Του Νίκου Μελέτη
Με την κλεψύδρα να αδειάζει, το δημοψήφισμα στο Ιρακινό Κουρδιστάν φαίνεται να είναι πια αναπότρεπτο, καθώς δεν υπάρχουν πια τα περιθώρια για υποβολή εναλλακτικών προτάσεων σαν αυτές που ζητούσε ο κούρδος ηγέτης Masoud Barzani, ενώ τώρα ο ίδιος επιχειρεί να στείλει καθησυχαστικά μηνύματα, λέγοντας ότι θα χρειαστούν ένα ίσως και δύο χρόνια διαπραγματεύσεων για να υλοποιηθεί η ετυμηγορία του κουρδικού λαού και να κηρυχθεί η Ανεξαρτησία.
Τη στιγμή που η IKRG (Iraqi Kurdish Regional Government - η τοπική κυβέρνηση των Κούρδων) δείχνει να μην έχει καμία διεθνή υποστήριξη στο εγχείρημα του δημοψηφίσματος, η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του ρωσικού πετρελαϊκού κολοσσού Rosneft για υπογραφή συμφωνίας με το Άρμπιλ, στέλνει αντιφατικά μηνύματα. Η Μόσχα αν και επισήμως τάχθηκε υπέρ της «εδαφικής ακεραιότητας όλων των χωρών της Μέσης Ανατολής απέφυγε να παρέμβει, όπως έκαναν η Ουάσιγκτον, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, το Ιράν και η Τουρκία και να ζητήσει τη ματαίωση του δημοψηφίσματος.
Ο Erdogan, ο οποίος προειδοποίησε χθες ότι «τα βήματα αντίδρασης της Τουρκίας δεν θα είναι συνηθισμένα», συναντάται σήμερα με τον πρόεδρο Donald Trump, σε μία εκ των πραγμάτων δύσκολη συνάντηση λόγω Συρίας και της στήριξης που προσφέρει η Ουάσιγκτον στις κουρδικές δυνάμεις PYD, και για την Παρασκευή έχει συγκαλέσει στην Άγκυρα το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας με αποκλειστικό αντικείμενο την αντίδραση της Τουρκίας στο Δημοψήφισμα στο Ιρακινό Κουρδιστάν.
Μιλώντας την Τετάρτη στο Sulaimani, ο Masoud Barzani δήλωσε οτι θα υπάρξουν «σοβαρές συνομιλίες» με την Βαγδάτη με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας μετά το δημοψήφισμα, που θα διαρκέσουν ένα έως δύο χρόνια για τη διαπραγμάτευση των όρων αποχώρησης του Κουρδιστάν από το Ιράκ. «Είμαστε έτοιμοι για φιλικές έντιμες συνομιλίες με τη Βαγδάτη και τη διεθνή κοινότητα, ώστε ένα λύσουμε όλα τα προβλήματα. Και μετ''α θα πούμε “αντίο” με φιλικό τρόπο…»
Και ουσιαστικά βάζοντας τέλος στα σενάρια περί ενδεχόμενου αναβολής του δημοψηφίσματος, δήλωσε ότι «δυστυχώς δεν υπήρξαν εναλλακτικές προτάσεις που θα μπορούσαν να τεθούν έναντι της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος».
Τα ξημερώματα και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προειδοποίησε ότι τώρα θα πρέπει να γίνει αποδεκτή η εναλλακτική του διαλόγου με τη Βαγδάτη, με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ και της διεθνούς κοινότητας, ενώ αν πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα θα είναι απίθανο να υπάρξει τέτοιος διάλογος. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προειδοποιεί ακόμη ότι εάν πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα θα υπονομευθούν οι εμπορικές σχέσεις της KRG με τις γειτονικές χώρες αλλά και η οικονομική βοήθεια που δέχεται...
Στο Ιρακινό Κουρδιστάν όπου μέχρι τώρα είχαν υπάρξει στα πρώτα χρόνια μετά την ανατροπή του Saddam Hussein σημαντικές αμερικανικές επενδύσεις και την σκυτάλη είχε πάρει κατόπιν η Τουρκία, ελπίζοντας ότι έτσι θα «εξαγόραζε» τη στήριξη του Barzani στον αγώνα εναντίον του ΡΚΚ, το κενό που έχει δημιουργηθεί τώρα έρχεται να καλύψει η Μόσχα με τη Rosneft, η οποία πλέον βάζει γερά το πόδι στη Μέση Ανατολή. Το Ιρακινό Κουρδιστάν με ήδη διαπιστωμένα αποθέματα 55 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου και 5,66 τρισεκατομμύρια κυβικά μετρά φυσικού αερίου και με πιθανολογούμενη ύπαρξη πολλών ακόμη μεγάλων κοιτασμάτων, αποτελεί το καλύτερο και πιο στέρεο προγεφύρωμα της Rosneft στη Μέση Ανατολή. Ένα προγεφύρωμα που της δίνει διέξοδο και προς την Ευρώπη, καθώς έτσι υπερπηδά τα εμπόδια της Κοινοτικής νομοθεσίας που στοχεύουν στον περιορισμό της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η Rosneft πλέον με επένδυση σχεδόν 4 δισ. δολαρίων σε διάστημα μικρότερο του ενός χρόνου, αναδεικνύεται στον πιο σημαντικό «χρηματοδότη» της Αυτόνομης Κουρδικής περιοχής και η ανακοίνωση της συμφωνίας στην παρούσα συγκυρία έχει ξεχωριστή σημασία καθώς τόσο η Βαγδάτη (παρακρατώντας τις συμφωνημένες επιχορηγήσεις που υποχρεούται να καταβάλει στο Αρμπίλ) αλλά και η Τουρκία (που απειλεί με εμπάργκο στις εξαγωγές του κουρδικού πετρελαίου από το πετρελαιαγωγό που φθάνει στο λιμάνι Σεϋχάν της Μεσογείου), έχουν οδηγήσει σε οικονομική ασφυξία το Αρμπίλ.
Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, η Τουρκία εχει επενδύσει 1,5 δισ. δολάρια ενώ πολυεθνικές εταιρίες όπως η Vitol, Petraco, Glencore έχουν προσφέρει δάνεια στο Αρμπίλ ύψους 2 δισ. δολαρίων.
Η απάντηση του εκπροσώπου της Rosneft πάντως ήταν ότι η εταιρία κάνει συμφωνίες με μια αυτόνομη περιοχή του Ιράκ η οποία είναι αναγνωρισμένη από το νόμο.
Για τη Μόσχα, που έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με τους Κούρδους, το θέμα της Ανεξαρτησίας δεν είναι ταμπού. Όμως είναι σαφές ότι η ρωσική κυβέρνηση θα περιμένει να δει τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, τις εξελίξεις που θα πυροδοτήσει και κατόπιν θα πάρει θέση, θέλοντας έτσι και διπλωματικά να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή.
Στις αρχές του καλοκαιριού οι συναντήσεις κουρδικών οργανώσεων, που οργάνωσε η Μόσχα, προκάλεσαν σοβαρή ανησυχία στην Άγκυρα και ήταν και ένας από τους λόγους που επέσπευσαν την προσέγγιση Erdogan - Putin.
Αλλά ιδιαίτερης σημασίας ήταν και οι δηλώσεις του Sergey Lavrov τον Ιούλιο ότι «ο Κουρδικός λαός όπως κάθε άλλο έθνος στον πλανήτη μπορεί να εκπληρώσει τις ελπίδες και τις φιλοδοξίες του. Με δεδομένο ότι οι νόμιμες φιλοδοξίες των Κούρδων όπως όλων των άλλων λαών χρειάζεται να εκπληρωθούν στο πλαίσιο των υπαρχόντων διεθνών νομικών κανόνων».
