Κατσίφα, που ύψωσε την Ελληνική Σημαία, σε ελληνικό κοιμητήριο πεσόντων την ημέρα της σχετικής εθνικής εορτής;
Ζημίες (Αντεθνικές/ Επικίνδυνες Προβλέψεις)
Η σαφέστατα επιζήμια Συμφωνία αναγνωρίζει σαφώς μακεδονική γλώσσα και εμμέσως πλην σαφώς μακεδονική εθνότητα. Αποτελεί απίστευτη θέση, υιοθετηθείσα από το Υπουργείο Εξωτερικών, ότι η Ελλάδα είχε αναγνωρίσει μακεδονική γλώσσα από το 1977. Ουδέν ψευδέστερο και έχει απαντηθεί από γλωσσολόγους, προεξάρχοντος του κ. Μπαμπινιώτη. Όμως εν αρχή, αποτελεί κεφαλαιώδες λάθος ότι η Συμφωνία ασχολήθηκε με γλωσσολογικό θέμα. Δεν υποστήριξαν ποτέ οι γείτονες ότι η γλώσσα τους δεν είναι σλαβική.
Γιατί πρέπει να αναγνωρίσουμε μια μακεδονική γλώσσα που δεν υπάρχει, αφού είναι μια διάλεκτος της βουλγαρικής; Εν τέλει ας διεθνοποιούσαμε το θέμα, αφού ο κύριος «γλωσσικός» αντίπαλος των Βορείων γειτόνων είναι οι Βορειοανατολικοί γείτονες. Η «σλαβική» μεν, αλλά μακεδονική γλώσσα, θα μπορεί να διδάσκεται στην Ελλάδα. Αντιλαμβάνεται κανείς τις συνέπειες; Μάλλον όχι.
Η Συμφωνία αναγνωρίζει την ύπαρξη Μακεδονικού λαού και έθνους. Η ρηματική διακοίνωση που ακολούθησε τη Συμφωνία (που δεν έχει σε καμία περίπτωση τη βαρύτητα της Συμφωνίας) εξηγεί τη λέξη “nationality” (αντί του ορθότερου “citizenship”) ως ιθαγένεια, αλλά στην ίδια τη διακοίνωση γίνεται σαφέστατα λόγος τόσο για μακεδονικό λαό όσο και για μακεδονική εθνότητα. Καμία προηγούμενη Κυβέρνηση δεν αποδεχόταν το «Βόρεια Μακεδονία» χωρίς αντίστοιχη αλλαγή ονομασίας λαού και γλώσσας.
Πολύ γρήγορα θα χαθεί το «βόρεια» μπροστά από το Μακεδονία. Διότι ο μακεδονικός λαός που ομιλεί την μακεδονική γλώσσα θα κατοικεί για οποιοδήποτε αδιάφορο ξένο/ πολίτη του κόσμου, στην Μακεδονία. Ποιος θα θυμάται το Βόρεια; Και όταν ακούει για τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα, που θα πηγαίνει ο νους του; Ουσιαστικά η παράδοση μακεδονικής γλώσσας και μακεδονικού λαού αποτελεί παράδοση ταυτότητας και μεσο-μακροπρόθεσμα παράδοσης ονόματος.
Αποτελεί την πεμπτουσία του «Μακεδονισμού» και ανοίγει την κερκόπορτα του «αλυτρωτισμού» (ορθότερα επεκτατισμού, μια που δεν υπάρχουν αλύτρωτοι «Μακεδόνες»), και της de facto αναγνώρισης «Μακεδόνων» που ζουν στην Ελλάδα (μειονότητα). Αν κάποιος διαφωνεί, μπορεί να μας εξηγήσει γιατί η Συμφωνία ρητά δεν άγγιξε το άρθρο 36 του Συντάγματος που έχει ευθείες αναφορές σε «μακεδονισμό» και αλυτρωτικές τάσεις; Εκτός και εάν οι βετεράνοι στους «αντιφασιστικούς αγώνες και μακεδονικούς εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες» είναι Σλάβοι μακεδονομάχοι, ηλικίας 120 ετών.
Και ποιοι είναι οι βετεράνοι που χρήζουν προστασίας επειδή «εκδιώχθηκαν και φυλακίστηκαν για το ιδεώδες του Μακεδονικού λαού και της Μακεδονικής κρατικής οντότητας»; Ευθύτατη αναφορά στον ελληνικό εμφύλιο και κάποιοι ακαδημαϊκοί που λένε ότι έχει μόνο «ιστορική αξία» ξεχνούν ότι σε λίγο θα υπάρχει άλλη, πιθανότατα εθνικιστική Κυβέρνηση στην Βόρεια Μακεδονία, με σαφείς βλέψεις στην «Μακεδονία του Πιρίν» και την «Αιγαιατική Μακεδονία»;
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΟΗΕ με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 817 (1993) και 845 (1993) δέχεται ότι μεταξύ των δυο χωρών υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα, το θέμα της ονομασίας. Η αναφορά στη Συμφωνία της εθνότητας και της γλώσσας μπορούσε να αποφευχθεί, διότι απλά ενισχύει τον «μακεδονισμό».
Η Ελλάδα παρέδωσε και άλλα «ισχυρά χαρτιά» που είχε με την Συμφωνία. Η είσοδος της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ ξεκίνησε άμεσα, Μάλιστα η διαδικασία θα ξεκινούσε ακόμα και αν δεν «περνούσε» η Συμφωνία από την Ελληνική Βουλή. Επιπρόσθετα παραδίδονται τα διεθνή σήματα (MKD) αντί του ορθού (NMK – North Macedonia). Το χειρότερο, που δεν έχει γίνει αντιληπτό, είναι ότι στη Συμφωνία δεν γίνεται καμία αναφορά στην Ελληνική Μακεδονία. Με λίγα λόγια οι βόρειοι γείτονες καπηλεύονται διεθνώς τον όρο.
Και δυο αρνητικά που παρουσιάζονται ως θετικά: Το Υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίζεται ότι «η γειτονική χώρα δεσμεύεται από την Συμφωνία για την εξάλειψη οιασδήποτε μορφής αναθεωρητισμού και αλυτρωτισμού (από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς)». Η αλήθεια είναι ότι και τα δυο μέρη θα πρέπει να εξετάσουν από κοινού την ιστορία και τα βιβλία τους, μέσω μιας διεπιστημονικής επιτροπής.
Το ίδιο το Υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει ως επιτυχία την «συγκρότηση της Μεικτής Διεπιστημονικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για ιστορικά, αρχαιολογικά και εκπαιδευτικά θέματα, η οποία θα εξετάσει μεταξύ άλλων και τα σχολικά εγχειρίδια, ώστε να απαλειφθούν, όπως συγκεκριμένα ορίζεται, οι αλυτρωτικές αναφορές». Την επόμενη φορά που θα μιλήσει κάποιος Έλληνας για τον Μακεδονικό Αγώνα, θα πρέπει να είναι προσεκτικός. Μάλλον ο Παύλος Μελάς ή ο Τέλος Άγρας θα διδάσκονται σε «κρυφά σχολειά». Η ιστορική απόφαση «Θεσσαλονίκη ή Μοναστήρι» μάλλον θα εξαφανιστεί για να μην φαίνεται ότι η σημερινή Βίτολα αποτελούσε αρχέγονη κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού.
Το δεύτερο αρνητικό αφορά στα εμπορικά σήματα: Το Υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει «το γεγονός ότι η συμφωνία περιέχει ρητή αναφορά στην λειτουργία διεθνούς ομάδας εμπειρογνωμόνων εντός του πλαισίου της Ε.Ε., εγγυάται τα συμφέροντα των επιχειρήσεων της χώρας μας ως κράτους-μέλους». Μάλλον τεχνηέντως αποκρύπτουμε ότι εμείς έχουμε αυτό το δικαίωμα ως μέλη της ΕΕ και απλά παραδίδουμε κάτι στους γείτονές μας». Γιατί να συζητήσεις/ παραχωρήσεις κάτι που είναι δικό σου σε μια ουσιαστικά άσχετη Συμφωνία;
Έλλειψη Νομιμοποίησης
Υπάρχουν δυο τρόποι για να έχεις ουσιαστική νομιμοποίηση σε ένα εθνικό θέμα. Ο πρώτος είναι να έχεις μαζί σου την πλειοψηφία του λαού και ο άλλος να έχεις μαζί σου την πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Ακόμα και αν θέλεις να πάρεις την απόφαση μόνος σου, μπορείς να επικαλεστείς την στήριξη των δύο τρίτων των βουλευτών του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
Η Κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει στο πλευρό της τα ισχυρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης (ΝΔ – Κίνημα Αλλαγής), με τα οποία αν είχε συνεργαστεί θα μπορούσαμε να έχουμε βελτιώσει πολλά σημεία της Συμφωνίας πριν αυτή υπογραφεί. Επίσης, θα είχε ισχυρότατη εθνική θέση έναντι του έτερου διαπραγματευτικού μέρους. Αν είχε από νωρίς επιλεγεί ο δρόμος της εθνικής συνεννόησης πριν τη Συμφωνία, δεν θα υπήρχαν φωνές περί μειοδοσίας/ προδοσίας ή αντίστοιχα φασισμού/ πατριδοκαπηλίας. Ήταν ατυχής η διχαστική επιλογή της μονομέρειας.
Από δημοσκοπήσεις είναι σαφές ότι η Κυβέρνηση δεν έχει τη στήριξη του λαού. Περίπου ένας στους τρεις Έλληνες τη δέχονται με αστερίσκο, ένας στους τρεις πιστεύει ότι «η Μακεδονία είναι μια και ελληνική» και ένας στους τρεις (όπως και ο γράφων») ότι δεν αρκεί ο όρος «Βόρεια Μακεδονία» και η Συμφωνία είναι επιζήμια και επικίνδυνη. Η βούληση του λαού αποδεικνύεται με δημοψήφισμα. Θα μου επιτρέψετε να τονίσω ότι η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία είναι απείρως ανώτερο πολίτευμα από την Αμεσοδημοκρατία (φυσικά αν λειτουργεί με διάκριση εξουσιών).
Γι'' αυτό δεν θεωρώ σωστό κανένα δημοψήφισμα, ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις όπως στην Κύπρο, που θεωρώ ότι ο λαός ενήργησε ορθά. Συνήθως, όλοι οι λαοί παρασύρονται εύκολα από δημαγωγούς. Θυμάστε πόσο λάθος ήταν το τελευταίο «ηρωικό» δημοψήφισμα στη χώρα μας («το όχι που έγινε ναι»). Αντίστοιχα δημοψηφίσματα έγιναν στο Ηνωμένο Βασίλειο (Brexit), στο Ιράκ (Κούρδοι), στην Ισπανία (Καταλονία) κλπ. Όλα τα δημοψηφίσματα είχαν τραγικά αποτελέσματα.
Αν κάποιος δεν αποδέχεται ως χαλκευμένες τις δημοσκοπήσεις, υπάρχουν και τα αδιαμφισβήτητα συλλαλητήρια που έλαβαν χώρα – κυρίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η Κυβέρνηση προσπάθησε (δυστυχώς μέσω της αστυνομίας) να υποβαθμίσει τη συμμετοχή. Στο τελευταίο συλλαλητήριο η αστυνομία «μέτρησε» 60.000 λαού, παρότι η ίδια μετρώντας τα λεωφορεία που συνέρρευσαν στην Αθήνα από την επαρχία παραδέχεται ουσιαστικά την άφιξη στην πρωτεύουσα περίπου 30.000 διαδηλωτών. Είναι δυνατόν να πιστεύει κάποιος ότι για κάθε επαρχιώτη συμμετείχαν στο συλλαλητήριο λιγότεροι από τριπλάσιοι Αθηναίοι;
Με τον ελάχιστο υπολογισμό (120.000 άτομα), συμμετείχε στις διαδηλώσεις το ίδιο ποσοστό κατοίκων της πρωτευούσης όπως αυτό στο Κάιρο που έριξε τον Μουμπάρακ. Σε συνολικό πληθυσμό στην πλατεία Tahrir συγκεντρώθηκε το 0,4% των Αιγυπτίων, ενώ στο Σύνταγμα το 1,5% των Ελλήνων. Συνεπώς η συγκέντρωση είχε τόση δυναμική που έπρεπε να ληφθεί υπόψη. Παρενθετικά, η αστυνομία θα έπρεπε να μπορεί να σταματήσει 20-30 μπαχαλάκηδες χωρίς χρήση χημικών.
Μελλοντικές Ενέργειες
Η μοναδική λύση προ της κυρώσεως της Συμφωνίας θα ήταν να ζητηθεί πίστωση χρόνου και να γίνει προσπάθεια πρόσθετων διευκρινίσεων με συνομολογημένο Πρωτόκολλο (όχι ρηματική διακοίνωση). Παρεμπιπτόντως, η ρηματική διακοίνωση της Βόρειας Μακεδονίας πρέπει να απαντηθεί άμεσα όσον αφορά στην χρήση του όρου «μακεδονικός λαός». Ακόμα και τώρα θα πρέπει να επιχειρηθεί ένα τέτοιο Πρόσθετο Πρωτόκολλο, παρότι είναι αρκετά ουτοπικό να περιμένουμε να συναινέσει η Βόρεια Μακεδονία.
Εκεί πρέπει να αναφέρεται ρητά η Ελληνική Μακεδονία αλλά και ότι οι πολίτες της γείτονος χώρας θα ονομάζονται Βορειομακεδόνες. Οι εθνοτικά Σλάβοι, όπως και οι Αλβανοί ας αυτοπροσδιορίζονται ως θέλουν. Όμως πρέπει ως πολίτες του κράτους να ονομάζονται Βορειομακεδόνες. Πρέπει να αλλάξει άμεσα ο αλυτρωτισμός του εθνικού ύμνου και να γίνει σαφής αναφορά ότι δεν υπάρχουν Βορειομακεδόνες στην Ελλάδα (με μορφή μειονότητας ή Διασποράς).
Το θέμα της γλώσσας που κακώς μπήκε στη Συμφωνία, θεωρώ ότι είναι πιθανόν να το λύσουν με βέτο οι Βούλγαροι στην προσπάθεια των γειτόνων να μπουν στο ΝΑΤΟ. Μοναδικός μοχλός πίεσης της χώρας μας για συνομολόγηση πρόσθετου Πρωτοκόλλου είναι το δικαίωμα της αρνησικυρίας (βέτο) στο πλαίσιο της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ. Το τελευταίο, φαίνεται ευτυχώς να το έχει κατανοήσει πλήρως και να το ενστερνίζεται ό Πρόεδρος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και κατά τα φαινόμενα μελλοντικός Πρωθυπουργός της χώρας.
Ως άλλη Κασσάνδρα, προβλέπω ότι ο επόμενος Γκρουέφσκι (δηλαδή η επόμενη εθνικιστική Κυβέρνηση στο γειτονικό κράτος) θα επαναφέρει ισχυρότερο τον «μακεδονισμό» βασισμένος στη γλώσσα, την εθνότητα, τον εθνικό ύμνο και το άρθρο 36 του Συντάγματος (όλα μιλούν για τη Μακεδονία και το Μακεδονικό έθνος).
Το Υπουργείο Εξωτερικών μας ενημερώνει ως επιτυχία ότι «το Σύνταγμά της [Βόρειας Μακεδονίας] τροποποιείται με τρόπο που εξασφαλίζεται η στήριξη μόνο στους πολίτες της και στη Διασπορά της (και όχι «στο μακεδονικό λαό στις γειτονικές χώρες», όπως αναφέρεται έως σήμερα)». Πρώτον, μόλις ο Έλληνας που νιώθει «Μακεδόνας» πάρει «μακεδονική» υπηκοότητα θα προστατεύεται. Δεύτερον, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος σε οργανώσεις όπως το «Ουράνιο Τόξο» και η «Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού» για να ανακινήσουν θέματα «Αιγαιατικής Μακεδονίας».
Επίλογος
Δεν υπάρχουν προδότες και μειοδότες. Απλά κάποιοι αντιλαμβάνονται διαφορετικά κάποιες αρχές Διεθνών Σχέσεων. Κάποιοι θεώρησαν ότι υπάρχει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για επίλυση του «Μακεδονικού». Θεώρησαν ότι κάθε επόμενο σχέδιο είναι χειρότερο από το προηγούμενο και δεν υπάρχει ρεαλιστική εναλλακτική της συμφωνίας των Πρεσπών μετά από τόσα χρόνια στασιμότητας.
Τέλος θεώρησαν ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μια καθολική de facto αναγνώριση των Σκοπίων ως «σκέτο» Μακεδονία από όλο σχεδόν τον κόσμο, η οποία θα οδηγούσε αναπόφευκτα στην de jure αναγνώριση. Όμως αν αυτό ισχύει γιατί δέχθηκαν άρον άρον το Βόρεια Μακεδονία; Προφανώς δεχόντουσαν πολύ περισσότερες πιέσεις από εμάς. Κάποιος μάλιστα θα μπορούσε να υποθέσει ότι για την επιβίωσή τους θα αναγκαζόντουσαν στο τέλος να εγκαταλείψουν κάθε σκέψη για τη λύση με όνομα Μακεδονία, αλλά ας μην φθάσουμε τόσο μακριά.
Συνεπώς, αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί θεωρούν το επιχείρημα των «διεθνών πιέσεων» ή της «αναγνώρισης από αρκετά κράτη» ως Διεθνολόγος, αλλά δεν το δέχομαι. Πρώτον, τί έπαθε η Κύπρος που απέρριψε το «σχέδιο Ανάν» (που στήριζε όλη η Δύση, ο ΟΗΕ και μάλιστα οι κυβερνήσεις στην Αθήνα και την Άγκυρα);
Η Κύπρος βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από αυτή που ήταν προ του δημοψηφίσματός της (εντός ΕΕ με την Τουρκία εκτός και την υπόλοιπη κατάσταση ακριβώς ίδια). Η μη λύση είναι καλύτερη από την λύση με κάθε κόστος. Και επιτέλους είμαστε ισχυρότεροι και από την Κύπρο και από την πΓΔΜ. Τέλος, χωρίς την ελληνική αναγνώριση, οποιαδήποτε άλλη δεν είχε σημασία. Η είσοδος σε ΝΑΤΟ, ΕΕ, ακόμα και η επιβίωση της Βόρειας Μακεδονίας εξαρτάται από την Αθήνα.
Το νομικιστικό επιχείρημα περί «δικαιώματος αυτοδιάθεσης» αν κάποιος το αποδεχθεί χωρίς να αντιληφθεί ότι η συγκεκριμένη περίπτωση είναι sui generis, τότε κακώς από την πρώτη στιγμή δεν τους αποδεχόμαστε ως σκέτο μακεδόνες και το κράτος τους Μακεδονία. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα λόγω των εκπεφρασμένων σχεδίων των γειτόνων (στο πρόσφατο παρελθόν) για «Μεγάλη Μακεδονία».
Και είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα καταδικάστηκε στην περίφημη «υπόθεση Σιδηρόπουλου και άλλοι vs Ελλάδα» από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (υπόθεση «Στέγης Μακεδονικού Πολιτισμού»). Και είναι αλήθεια ότι καταδικαστήκαμε και από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το βέτο (που ποτέ δεν θέσαμε) στο Βουκουρέστι. Και; Μικρό το κακό! Ποια χώρα δεν έχει αντίστοιχες καταδίκες για να προστατεύσει τα εθνικά της συμφέροντα;
Τελειώνω με μια θεωρώ ουσιαστική παρατήρηση/ απάντηση σε ένα ανιστόρητο επιχείρημα που όμως ακούγεται συχνά: Κινδυνεύουμε από μια μικρή χώρα; Θα πει κάποιος. Η απειλή δεν σχετίζεται πάντα με τις δυνατότητες του δυνητικού αντιπάλου, αλλά με τις προθέσεις τους. Και οι προθέσεις των γειτόνων μας είναι αποδεδειγμένα αλυτρωτικές. Είναι πιο επικίνδυνος ένας τρελός που σε κυνηγά με μια οδοντογλυφίδα για να σου βγάλει το μάτι, παρά κάποιος αδιάφορος προς εσένα που διαθέτει μια ίλη τεθωρακισμένων.
Η σημερινή οδοντογλυφίδα μπορεί να γίνει αύριο μαχαίρι. Επιπρόσθετα, στα Βαλκάνια όλες οι αλλαγές συνόρων έγιναν από ανίσχυρες χώρες που εκμεταλλεύτηκαν συγκυρίες και συμμαχίες με στόχο την «εθνική τους ολοκλήρωση». Ελπίζω όσο κανείς άλλος να αποδειχθώ λάθος. Αλλά οι «Πρέσπες» άνοιξαν τον δρόμο για την «ψευδή ολοκλήρωση» του «μακεδονικού» αφηγήματος.
* Ο Δρ Κλεάνθης Κυριακίδης είναι Διεθνολόγος
