Του Νίκου Μελέτη
Μπροστά σε μια κρίσιμη ψηφοφορία που καθορίζει την τύχη της συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και τον βίο της ελληνικής κυβέρνησης βρίσκονται τα Σκόπια, καθώς στο δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου ο Ζόραν Ζάεφ δίνει τη μάχη με τη στήριξη των ΗΠΑ και όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για να κερδίσει τη μάχη.
Για τον ίδιο, είναι η μάχη της ζωής του, καθώς εάν εγκριθεί η συμφωνία, θα είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης που θα οδηγήσει τη χώρα του στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, βγάζοντάς την από την καραντίνα που την έθετε το ελληνικό βέτο στη διεθνή σκηνή, ενώ ένα αρνητικό αποτέλεσμα θα οδηγήσει την ΠΓΔΜ σε περιπέτειες και τον ίδιο σε δεινή θέση.
Όμως και για την Ελλάδα είναι κρίσιμο το δημοψήφισμα, καθώς ο κυβερνητικός εταίρος Πάνος Καμμένος έχει στηρίξει τις ελπίδες του ώστε να μη χρειασθεί να δοκιμαστούν η αξιοπιστία του και η συνέπειά του στη δημόσια δέσμευσή του ότι δεν θα αφήσει την κυβέρνηση να φέρει στη Βουλή τη συμφωνία των Πρεσπών, στο ενδεχόμενο απόρριψης της συμφωνίας στο δημοψήφισμα της Κυριακής. Εάν όλα εξελιχθούν ομαλά στα Σκόπια, από τη Δευτέρα αρχίζει το ντόμινο των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα που θα έχουν κατάληξη, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σε εκλογές, όπου το θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών θα βρίσκεται σε κάθε περίπτωση στην κορυφή της ατζέντας.
Οι εικόνες από την ΠΓΔΜ ελάχιστα αντανακλούν την εικόνα της κρισιμότητας του δημοψηφίσματος, καθώς οι πολίτες μάλλον επιφυλακτικά, και πάντως χωρίς ενθουσιασμό, παρακολουθούν αποστασιοποιημένοι την καμπάνια, κυρίως της κυβέρνησης και συγκεκριμένα των κ. Ζάεφ, Ντιμιτρόφ και της υπουργού Άμυνας Ρ. Σεκερίνσκα (έχουν αναλάβει και όλο το βάρος της υποστήριξης του «Ναι») που αναλύουν τα πλεονεκτήματα της συμφωνίας των Πρεσπών και προβάλλουν το κρίσιμο διακύβευμα: ο συμβιβασμός για ένα νέο όνομα, με την προσθήκη γεωγραφικού προσδιορισμού, είναι το αναγκαίο «τίμημα» για την ολοκλήρωση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας, που αποτελεί ασπίδα έναντι αποσταθεροποιητικών παραγόντων και για την αναγνώριση και κατοχύρωση της «Μακεδονικής ταυτότητας και μακεδονικής γλώσσας».
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ζάεφ, «θα μιλάω στη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά στον δρόμο θα βλέπω ένα κορίτσι της Μακεδονίας...».
Τα μυστικά του δημοψηφίσματος
Το μεγάλο πρόβλημα της κυβέρνησης είναι η συμμετοχή, καθώς τυπικά το δημοψήφισμα, για να είναι έγκυρο, θα πρέπει να έχει συμμετοχή 50%+1. Όλοι γνωρίζουν ότι οι εκλογικοί κατάλογοι περιλαμβάνουν και χιλιάδες πολίτες που έχουν φύγει από τη χώρα τα τελευταία χρόνια (ο κ. Ντιμιτρόφ τούς υπολόγισε σε 300.000-400.000) και είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί ποσοστό συμμετοχής που θα καλύπτει το όριο του 50%. Έτσι, το σενάριο για να υπάρξει και συμμετοχή άνω του 50% και συγχρόνως να υπάρξει πλειοψηφία υπέρ του «Ναι», είναι το πιο αισιόδοξο και πιο δύσκολο συγχρόνως σενάριο.
Όμως η κυβέρνηση έχει ήδη δημοσιοποιήσει την πρόθεσή της να διασώσει τη συμφωνία, εφόσον δεν υπάρξουν ακραία αρνητικά σενάρια.
Τέτοιο ακραίο σενάριο είναι η περίπτωση που η συμμετοχή κινηθεί γύρω ή κάτω από το 40%-43% και το «Ναί» συγκεντρώσει ποσοστό μικρότερο από εκείνο του «Όχι».
Τότε, χωρίς καμιά ένσταση, η διαδικασία έγκρισης της συμφωνίας των Πρεσπών θα είναι νεκρή. Η ευθύνη θα βαραίνει αποκλειστικά την άλλη πλευρά και θα πρέπει να αναμένεται άμεση παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας, ώστε να δοθεί δεύτερη ευκαιρία στη συμφωνία, αν και η επαναδιαπραγμάτευσή της θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεκινήσει άμεσα, και χωρίς φυσικά καμία απολύτως εγγύηση ότι η σκοπιανή πλευρά θα μπορεί να κερδίσει μια καλύτερη συμφωνία. Σε αυτό το σενάριο θα πρέπει να είναι έτοιμη η Αθήνα για κινήσεις που θα παρακάμψουν με συγκρουσιακό τρόπο το θέμα της ονομασίας, ώστε να προχωρήσει η ευρωατλαντική πορεία της ΠΓΔΜ, ακόμη και με άλυτο το θέμα της ονομασίας.
Ο κ. Ζάεφ, σε περίπτωση απόρριψης της συμφωνίας των Πρεσπών, το πιθανότερο είναι να κηρύξει πρόωρες εκλογές ελπίζοντας ότι θα κεφαλαιοποιήσει τη στήριξη των ξένων κυβερνήσεων, αλλά και την ορατή ευρωατλαντική προοπτική, και θα κερδίσει τις εκλογές, κάτι που θα ερμηνεύσει ως έγκριση και της συμφωνίας, οπότε κατόπιν θα επιδιώξει να εξασφαλίσει τις αναγκαίες ψήφους στη Βουλή για τη συνταγματική αναθεώρηση.
Στα υπόλοιπα σενάρια, εάν δηλαδή η συμμετοχή είναι σημαντική, αλλά πλησιάσει χωρίς να καλύπτει το όριο του 50% και εφόσον υπάρξει καθαρή τοποθέτηση υπέρ του «Ναι», θα είναι δύσκολο και για την αντιπολίτευση να αμφισβητήσει την εκφρασμένη βούληση των πολιτών για αποδοχή της συμφωνίας.
Ο ίδιος ο Ντιμιτρόφ υποστήριξε ότι το δημοψήφισμα δεν είναι αναγκαίο για την έγκριση της συμφωνίας (εξάλλου δυνητικά αναφέρεται στη συμφωνία των Πρεσπών), ενώ ο ίδιος είπε ότι το δημοψήφισμα ουσιαστικά προβλέφθηκε για να διευκολύνει την επόμενη φάση, δηλαδή την προώθηση και έγκριση των συνταγματικών αλλαγών που απαιτούν ενισχυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 2/3, την οποία σήμερα δεν διαθέτει ο κυβερνητικός συνασπισμός.
Ένα ισχυρό αποτέλεσμα υπέρ της συμφωνίας θα αναγνωρισθεί (όπως ο ίδιος έχει δηλώσει) από τον ηγέτη της αντιπολίτευσης και μάλιστα έχει δεσμευθεί ότι θα υπακούσει στην επιθυμία των πολιτών και θα συμβάλει στην συνταγματική αναθεώρηση...
Φωτογραφία: APImages
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής, 28 Σεπτεμβρίου
