Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται επαναστατικά σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο, και που ολοένα και περισσότερο η οικονομία καθορίζει τις διεθνείς σχέσεις των κρατών, στην Ελλάδα η διεθνολογική έρευνα παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη γεωπολιτική και εσχάτως ενεργειακή διάσταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Τα ευρύτερα οικονομικά ζητήματα, οι εμπορικές σχέσεις, οι συνεργασίες και οι ανταγωνισμοί, ο αγώνας για μερίδια αγοράς, απουσιάζουν από την ατζέντα των περισσότερων διεθνολόγων στη χώρα μας.
Δυστυχώς, με το να μελετάμε συνεχώς τη γεωπολιτική διάσταση ή τα ενεργειακά, μας κάνει να χάνουμε ένα μεγάλο μέρος της εικόνας που θα πρέπει να έχουμε για το σημερινό επίπεδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, και που αφορά το ευρύτερο πεδίο της οικονομίας και του εμπορίου. Εκεί θα ρίξει όλη του την προσοχή ο Ερντογάν και οφείλουμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα για την επόμενη ημέρα με τους γείτονες…
Όταν οικονομία και εμπόριο γίνονται προβλήματα εθνικής ασφάλειας…
Εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος, γιατί να ασχοληθούν οι διεθνολόγοι με ζητήματα οικονομίας και εμπορίου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ο πρώτος λόγος έχει να κάνει με το ότι πλέον η οικονομία και όχι η γεωπολιτική θα ορίζουν ολοένα και περισσότερο το μέλλον των διακρατικών σχέσεων γενικά και των ελληνοτουρκικών ειδικότερα.
Ο δεύτερος λόγος απαντά στο γεγονός ότι συχνά ζητήματα οικονομίας και εμπορίου μπορούν να γίνουν απειλές εθνικής ασφάλειας.
Θα δώσω ένα παράδειγμα. Τουρκία, Αίγυπτος και Ελλάδα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για μερίδια τουριστικής αγοράς, την ώρα που ο τομέας του τουρισμού συνιστά και για τις τρείς χώρες πηγή πολύτιμου συναλλάγματος και εσόδων που ουσιαστικά κρατούν τις οικονομίες των χωρών αυτών ζωντανές. Μέχρι εκεί το ζήτημα αφορά τους εξειδικευμένους ερευνητές επί των ζητημάτων της οικονομίας και του τουρισμού. Από την ώρα όμως που η Τουρκία βλέπει ότι για κάποιους λόγους χάνει μερίδια τουριστικής αγοράς από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, και φροντίζει μέσω των μεταναστευτικών ροών και των υποκινούμενών της Αδελφών Μουσουλμάνων να ακυρώσει τα όποια κέρδη στον τομέα αποκομίζει η Ελλάδα και η Αίγυπτος αντίστοιχα, τότε το ζήτημα παίρνει άλλη διάσταση και γίνεται αντικείμενο εθνικής ασφάλειας, που σαφώς αφορά τους διεθνολόγους.
Με τον Ερντογάν αποφασισμένο να ασχοληθεί με τα ζητήματα της προβληματικής οικονομίας του και με το γεγονός ότι θα επιδιώξει περισσότερες ακόμη εξαγωγές, το επόμενο βήμα της Τουρκίας θα είναι ένας σφοδρός ανταγωνισμός για μερίδια αγοράς και δίκτυα διανομής. Και θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να πετύχει τους νέους στόχους της.
Η Ελλάδα εξάγει ανταγωνιστικά προς την Τουρκία προϊόντα και υπηρεσίες. Δομικοί λόγοι δεν επιτρέπουν στην χώρα μας να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που της ανοίγονται από τη συμμετοχή της στην ΕΕ. Άρα, απέναντι στις δυνατότητες της Τουρκίας, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει σημαντικά μερίδια που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζει σχεδόν ως «κεκτημένα» στις αγορές.
Αν χαθούν οικονομικά και εμπορικά «κεκτημένα» της χώρας μας από την Τουρκία στις παγκόσμιες αγορές, τότε θα βρεθούμε όχι μόνο μπροστά σε μια νέα οικονομική κρίση, αλλά πολύ περισσότερο μπροστά σε μια νέα σοβαρή απειλή για την εθνική μας ασφάλεια.
Η παραπάνω αποτελεί μία προσέγγιση που δεν μπορούν εύκολα να κατανοήσουν οι συμβατικοί οικονομολόγοι, με αποτέλεσμα να ανοίγει νέο λαμπρό πεδίο έρευνας για τους διεθνολόγους που έχουν σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό αντιληφθεί τη συνθετότητα του περιβάλλοντος ασφάλειας στην περιοχή μας.
Παρατηρητήριο Τουρκίας
Αυτό που δεν υπάρχει και χρειάζεται το συντομότερο να δημιουργηθεί είναι ένα Παρατηρητήριο που θα παρακολουθεί καθημερινά και θα ενημερώνει – αναλύει συνεχώς τις κινήσεις της Τουρκίας σε όλο το φάσμα της οικονομίας, της βιομηχανίας, των εξαγορών και των εταιρικών συνεργασιών-συνενώσεων, της πρόσβασης και του ελέγχου αγορών και δικτύων διανομής, του ανταγωνισμού για μερίδια αγοράς ακόμη και αν πρόκειται για το τελευταίο προϊόν Made in Turkey στα ράφια των ξένων supermarkets… Ένα είδος «στοχοποίησης» των τουρκικών οικονομικών, εμπορικών και επιχειρηματικών συμφερόντων διεθνώς.
Το Παρατηρητήριο θα παρακολουθεί καθημερινά τις συμμετοχές όλων των τουρκικών εταιρειών σε άλλα εταιρικά σχήματα του εξωτερικού, ποιους υπαλλήλους μεταφέρει και που ανά τον κόσμο, σε ποιους οικονομικούς και εμπορικούς τομείς επικεντρώνεται, μεταφορές κεφαλαίων από και προς την Τουρκία, τυχόν παραβιάσεις της διεθνούς νομοθεσίας, και πολλά άλλα σχετικά που θα μπορούν να είναι ίσως η πλέον χρήσιμη εργαλειοθήκη και βάση δεδομένων (Big Data) της χώρας μας απέναντι σε μια Τουρκία που έχει πλέον πάει σε άλλο επίπεδο…
Ο ρόλος των «ευεργετών» της Ομογένειας…
Στην προοπτική δημιουργίας ενός τέτοιου Παρατηρητηρίου σημαντικός θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της Ελληνικής Ομογένειας σε επίπεδο χρηματοδότησης και πληροφοριών.
Αντί να ανταγωνίζονται οι ομογενείς μας για το ποιος θα πληρώσει το πιο φανταχτερό στασίδι στην εκκλησία της περιοχής του ή αντί να χρηματοδοτούν ιστοσελίδες υπαλλήλων τους, ας δουν καλύτερα το πως μπορούν να γίνουν πραγματικά χρήσιμοι για την Πατρίδα τους και τα συμφέροντα του Ελληνισμού δίνοντας πληροφορίες και ενδεχομένως χρηματοδότηση για τη δημιουργία ενός τέτοιου Παρατηρητηρίου, το οποίο πολύ γρήγορα θα μπορούσε να αποτελέσει στρατηγικό κόμβο πληροφοριών για την χώρα μας αλλά και σημαντική συνιστώσα στρατηγικής συνεργασίας της χώρας μας με άλλα ανταγωνιστικά κράτη της Τουρκίας στο περιφερειακό περιβάλλον και πέρα από αυτό.
Κάτι αντίστοιχο δεν υπάρχει ούτε στο Ισραήλ, ούτε στην Αίγυπτο, ούτε στις ΗΠΑ, ούτε πουθενά αλλού.
Ιδού λοιπόν…
*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος.
