Του Δρ. Χρήστου Α. Μπαξεβάνη*
Για τρίτη φορά αντεισαγγελέας του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας, πρότεινε να μην εκδοθούν στην Τουρκία οι 8 αξιωματικοί, και να απορριφθεί το σχετικό αίτημα των τουρκικών αρχών. Σε κάθε δίκη περί έκδοσης, το ζητούμενο δεν είναι τι αδικήματα αποδίδει στους εκζητούμενους η χώρα που ζητά την έκδοση, αλλά τι εγγυήσεις υπάρχουν, αν εκδοθούν, να τύχουν δίκαιης δίκης. Για τον λόγο, από την πρώτη στιγμή είχαμε υποστηρίξει, ότι τυχόν έκδοση των «8» θα παραβίαζε το εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) κατέχει θέση αναγκαστικού δικαίου, ήτοι ανώτατης ισχύος, και απαγορεύει τα βασανιστήρια καθώς και την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Περαιτέρω, το άρθρο 2 της ΕΣΔΑ έχοντας ταυτόσημη δεσμευτική ισχύ με το άρθρο 3 διασφαλίζει το δικαίωμα στη ζωή. Ακολούθως, σχετική νομολογία από πληθώρα διεθνών δικαστηρίων έχει αποσαφηνίσει ότι δεν επιτρέπεται η έκδοση προσώπου σε χώρα στην οποία κινδυνεύει με θανατική ποινή, βασανιστήρια η με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Ανάλογες προβλέψεις διατυπώνονται και στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Το τρίτο εισαγγελικό «ΟΧΙ» επιβεβαίωσε την ανωτέρω νομική επιχειρηματολογία, λαμβάνοντας, υπόψη, μεταξύ άλλων, τις μαζικές εκκαθαρίσεις δημοσίων υπαλλήλων και δικαστικών λειτουργών που λαμβάνουν χώρα στη γείτονα χώρα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, την προαναγγελία για βαρύτατη τιμωρία των υπαιτίων, καθώς και την (πιθανή) επαναφορά της θανατικής ποινής. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Καθηγητή του Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας και Προέδρου των Δικηγορικών Συλλόγων, ότι η Δικαιοσύνη στην Τουρκία έχει απομακρυνθεί από τη δυνατότητα να διαχωρίσει τους αθώους από τους ενόχους.
Οι αποφάσεις του ανωτάτου δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθούν όλες μαζί και για τους οκτώ στις 23 Ιανουαρίου ημέρα Δευτέρα. Αν ο Άρειος Πάγος ταχθεί κατά της έκδοσης τους, η υπόθεση θα τελειώσει με την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου, ενώ αν ο ταχθεί υπέρ της ικανοποίησης του τουρκικού αιτήματος, μόνον ο υπουργός Δικαιοσύνης μπορεί να διατυπώσει αντίθετη θέση και απόφαση.
Είναι προφανές ότι στον Άρειο Πάγο κρίνεται όχι μόνο η τύχη των 8 τούρκων αξιωματικών, αλλά η νομική παράδοση της Ελλάδος και της Ευρώπης συνολικά, οι αξίες και οι αρχές του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, αφού όπως ορθά έχει επισημάνει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η απαγόρευση έκδοσης προστατεύει τις θεμελιώδεις αξίες των δημοκρατικών κοινωνιών, κάτι το οποίο ουδείς δικαιούται να λησμονεί.
Έχουμε εμπιστοσύνη στην Ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία για άλλη μια φορά θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, και θα αποφασίσει στο όνομα του ελληνικού λαού και για λογαριασμό της Ελληνικής Δημοκρατίας, επιβεβαιώνοντας τα λόγια του Κικέρωνα, Legum Servi Sumus Ut Liberi Esse Possimus, ήτοι είμαστε σκλάβοι του νόμου για να μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι.
*Διεθνολόγος
