Του Λάμπρου Τζούμη*
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες εντός των προσεχών ημερών πρόκειται να κατατεθεί στη βουλή νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει διάταξη με την οποία προβλέπεται η σύσταση «Συντονιστικών Γραφείων Ελέγχου Στρατιωτικής Υπηρεσίας». Η αποστολή των υπόψη Γραφείων «θα είναι να συμβάλουν στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των στελεχών, στον έλεγχο της διαφάνειας, στην τήρηση της νομιμότητας και στην καταπολέμηση της… κακοδιοίκησης και της κατάχρησης εξουσίας».
Φιλοκυβερνητικές εφημερίδες υποδέχθηκαν την εξαγγελία του νέου νομοσχεδίου με τίτλους «Κλίνατε επί το δημοκρατικότερον και διαφανέστερον» και ανέφεραν ότι πρόκειται για νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να τροποποιήσει ουσιαστικά τη λειτουργία του στρατεύματος και να συμβάλει στον… εκδημοκρατισμό του!
Στις λίγες σελίδες του προσχεδίου που έχουν δει το φως της δημοσιότητας αναγράφεται: «Τα συντονιστικά γραφεία ελέγχου υπάγονται απευθείας στους Αρχηγούς των ΓΕ και στελεχώνονται από μόνιμο προσωπικό των Ε.Δ., καθώς και από αξιωματικό του Κοινού Νομικού Σώματος» και «Τα Γραφεία ενεργούν μόνο ύστερα από ενυπόγραφη έγγραφη αναφορά του άμεσα ενδιαφερομένου στελέχους που υποβάλλεται απευθείας σε αυτά ».
Κατόπιν των προαναφερομένων να επισημάνουμε τα εξής :
- Η πειθαρχία και η ιεραρχία είναι οι βασικές αρχές στις οποίες εδράζεται το οικοδόμημα του Στρατού και η συνοχή του.
- Στις Ένοπλες Δυνάμεις ο Διοικητής είναι υπεύθυνος για το προσωπικό της Μονάδος του από πάσης πλευράς. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του Στρατιωτικού Κανονισμού 20-2: «Ο Διοικητής είναι υπεύθυνος για ότι πράττει ή παραλείπει να πράξει η Μονάδα που Διοικεί» και «Ο Διοικητής είναι η προσφυγή και το στήριγμα πάντων».
- Στο Στρατιωτικό Κανονισμό 20-1 που κυρώθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 130 και ισχύει από το 1984, επισημαίνονται τα εξής : «Ο υφιστάμενος αναφέρει πάντοτε ιεραρχικά», «Η υπέρβαση ιεραρχίας αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα», «Η υποβολή παραπόνων ακολουθεί αυστηρά την ιεραρχική οδό. Κάθε υπέρβαση ιεραρχίας στην υποβολή παραπόνων τιμωρείται από το διοικητή, προς τον οποίον ή με τον οποίο ο παραπονούμενος όφειλε να υποβάλει το παράπονό του».
- Οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι ένας θεσμός που σε αντίθεση με άλλους χώρους της Δημόσιας Διοίκησης λειτουργεί με τρόπο απόλυτα δημοκρατικό και διαφανή. Σε ότι αφορά την εξέταση παραπόνων στο ΣΚ 20-1 καθορίζεται ότι ο παραπονούμενος έχει δικαίωμα να προσφύγει σε δεύτερο ή και σε τρίτο βαθμό, σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί στην αρχική εξέταση των παραπόνων του και λαμβάνει γνώση των αποφάσεων για τα παράπονά του μέσα σε έξι εργάσιμες ημέρες από την υποβολή τους. Εάν μέσα σε τρεις μήνες δεν πάρει απάντηση έχει δικαίωμα να υπερβεί την ιεραρχία απευθυνόμενος σε προϊστάμενο που έχει δικαίωμα τελεσίδικης κρίσης.
- Χαρακτηριστικό επίσης του δημοκρατικού τρόπου λειτουργίας των Ε.Δ. είναι ότι τα στελέχη με την έξοδό τους από τις παραγωγικές Σχολές αξιολογούνται κάθε χρόνο από τους ιεραρχικά προϊσταμένους τους, κάτι που αντίστοιχες προσπάθειες στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα έχουν προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων. Αξίζει δε να επισημανθεί ότι τα τελευταία χρόνια τα στελέχη με πλήρη διαφάνεια λαμβάνουν γνώση της έκθεσης αξιολόγησης και έχουν τη δυνατότητα να διατυπώσουν τυχόν αντιρρήσεις, ώστε αυτή να κριθεί σε υψηλότερο ιεραρχικά κλιμάκιο.
Αναπόφευκτα προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα που απευθύνονται τόσο στην πολιτική όσο και στην στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας :
- Ο κ. ΥΕΘΑ κατά τη διάρκεια της ενάσκησης των καθηκόντων του ως Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΕΘΑ είχε διαπιστώσει έλλειμμα δημοκρατικότητας στης Ένοπλες Δυνάμεις και εφόσον διαπίστωσε κάτι τέτοιο γιατί δεν προέβη σε ενέργειες να το θεραπεύσει;
- Το όψιμο ενδιαφέρον του κ. Αποστολάκη για την προώθηση του νομοσχεδίου ήταν πρωτοβουλία δικιά του ή «σύρθηκε» στη διαδικασία αυτή από τις ιδεοληψίες του «πολιτικού κομισάριου» ΑΝΥΕΘΑ κ. Ρήγα;
- Στο χώρο της παιδείας από την οποία προέρχεται ο κ. Ρήγας ποια είναι τα μέτρα αξιολόγησης, αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν και προαναφέρθηκαν για τις Ε.Δ.;
- Κατά η διάρκεια της θητείας του στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ο κ. Ρήγας αντιμετώπισε φαινόμενα καταγγελίας για χρηματισμό και σεξουαλικής παρενόχλησης, όπως αυτά που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας στο χώρο της πανεπιστημιακής παιδείας; Ποιοι είναι οι μηχανισμοί ελέγχου και ποια είναι τα «Γραφεία Ελέγχου» για την αντιμετώπιση της διαφθοράς στον πανεπιστημιακό χώρο;
- Η ….αναγκαιότητα της συγκρότησης «Γραφείων Ελέγχου» σημαίνει πως οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων δεν έχουν εμπιστοσύνη στους υφισταμένους τους Διοικητές;
- Η σύσταση των «Γραφείων Ελέγχου» μήπως αντί να ενισχύσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ε.Δ. θα λειτουργήσει στην κατεύθυνση του ευνουχισμού της διοίκησης σε όλα τα επίπεδα με όλες τις παρεπόμενες συνέπειες;
- Η κουλτούρα που διαμορφώνεται με τέτοια μέτρα σε μια περίοδο κατακόρυφης κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός στρατού που είναι έτοιμος να εμπλακεί ακόμα και σε μια πολεμική αναμέτρηση ή μιας δημόσιας υπηρεσίας ή…. ΔΕΚΟ;
- Τα στελέχη των Ε.Δ. με λήψη μέτρων όπως αυτά αποκτούν νοοτροπία μαχητή ή διαχειριστή Διοικήσεως;
- Έχει σκοπό η κυβέρνηση της «πρώτης φοράς αριστερά» να συνεχίσει τη λειτουργία ενός στρατού που θα λειτουργεί ως αξιόπιστος αποτρεπτικός μηχανισμός ή έχει στόχο να βάλει «λουκέτο» με τις «ευλογίες» ενός πρόθυμου ΥΕΘΑ προερχομένου μάλιστα από τις Ε.Δ. ;
*Ο Λάμπρος Τζούμης είναι Αντιστράτηγος ε.α.
