Του Νίκου Μελέτη
Προετοιμασμένες για διαρκή ένταση και συνεχείς προκλήσεις σε βάθος χρόνου, πρέπει να είναι Αθήνα και Λευκωσία, καθώς η επιθετική ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν και οι απειλές που εκτοξεύονται καθημερινά από τον ίδιο και τον Υπουργό Άμυνας Χουλούσι Ακαρ, δεν έχουν ευκαιριακό χαρακτήρα και δεν προκαλούνται μόνον από την αδυναμία ακύρωσης της γεώτρησης του Αμερικανικού πετρελαϊκού κολοσσού ExxonMobil στο Οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ.
Ο κ.Ερντογάν έχοντας υιοθετήσει πλήρως το δόγμα του Αχμέτ Νταβούτολγου (τον οποίο εκκαθάρισε βεβαίως πολιτικά) περί Θαλάσσιας Ισχύος, με την παραδοχή ότι το «Αιγαίο είναι το σημαντικότερο θαλάσσιο κομβικό σημείο της Ευρασιατικής Παγκόσμιας Ηπείρου στην κατεύθυνση Βορρά- Νότου» και ότι το σημείο με τις μεγαλύτερες πιθανότητες «εμπλοκής σε σύρραξη για την Τουρκία είναι τα νησιά του Αιγαίου που στενεύουν σε σημαντικό βαθμό τον ζωτικό χώρο της», είναι προφανές ότι θα διατηρεί την ένταση με την Ελλάδα.
Όσο για την Κύπρο είναι γνωστό ότι το Δόγμα Νταβούτογλου περιέγραφε την στρατηγική σημασία του νησιού με την επισήμανση ότι «καμία παγκόσμια και περιφερειακή δύναμη που κάνει στρατηγικούς υπολογισμούς στην Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στην Διώρυγα του Σουέζ στην, Ερυθρά Θάλασσα και στον Περσικό Κόλπο, δεν μπορεί να παραμελήσει την Κύπρο..».
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται πλέον ότι οι απλές διαμαρτυρίες, οι απειλές και οι παρεμβάσεις στον ΟΗΕ όπου έχει καταθέσει τις θέσεις της ίσως δεν αρκούν, μια και τουλάχιστον στην περιοχή της Κύπρου η οριοθέτηση των Θαλασσίων ζωνών που ξεκίνησε με την συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου, έχουν προσδώσει άλλη δυναμική όπου στην μεν Ανατολική Μεσόγειο, οδηγεί πλέον στην έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
Συγχρόνως όμως δημιουργεί προϋποθέσεις για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και μεταξύ άλλων χωρών (όπως π.χ. μεταξύ Ελλάδας- Αιγύπτου, ή Ελλάδας- Αλβανίας) βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, κάτι που η Τουρκία θεωρεί ότι την οδηγεί σε «εγκλωβισμό» και απομόνωση. Υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι η Τουρκία θεωρεί ως κλειστή η ημίκλειστη θάλασσα το Αιγαίο, αλλά στην πραγματικότητα θεωρεί ολόκληρη την Μεσόγειο ως τέτοια θάλασσα (enclosed /semiclosed sea) όπου δεν μπορούν να εφαρμοσθούν οι προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας.
Η Τουρκία έτσι θεωρεί ότι πρέπει καταρχήν να αντιμετωπίσει την «επίθεση» που δέχεται είτε με τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και τις συνομιλίες για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, αλλά και για να καταγράψει και να προωθήσει τις δικές της διεκδικήσεις σε όλο τον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου.
Η «γαλάζια πατρίδα» που περιγράφει στις ομιλίες του ο Υπουργός Άμυνας Χουλούσι Ακάρ, ο γνωστός χάρτης που παρουσίασε και φθάνει τις τουρκικές διεκδικήσεις μέχρι νοτίως της Κρήτης, οι απειλές του κ.Ερντογάν ότι κανείς δεν θα σφετερισθεί τον «φυσικό πλούτο» της Ανατολικής Μεσογείου, παρακάμπτοντας την Τουρκία και το ψευδοκράτος και η συνέπεια που δείχνει το τουρκικό καθεστώς στην διαρκή ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού και μάλιστα με τουρκικής κατασκευής Πλοία, δείχνουν την πραγματική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και η Κύπρος.
Το πλωτό γεωτρύπανο Stena Icemax που έχει μισθώσει η ExxonMobil που σε κοινοπραξία με την Qatar Petroleum έχουν τα δικαιώματα ερευνών στο Οικόπεδο 10, θα φθάσει στις 12 Νοεμβρίου στην Κύπρο και ήδη από το Σάββατο έχει εκδοθεί η NAVTEX για την έναρξη της γεώτρησης δεσμεύοντας την περιοχή μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου.
Τα μηνύματα που έχουν εκπέμψει οι Αμερικανοί είναι πολλά το τελευταίο διάστημα και λειτουργούν αποτρεπτικά για οποιονδήποτε μπει στον πειρασμό να παρενοχλήσει και παρεμποδίσει την γεώτρηση. Βεβαίως την ίδια ώρα το Barbaros συνεχίζει να πραγματοποιεί σεισμογραφικές έρευνες στα Οικόπεδα 4 και 5 της Κυπριακής ΑΟΖ που είναι «ορφανά» και δεν έχουν παραχωρηθεί σε καμία ξένη εταιρία.
Όμως σε εξέλιξη είναι οι διεργασίες τόσο για το επόμενο στάδιο της εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Αφροδίτη στο Οικόπεδο 12, όσο και για την αδειοδότηση του Οικοπέδου 7 της Κυπριακής ΑΟΖ το οποίο όπως και το Οικόπεδο 6 αμφισβητεί και διεκδικεί (τμήμα του) η ίδια η Τουρκία, ενώ έχει προκύψει και η προοπτική μερικής ή σταδιακής επέκτασης της Ελληνικής Αιγιαλίτιδας Ζώνης στα 12 ν.μ. και της «μερικής» οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ως στρατηγική απειλή, περικύκλωσης της και πλήρη παράκαμψη της, αυτή την ενεργειακή «έκρηξη» στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και την κατοχύρωση δικαιωμάτων επί θαλασσίων ζωνών με πλήρη εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας.
Η Τουρκία θα συνεχίσει να αμφισβητεί πλήρως την επήρεια των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες ακόμη και αν τα νησιά αυτά είναι του μεγέθους της Κύπρου ή της Κρήτης και αυτό αποτελεί μια μόνιμη και σοβαρή αιτία έντασης, καθώς πρακτικά αμφισβητεί πλήρως το δικαίωμα της Ελλάδας και της Κύπρου σε θαλάσσιες ζώνες σε όλη την Μεσόγειο.
Και ταυτόχρονα διεκδικεί και εκείνα τα σημεία των θαλασσίων ζωνών της Κυπριακής Δημοκρατίας στα νότια του νησιού για λογαριασμό του ψευδοκράτους και μάλιστα στην περίπτωση αυτή τα οικόπεδα που παράνομα έχει αναθέσει για έρευνες το ψευδοκράτος στην τουρκική κρατική εταιρία ΤΡΑΟ, έχουν κανονική επήρεια όπως προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας, ενδεικτικό και αυτό του τούρκικου παραλογισμού.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπό τις παρούσες συνθήκες έχει η συνάντηση που θα έχει το απόγευμα στην Νέα Υόρκη ο ΥΠΕΞ της Κύπρου Ν. Χριστοδουλίδης με τον Αμερικανό ομόλογο του Μ.Πομπέο και λίγο αργότερα με τον υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για ενεργειακά ζητήματα, Φράνσις Φάννον, και τον υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Γουές Μίτσελ.
Αύριο ο κ. Χριστοδουλίδης θα έχει συνομιλίες στον Λευκό Οίκο με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Τζον Μπόλτον και αφού μεταβεί στην Νέα Υόρκη για να συναντηθεί με την μόνιμο αντιπρόσωπο των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χέιλι θα επιστρέψει την Πέμπτη στην Ουασιγκτον όπου θα παρακαθίσει σε κλειστό δείπνο που παραθέτει ο Μ.Πομπεο.
