Της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου
Τα πρώτα αντίμετρα της Ρωσίας κατά της Τουρκίας, μετά την κατάρριψη από την τουρκική αεροπορία του ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου Su-24, είναι γεγονός, με το «βαρύ πυροβολικό» που έχει να κάνει με μεγάλα, διμερή, ενεργειακά projects, αλλά, κυρίως, το φυσικό αέριο να συνιστούν το πραγματικό «γεωπολιτικό όπλο» της ρωσικής «αρκούδας» και το οποίο εκτιμάται ότι θα απασφαλισθεί.
Χθες, οι μεγαλύτεροι tour operators της Ρωσίας διέκοψαν τη συνεργασία τους με την Τουρκία, εναρμονιζόμενοι με την ταξιδιωτική οδηγία του Κρεμλίνου να μην επισκέπτονται πλέον τη χώρα αυτή Ρώσοι πολίτες, ενώ ο αρμόδιος ρωσικός φορέας για την ασφάλεια των τροφίμων Rosselkhoznadzor σταμάτησε την εισαγωγή στη Ρωσία φορτίου με 162 τόνους κοτόπουλα, με την αιτιολογία ότι δεν διέθετε τα αναγκαία πιστοποιητικά.
Και ενώ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ο διπλωματικός πυρετός μεταξύ των δύο χωρών, με την Τουρκία να φαίνεται ότι προσπαθεί από χθες να αποκλιμακώσει την κρίση που δημιουργήθηκε, Ρώσοι διαδηλωτές έσπασαν χθες τα παράθυρα της Τουρκικής πρεσβείας, στη Μόσχα, όπως μετέδωσε το Interfax.
Τα ενεργειακά projects που «παγώνουν»
Ο Πρωθυπουργός της Ρωσίας, Dmitry Medvedev, δήλωσε χθες το πρωί ότι η κατάρριψη του Su-24 θα μπορούσε να ακυρώσει κοινά επενδυτικά σχέδια με την Τουρκία, αποφεύγοντας, πάντως, να τα κατονομάσει. Διεθνείς αναλυτές, ωστόσο, μιλούν ευθέως για το σχέδιο του αγωγού Turkish Stream, καθώς και του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου. Η ρωσική Rosatom έχει υπογράψει σύμβαση 20 δισ. δολαρίων για την ανάληψη του τελευταίου έργου, η κατασκευή του οποίου προγραμματιζόταν για τον επόμενο χρόνο. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το Κρεμλίνο, σύμφωνα με το Interfax, απέφυγε χθες να σχολιάσει την τύχη του σταθμού αυτού, στον οποίο η Τουρκία ποντάρει, προκειμένου να μειώσει το ενεργειακό κόστος της.
Η επίσκεψη Σκουρλέτη στη Μόσχα
Είναι σαφές ότι το σχέδιο του Turkish Stream ακουμπά ευθέως και τη χώρα μας, με την παρούσα κυβέρνηση να αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον της γι'' αυτό. Μάλιστα, έγινε γνωστό την προηγούμενη Δευτέρα ότι ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Πάνος Σκουρλέτης, θα μεταβεί στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα, προκειμένου να συζητήσει με τον ομόλογο του στις 2 Δεκεμβρίου διμερή ενεργειακά θέματα, μεταξύ των οποίων και ο συγκεκριμένος αγωγός.
Μέχρι χθες το απόγευμα δεν υπήρχε από το ΥΠΕΝ προοπτική ακύρωσης της επίσκεψης αυτής, η οποία γίνεται ύστερα από ρωσική πρόσκληση. Ακόμη κι αν δεν συζητηθεί εκ των πραγμάτων το θέμα του αγωγού, λόγω των τελευταίων εξελίξεων, διαμηνύεται ότι υπάρχει εκτενής ατζέντα ενεργειακών ζητημάτων που θα τεθούν στο τραπέζι.
Ωστόσο, και υπό το φως των γεγονότων, που τρέχουν, δεν αποκλείσθηκε το ενδεχόμενο να υπάρξει ακύρωση του ταξιδιού αυτού. Πάντως, επισημάνθηκε ότι είναι θέμα καθαρά της ρωσικής πλευράς, καθώς αυτή έχει απευθύνει και τη σχετική πρόσκληση. Το ΥΠΕΝ δεν έχει λόγο να την αναβάλει.
Το θολό τοπίο για τον Turkish Stream...
Εφόσον δεν υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ρωσίας-Τουρκίας (ήδη, η Ρωσία σκληραίνει τη στάση της, σύμφωνα με τα γεγονότα), εκτιμάται ότι ο Turkish Stream αναδεικνύεται πλέον σε «θολό έργο», αν όχι άκυρο πλέον. Η χώρα μας, μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος για το project από τη Γαλλία και την Ιταλία, θα είχε μεγάλο συμφέρον και οφέλη από την πραγματοποίηση του, δεδομένου ότι θα αποτελούσε χώρα transit δύο μεγάλων αγωγών, του TAP και του Greek Stream, όπως καθιερώθηκε να λέγεται το τμήμα που θα περνούσε, μετά την Τουρκία, από την Ελλάδα, για τον εφοδιασμό των ευρωπαϊκών αγορών με φυσικό αέριο.
...και ο «ρωσικός χειμώνας» για την Άγκυρα
Η Τουρκία δεν αποκλείεται να αντιμετωπίσει, μάλιστα, και άλλο «πονοκέφαλο» εκτός από την ακύρωση των δυο μεγάλων ενεργειακών έργων, που προαναφέρθηκαν. Να στερηθεί, εν είδει αντιποίνων, την προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Το 57% των προμηθειών της σε φυσικό αέριο προέρχεται σήμερα από τη ρώσικη «αρκούδα». Αυτό, άλλωστε, θεωρείται από διεθνείς αναλυτές και το μεγαλύτερο «γεωπολιτικό όπλο» που διαθέτει η Ρωσία έναντι της Τουρκίας, η οποία αποτελεί το δεύτερο μεγάλο πελάτη της, μετά τη Γερμανία, στον τομέα αυτό.
Βεβαίως, αναμένεται να υπάρξει πίεση στην τουρκική οικονομία και από το πλήγμα στις εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών, ωστόσο οι μεγαλύτερες επιπτώσεις εντοπίζονται στις διμερείς ενεργειακές σχέσεις.
