Το δικαίωμα της Ελλάδας να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες με γειτονικές χώρες χωρίς την… «άδεια» της Τουρκίας, καθώς και το δικαίωμα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της Θάλασσας, επισημαίνονται στην επιστολή που κατέθεσε στις 8 Δεκεμβρίου στον ΟΗΕ και κυκλοφόρησε ως επίσημο έγγραφο στις 12 Δεκεμβρίου (A/71/675–S/2016/1043), η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της χωράς μας στον ΟΗΕ πρέσβης. Αικ Μπούρα.
Η επιστολή αυτή έρχεται σε απάντηση της τουρκικής επιστολής που είχε σταλεί στον ΟΗΕ στις 15 Ιουνίου 2016, που ουσιαστικά περιελάμβανε όλο το μανιφέστο αμφισβήτησης της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στις θαλάσσιες ζώνες του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Στην επιστολή της, η κ. Μπούρα επισημαίνει ότι «η Τουρκία για άλλη μια φορά, μέσα από μια σειρά αβάσιμων επιχειρημάτων, αρνείται κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, και το δικαίωμά της να προχωρήσει σε θαλάσσια οριοθέτηση με κράτη με τα οποία μοιράζεται κοινά θαλάσσια σύνορα” και ότι «η παραπλανητική και εσφαλμένη εφαρμογή της αρχής της ευθυδικίας ως κανόνα που διέπει τη θαλάσσια οριοθέτηση, όσο και η συμπτωματική και αποσπασματική ανάγνωση της νομολογίας των διεθνών δικαστηρίων για τη θαλάσσια οριοθέτηση, στοχεύουν στην προώθηση αυτών των ισχυρισμών που περιέχονται στην επιστολή της 15ης Ιουνίου το 2016».
Το ελληνικό κείμενο:
- Απορρίπτει τον τουρκικό ισχυρισμό ότι τα ελληνικά νησιά στις συγκεκριμένες περιοχές δεν δικαιούνται θαλάσσιες ζώνες (υφαλοκρηπίδα και /η ΑΟΖ). «Η τουρκική θέση αγνοεί παντελώς τους κανόνες του διεθνούς δίκαιου της θάλασσας σχετικά με τα δικαιώματα των νησιών επί θαλασσίων ζωνών τόσο μέσω της διαδικασίας θαλάσσιας οριοθέτησης όσο και μέσω της ετυμηγορίας διεθνών δικαστηρίων.
- Απορρίπτει την γνωστή τουρκική θέση ότι η «ξηρά κυριαρχεί επί της θαλάσσης» και του «εξ αποκοπής αποτελέσματος»( που αφορούν την γεωγραφική προσέγγιση της υφαλοκρηπίδας ως συνέχειας της ηπειρωτικής γεωγραφικής δομής στην οποία τα νησιά είναι απολήξεις υποθαλάσσιων ορέων) και επικρίνει την Άγκυρα ότι επιδιώκει τον «επανασχεδιασμό της γεωγραφίας»
- Ιδιαίτερα σημαντική όμως είναι και η αναφορά στο δικαίωμα της Ελλάδας για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με τις γειτονικές χώρες, χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη «όλων» των παράκτιων χωρών, όπως απαιτεί η Τουρκία, καθώς είναι γνωστό ότι είναι σε εξέλιξη και σε προχωρημένο στάδιο οι συνομιλίες της Ελλάδας με την Αίγυπτο για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, που σκοντάφτει όμως ακριβώς στο «άτυπο βέτο» που έχει θέσει η Άγκυρα διεκδικώντας όλη την ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου για λογαριασμό της.
Η ελληνική επιστολή αναφέρει: «δεν υπάρχει κανόνας του Διεθνούς Δίκαιου σχετικά με την οριοθέτηση σε ημίκλειστες θάλασσες, ότι “θα πρέπει να γίνει με την συμφωνία όλων των σχετιζόμενων μερών στην βάση της αρχής της ευθυδικίας ώστε να μην έτσι ώστε να μην βλάπτονται τα κυριαρχικά δικαιώματα και οι δικαιοδοσίες άλλων ενδιαφερομένων κρατών / οντοτήτων. Το διεθνές δίκαιο ορίζει λεπτομερώς τους τομείς της συνεργασίας των κρατών στην περίπτωση των κλειστών και ημίκλειστων θαλασσών, μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνεται οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών».
Με βάση όλα τα ανωτέρω, η Ελλάδα δηλώνει ότι οι ισχυρισμοί της Τουρκίας σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι απολύτως αβάσιμοι, καθώς αγνοούν τα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών περιλαμβανομένης και της Ελλάδας στην θαλασσιά περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δυτικά του μεσημβρινού 32° 16' 18”. Και επισημαίνεται και πάλι ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί συνιστούν παρέμβαση στο δικαίωμα της Ελλάδας για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών της με συμφωνίες με τρίτες χώρες στην βάση του διεθνούς δίκαιου.
Δεν είναι πάντως τυχαίο ότι όλο το τελευταίο διάστημα η Τουρκία δεσμεύει παράνομα για ασκήσεις μεγάλες περιοχές στο τρίγωνο Κρήτη - Καστελόριζο – Κύπρο, σε μια έμπρακτη αμφισβήτηση των ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων, ενώ πρόσφατα η Τουρκία εμπόδισε ερευνητικό σκάφος να ολοκληρώσει τις έρευνες του στην θαλασσιά περιοχή νότια του Καστελόριζου, για τις οποίες είχε εκδώσει την σχετική NAVTEX η Ελλάδας.
Ν. Μ.