Του Δημήτρη Τσαϊλά*
Πρόσφατα περιστατικά ασφαλείας στο χώρο του Αιγαίου αλλά και στη Μεσόγειο, πλησίον του συμπλέγματος του Καστελορίζου επέστησαν την προσοχή της χώρας μας πίσω αυτά τα εκρηκτικά μέτωπα. Σε αυτά τα δύο μέτωπα καλούνται οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να αντιμετωπίζουν την αναθεωρητική πολιτική των Τούρκων.
Παρά την έλλειψη ενδιαφέροντος για κλιμάκωση εκ μέρους και των δύο ενδιαφερομένων μερών, μια υποβάθμιση της αποτρεπτικής μας ισχύος και στα δύο μέτωπα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα ξέσπασμα σημειακών κρίσεων μέχρι και εχθροπραξιών.
Ζωτικό συμφέρον της Ελλάδας είναι η ασφάλεια και ηρεμία στα σύνορά μας. Η Άγκυρα δεν έχει παραιτηθεί από την πρόθεση να αναθεωρηθούν οι συνθήκες που καθορίζουν τα σημερινά σύνορα εις βάρος μας, και θεωρούν τη στρατιωτική σύγκρουση ως κεντρικό άξονα προς την επίτευξη αυτού του στόχου, εφ όσον πολιτικά δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί. Αυτός είναι ο σοβαρός λόγος που απαιτείται ισχυρή αποτρεπτική ισχύς.
Ωστόσο, σε περίπτωση που συρθούμε σε μια σύγκρουση στο Αιγαίο ή τη Μεσόγειο, η Ελλάς πρέπει να είναι προετοιμασμένη με σύνεση και επιμέλεια, σε αντίθεση με την εμπειρία της τελευταίας κρίσης των Ιμίων.
Έτσι, πριν από την είσοδο σε στρατιωτική αντιπαράθεση σε κάποια από αυτές τις αρένες, η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας και οι Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να μελετήσουν και να αποσαφηνίσουν τα ακόλουθα στρατηγικά και τακτικά θέματα.
- Τι στρατηγικό σκοπό επιδιώκουμε να επιτύχουμε, και ποιες είναι οι συνέπειες κάθε εναλλακτικής λύσης;
- Ποια είναι η κύρια δύναμη για την επίτευξη αυτού του στόχου - άμεσα ή έμμεσα;
- Πώς μπορεί να μειωθεί η τουρκική προκλητικότητα, και ποιοι είναι οι μηχανισμοί για να την καταγγείλουν;
- Πώς μια πολιτική εκστρατεία να διεξαχθεί σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο; Στο πλαίσιο αυτό: οι διεθνείς και περιφερειακοί παράγοντες πρέπει να παρεμβαίνουν (απειλές, κυρώσεις, ή ακόμα και στρατιωτική εμπλοκή); Πώς μπορούν οι διεθνείς και περιφερειακοί παράγοντες να αξιοποιηθούν για να μειώσουν την τουρκική προκλητικότητα;
- Ποια είναι η σωστή χρονική στιγμή για πολιτική και στρατιωτική κινητικότητα; Μπορεί να διεξαχθεί ένα προληπτικό κτύπημα, ή τουλάχιστον μπορεί να δημιουργηθεί μια τακτική αιφνιδιασμού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικά επιτεύγματα από την αρχή;
- Ποια είναι η ποιότητα και το επίπεδο των υπηρεσιών πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες και τις προθέσεις του εχθρού;
- Ποιοι είναι οι κίνδυνοι ότι ένα δεύτερο μέτωπο θα μπορούσε να ανοίξει ταυτόχρονα, και πώς μπορούμε να προπαρασκευάσουμε αυτή τη δυνατότητα;
Κάθε ένα από αυτά τα θέματα απαιτεί συζητήσεις σε βάθος από το ΚΥΣΕΑ που θα πρέπει να διεξαχθούν πριν και όχι κατά τη διάρκεια ή μετά τις συγκρούσεις μπροστά από μια εξεταστική επιτροπή. Μία υπεύθυνη ηγεσία χρειάζεται να επιλέξει τη σωστή και κατάλληλη χρονική στιγμή για αποφάσεις, και να μην αφήσουμε ανεξέλεγκτη την κλιμάκωση που θα υπαγορεύει το χρονοδιάγραμμα και η διεξαγωγή των επιχειρήσεων.
Αν η Ελλάδα είναι μοιραίο να συρθεί σε μια σύγκρουση, θα πρέπει να προετοιμαστούμε με σύνεση και επιμέλεια, σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα συμπεριφορά μας.
* Ο κ. Τσαϊλάς είναι Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
