Του Δημήτρη Τσαϊλά*
Η διεθνής τάξη, όπως διαμορφώνεται σήμερα, βρίσκεται κάτω από μια πρωτοφανή απειλή που μπορούμε να την παρομοιάσουμε με τη Λερναία Ύδρα, καθώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολλαπλές αστάθμητες δραστηριότητες και μεταξύ άλλων, την ολοένα ανάδυση ρεβιζιονιστικών δυνάμεων, δηλαδή χώρες δυσαρεστημένες με το status quo. Επίσης προβληματισμός επικρατεί, για την αντιμετώπιση των ισλαμιστικών εξτρεμιστικών οργανώσεων που θέλουν να καταστρέψουν το Δυτικό τρόπο ζωής, καθώς και για τις νέες τεχνολογίες και τακτικές που μειώνουν την ικανότητα μας να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας και τα συμφέροντά μας. Το σημαντικότερο όμως και από τις διάφορες απειλές είναι, ότι η παγκόσμια τάξη υπονομεύεται από έναν ακόμη πιο ολέθριο εχθρό που πιστεύω ότι είναι η απώλεια της αυτοπεποίθησης μας.
Η απώλεια της αυτοπεποίθησης μας μπορεί να επιλυθεί μόνο με στρατηγικές που να εκφράζονται με σαφήνεια σχετικά με το ζωτικό συμφέρον μας για τη διατήρηση και την προστασία του συστήματος για το οποίο έχουνε θυσιάσει ακόμη και τη ζωή τους οι πρόγονοί μας για να λειτουργήσει, και έχουμε θυσιάσει τόσα πολλά για να διατηρηθεί. Η μεγάλη πρόκληση για τις σημερινές ηγεσίες, είναι η άνοδος ενός συνόλου ρεβιζιονιστικών δυνάμεων σε όλο τον κόσμο που δυστυχώς φανήκαμε κάπως απρόθυμοι να αντιμετωπίσουμε. Το παράδοξο, όμως, αυτή τη στιγμή είναι ότι ακριβώς όπως οι απειλές για την παγκόσμια τάξη που δημιουργήσαμε, έχουν αυξηθεί και είναι όλο και πιο ευδιάκριτες, η αποφασιστικότητα για την άμυνα έχει γίνει κάπως αμφίσημη. Για να είμαι σαφής, όλοι επηρεάζονται από αποφάσεις που έχουν σκοπό να πλήξουν κάποιες χώρες και εν τέλει κανένας δεν μπορεί να κάνει τα πάντα χωρίς ισχυρές συμμαχίες και δυναμική προώθηση των συμφερόντων του.
Για παράδειγμα ας εξετάσουμε το καθεστώς των κυρώσεων των ΗΠΑ. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν στρέφεται μόνο κατά των «τριών συν μια» χωρών, αλλά και κατά των χωρών που έχουν συνάψει διμερείς εμπορικές, επενδυτικές ή συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα. Επιπλέον, έχει στόχο να αποδυναμώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά σε σχέση με την πώληση του ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ. Κατασταλτικά μέτρα που προβλέπονται επίσης στρέφονται κατά των ευρωπαϊκών εταιρειών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα 2 του αγωγού Nord Stream, το οποίο χρησιμοποιείται για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Βορειοδυτική Ρωσία προς τη Γερμανία. Και αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν εμπόριο με τη Ρωσία θα υποστούν οικονομικές βλάβες από τις κυρώσεις. Μάλιστα η Γαλλία έχει εγείρει αμφιβολίες σχετικά με «τη νομιμότητα των νέων κυρώσεων των ΗΠΑ κατά του Ιράν και της Ρωσίας, λέγοντας ότι δεν είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, λόγω ετεροδικίας στην οποία δεν συμμετέχουν»
Ερωτήματα που ανακύπτουν
Βρισκόμαστε σε μια τέτοια συγκυρία, που δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μας, απαντώντας με σαφήνεια στα ερωτήματα:
- Πώς θα έπρεπε η Δύση να αναπτύξει σχέσεις με τη Ρωσία, μια χώρα που αποτελεί ζωτικό στοιχείο της ευρωπαϊκής ασφάλειας, αλλά για λόγους ιστορίας και γεωγραφίας, έχει μια ριζικά διαφορετική άποψη για το τι συνιστά μια αμοιβαία ικανοποιητική διευθέτηση σε περιοχές που γειτνιάζουν με τη Ρωσία;
- Είναι οι επιβαλλόμενες κυρώσεις η σοφότερη πορεία για να πιεσθεί η Ρωσία, και αν χρειαστεί να την τιμωρήσουμε, μέχρι να αποδεχτεί τις Δυτικές απόψεις;
- Μήπως να εφαρμόσουμε μια πολιτική διαδικασία που να ξεπερνά ή τουλάχιστον να μετριάζει, την αμοιβαία αποξένωση στην επίτευξη μιας αποδεκτής αντίληψης περί παγκόσμιας τάξης;
- Τα ρωσικά σύνορα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως μια μόνιμη ζώνη αντιπαράθεσης, ή μπορούν να διαμορφωθούν σε μια ζώνη πιθανής συνεργασίας;
Όμως ας δούμε με μια ματιά τη Στρατιωτική ατζέντα του Πενταγώνου
Αυτό το πακέτο κυρώσεων που στρέφεται κατά των τεσσάρων δυνητικών εχθρών της Αμερικής και κατ' επέκταση κατά της Δυτικής συμμαχίας, αναμφισβήτητα σχετίζεται και «υποστηρίζει» τους στρατιωτικούς σκοπούς των ΗΠΑ σε μεγάλες περιοχές του κόσμου, όπως παρακάτω:
- Την Ανατολική Ευρώπη, Σκανδιναβία, Βαλκάνια προς ανάσχεση της επιρροής της Ρωσίας,
- Την περιοχή του Καυκάσου κατά της Ρωσίας και του Ιράν,
- Στην Συρία και το Ιράκ καθαρά κατά του Ιράν και Ρωσίας,
- Η προσπάθεια στρατιωτικοποίησης του Περσικού Κόλπου καθαρά εναντίον του Ιράν,
- Η διασπορά αμερικανικού στόλου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και στα Στενά της Ταϊβάν κατά της Κίνας στο πλαίσιο του άξονα στην Ασία,
- Στην Ανατολική Ασία και στη χερσόνησο της Κορέας, με ανάπτυξη του συστήματος Terminal High Altitude Area Defense (THAAD) που είναι ένα χερσαίο αντι-βαλλιστικό σύστημα που αποτελείται από το όχημα-εκτοξευτή, τους πυραύλους Τερματικού Σταδίου, το ραντάρ AN/TPY-2 και το ενσωματωμένο σύστημα ελέγχου πυρός κατά της Βόρειας Κορέας, Κίνας και Ρωσίας.
Έτσι για να κατανοήσουμε τη σημερινή κατάσταση, θυμήθηκα το περίφημο απόφθεγμα του Ουίνστον Τσώρτσιλ, «Όσο πιο πολύ πίσω πάμε στο παρελθόν, τόσο πιο μακριά στο μέλλον μπορούμε να δούμε». Και αναφέρομαι στο παραπάνω απόφθεγμα καθώς από στρατηγικής άποψης, ένας Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος είναι μέσα στα «πιθανά σενάρια» του Πενταγώνου και του ΝΑΤΟ, που έχουν αναπτυχθεί σε τακτά χρονικά διαστήματα για περισσότερο από δέκα χρόνια και περιλαμβάνουν αυτές τις τέσσερις χώρες (Κίνα, Ρωσία, Ιράν και Βόρεια Κορέα), οι οποίες είναι τώρα το άμεσο αντικείμενο κυρώσεων. Επομένως δεν υπάρχει τίποτα τυχαίο. Το «πακέτο» των κυρώσεων του Κογκρέσου συμπίπτει με τη λίστα του Πενταγώνου των «κακών χωρών».
Σύμφωνα μάλιστα με τις λεπτομέρειες στα σενάρια των παιγνίων πολέμου περιλαμβάνεται και η χρήση πυρηνικών όπλων. Έτσι πάντα εξακολουθούν να προβληματίζουν όχι μόνο τις ΗΠΑ αλλά και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ας θυμηθούμε ότι το 2006, την άσκηση των ΗΠΑ Ασπίδα 2007 που ήταν παιχνίδια πολέμου με συμμετοχή τεσσάρων πλασματικών χωρών. Πιο συγκεκριμένα για τους μη επαΐοντες η άσκηση προέβλεπε το ξέσπασμα μεγάλου πολέμου με τέσσερις προσομοιασμένες χώρες που ήταν η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.
Συμπεράσματα
Στο σημερινό ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να συμμετάσχει με μια μόνιμη επανεξέταση των στόχων και των δυνατοτήτων του. Εάν η Δύση δεν βάλει στο λεξιλόγιό της τη γεωστρατηγική σ' ένα κόσμο που αλλάζει, το χάος θα βασιλεύσει. Γι' αυτό η αλλαγή των δομών που συμβαίνει στο σύγχρονο κόσμο, θα πρέπει να επιβάλλουν απαντήσεις από τα μέλη του, προκειμένου να παραμείνει το ΝΑΤΟ ένας αξιόπιστος αμυντικός μηχανισμός :
- Τι αλλάζει, εκτός από τον έλεγχο της επικράτειας των μελών του, τι θα επιδιώξει να αποτρέψει, και με ποια μέσα;
- Ποίοι είναι οι πολιτικοί στόχοι, και είναι διατεθειμένοι άπαντες να ακολουθήσουν;
Κλείνοντας θα ήθελα να θυμίσω ότι όσοι γνωρίζουν από πόλεμο μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι το πρόσωπο του σύγχρονου πολέμου είναι άσχημο και μπορεί να γίνει ακόμη ασχημότερο γιατί θα σημάνει τον όλεθρο.
*Ο Δημήτρης Τσαϊλάς είναι Υποναύαρχος ε.α. Π.Ν..
