Του Νίκου Μελέτη
Εν αναμονή της τηλεφωνικής επικοινωνίας που θα έχουν το πιθανότερο αύριο οι δυο πρωθυπουργοί Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ, στη διάρκεια της οποίας θα κλείσουν και οι τελευταίες λεπτομέρειες της Συμφωνίας, βρίσκονται οι δυο χώρες αλλά και ο διεθνής παράγοντας που θέλει και αναζητεί μια «θετική είδηση» σε έναν καταιγισμό αρνητικών εξελίξεων στην Ευρώπη.
Καθώς στην Αθήνα συνεχίζεται η επεξεργασία των νομικών κείμενων της διεθνούς συμφωνίας στην οποία έχει καταλήξει η διαπραγμάτευση των δυο υπουργών Εξωτερικών τα γραφεία των δυο πρωθυπουργών είναι σε διαρκή επαφή ώστε μόλις ολοκληρωθούν τα κείμενα να υπάρξει η επικοινωνία των κ. Τσίπρα και Ζαεφ η οποία δεν θα είναι μια τυπική επικοινωνία.
Όπως δηλώνει καλά ενημερωμένη πηγή, η συμφωνία δεν έχει κλείσει συνολικά και έτσι οι δυο πρωθυπουργοί θα πρέπει να κλείσουν και θέματα ουσίας και όχι μόνο το διαδικαστικό ή το τυπικό μέρος της συμφωνίας. Και για τον λόγο αυτό το Μέγαρο Μαξίμου παραμένει συγκρατημένο, καθώς φυσάει και τον... χυλό, μετά τα όσα έγιναν με το «Μακεδονία του Ίλιντεν».
Ο Ν. Κοτζιάς πάντως από το Βερολίνο χθες έκανε και πάλι λόγο για κλείσιμο της συμφωνίας προς το συμφέρον των δυο χωρών και της περιοχής.
Αργά χθες το βράδυ όμως κυβερνητικές πηγές στα Σκόπια με δική τους διαρροή επιχειρούσαν να χαμηλώσουν τους τόνους αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι η «διαπραγμάτευση συνεχίζεται αλλά υπάρχει δυναμική για υπέρβαση των διαφορών και ότι παραμείνουν ανοικτές όλες οι πιθανές επιλογές για την επίλυση της διαφοράς της ονομασίας και κανένα όνομα δεν είναι «φαβορί». Οι ίδιες πηγές στα Σκόπια δήλωναν ακόμη ότι «τις επόμενες ημέρες αναμένεται να γίνει γνωστή η ημερομηνία της συνάντησης των Πρωθυπουργών Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, κατά τη διάρκεια της οποίας θα οριστικοποιηθούν οι κρίσιμες λεπτομέρειες της λύσης».
Οι δηλώσεις αυτές ουσιαστικά διαψεύδουν τους ΥΠΕΞ ότι έχει κλείσει η συμφωνία, καθώς υπονοούν ότι η τελική συμφωνία και για το όνομα θα κλείσει στην συνάντηση των πρωθυπουργών. Εκτός εάν βεβαίως και τα δυο πρωθυπουργικά γραφεία, δηλώνουν ότι ακόμη συνεχίζεται η διαπραγμάτευση, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα στοχοποιούνται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και στις δυο χώρες, ότι ενώ έχουν στα χέρια τους την Συμφωνία δεν ενημέρωσαν πριν την επισημοποίηση της, τους πολιτικούς αρχηγούς και τους θεσμούς.
Εφόσον υπάρξει κλείσιμο της συμφωνίας τότε θα ανακοινωθεί και η συνάντηση των Πρεσπών στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου για την υπογραφή της από τους κ. Τσίπρα και Ζάεφ.
Εξαιρετικά λεπτό σημείο της ισορροπίας που επιδιώκει η Συμφωνία, είναι να δοθούν στον κ. Ζάεφ κάποια επιχειρήματα με τα οποία θα επιχειρήσει την όχι και τόσο εύκολη προσπάθεια έγκρισής της Συμφωνίας στο Δημοψήφισμα και κατόπιν την εξασφάλιση των προϋποθέσεων για την συνταγματική αλλαγή.
Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί χωρίς ιδιαίτερα μεγάλο κόστος να δώσει τόσο την απόφαση για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 28-29 Ιουνίου αλλά και λίγες ημέρες αργότερα στις 12 Ιουλίου στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, την πρόσκληση για ένταξη στην Συμμαχία «όταν θα έχει ολοκληρώσει και την συνταγματική αλλαγή».
Αν και αυτή η προσπάθεια να δώσουν πολιτικά επιχειρήματα στον κ. Ζάεφ για να περάσει την Συμφωνία «σπάει» την κόκκινη γραμμή για «καμία κίνηση στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ χωρίς πλήρη ολοκλήρωση της Συμφωνίας» διπλωματικές πηγές τόνιζαν ότι το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων απαιτεί ομοφωνία, οπότε ουσιαστικά η έναρξη Ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι συμβολική πολιτικά κίνηση, ενώ η ένταξη στο ΝΑΤΟ σε κάθε περίπτωση απαιτεί και την επικύρωση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο και αυτό αποτελεί πρόσθετη δικλείδα ασφαλείας.
Πάντως ο κίνδυνος να υπάρξουν αστοχίες, και υπαναχωρήσεις από την Σκοπιανή πλευρά η ακόμη και αποτυχία του κ. Ζάεφ στο δημοψήφισμα είναι ενδεχόμενα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, γιατί η Ελλάδα θα έχει κάνει έστω και τα δυο αυτά μικρά βήματα σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, αλλά δεν θα υπάρχει τρόπος άμεσης ανατροπής της απόφασης του Δημοψηφίσματος που θα οδηγεί σε πάγωμα της συμφωνίας, με τα Σκόπια όπως να έχουν ήδη την πρόσκληση του ΝΑΤΟ στα χέρια τους, όπως και την απόφαση για έναρξη Ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Και φυσικά το πιο σημαντικό απ όλα είναι η δημοσιοποίηση των κειμένων της Συμφωνίας καθώς ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και στα ψιλά γράμματα» τέτοιου είδους νομικών κειμένων και η μέχρι τώρα συζήτηση διεξάγεται απλώς στην βάση κάποιων στοχευμένων και ελεγχόμενων διαρροών.
Πληροφορίες που περιορίζονται απλώς και μόνο στην ονομασία, γενικώς στο erga omnes και σε συνταγματική αλλαγή, την οποία δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια μορφή θα λάβει, ενώ υπάρχει σιωπή για την γλώσσα και τα άλλα ζητήματα ταυτότητας που αφήνεται να εννοηθεί ότι αποτελεί το αντάλλαγμα της Αθήνας προκειμένου να πάρει το erga omnes.
Όμως το πόσο μακριά έχει φθάσει το συγκεκριμένο ελληνικό «αντάλλαγμα» σε σχέση με την Ταυτότητα έχει εξαιρετική σημασία για την ισορροπία της Συμφωνίας, καθώς θα πρέπει να υπενθυμίζουμε ότι ο πυρήνας του προβλήματος είναι ο μακεδονισμός και η «μακεδονική ταυτότητα» και το Συνταγματικό όνομα του κράτους αποτελεί μια από τις εκφάνσεις του συγκεκριμένου προβλήματος.
Πάντως στα Σκόπια χθες υπήρξε παρέμβαση του προέδρου της πΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ που προκάλεσαν οι δηλώσεις των δυο υπουργών εξωτερικών ότι επίκειται η ολοκλήρωση της Συμφωνίας για λύση του ονοματολογικού, καθώς ο σκοπιανός πρόεδρος ζητά ενημέρωση από τον Υπουργό εξωτερικών της χώρας Ν. Ντιμιτρόφ.
Ο κ. Ιβανοφ που βρίσκεται κοντά στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE και αποτέλεσε επιλογή του Ν. Γκροευφσκι εξέφρασε την δυσφορία του για το ότι δεν έχει ενημερωθεί για το πλαίσιο αλλά ούτε για τα όσα συζητήθηκαν μεταξύ των Υπουργών εξωτερικών στις δυο τελευταίες συναντήσεις τους στην Νέα Υόρκη και στις Βρυξέλλες.
Ο πρόεδρος της πΓΔΜ εκφράζει μάλιστα έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι δεν είχε ενημερωθεί ούτε για το πακέτο πρότασης για ονομασία «Μακεδονία του Ιλιντεν» και ζήτησε γραπτή απάντηση με όλες τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με την διαφορά της ονομασίας. Ο κ. Ιβανοφ μάλιστα σε μια «πονηρή» παρέμβαση του ζητά να του γνωστοποιηθεί και το σχέδιο διμερούς συμφωνίας που είχε υποβάλλει στην Σκοπιανή κυβέρνηση η Αθηνα, με πρωτοβουλία του Ν. Κοτζιά και για την οποία πολύ συχνά ο κ. Κοτζιάς αναφέρει ότι αποτέλεσε την βάση της συμφωνίας.
