Αποταμίευση εθνικού συμφέροντος στη διπλωματία πληροφοριών

Αποταμίευση εθνικού συμφέροντος στη διπλωματία πληροφοριών

«Το κόστος που συνεπάγεται για τους πολίτες και το κράτος η κινητοποίηση ενός στρατού εκατό χιλιάδων ανδρών και η αποστολή του σε μακρινή εκστρατεία φτάνει τα χίλια χρυσά νομίσματα την ημέρα»
                                                                                                                 Σουν Τσου, Η Τέχνη του πολέμου

 

Του Γιάννη Παρμακίδη

Πολλοί αναλυτές των διεθνών σχέσεων και μελετητές της διπλωματικής ιστορίας τοποθετούν την απαρχή της ειδικής σχέσης μεταξύ Η.Π.Α και Μεγάλης Βρετανίας το Φεβρουάριο του 1941,σε μία όχι και τόσο συμβολική επίσκεψη όπως αποδείχθηκε, όταν η Βρετανική κυβέρνηση κάλεσε τη διπλωματική αντιπροσωπεία των Η.Π.Α στο Bletchley Park στη περιοχή του Bucking hamshire.

Η τεχνογνωσία και καινοτομία που είχε αποκτηθεί από τους Βρετανούς, λόγω των αναγκών του πολέμου, πάνω στο τομέα αποκρυπτογράφησης των στρατηγικών πληροφοριών προφερόταν ως δέλεαρ στους γοητευμένους από τα επιτεύγματα Αμερικανούς, οι οποίοι δε διέθεταν αντίστοιχο πρόγραμμα, καθώς το 1929 σφραγίστηκε το Γραφείο Κωδικών τους –Μαύρο Δωμάτιο- καθώςμε εντολή του τότε υπουργού εξωτερικών Χένρι Στίμσον για λόγους «ηθικής» και βρίσκονταν στη κυριολεξία εγκλωβισμένοι στην ομίχλη του πολέμου (fogofwar) πριν ακόμα εισέλθουν σε αυτόν.

Αντικειμενικός σκοπός λοιπόν των Βρετανών,όντας ολομόναχοι από τις Μεγάλες Δυνάμεις να αντιμετωπίζουν το ναζιστικό οδοστρωτήρα, ήταν η καλλιέργεια κλίματος κουλτούρας συμμαχίας με τις Η.Π.Α στα πλαίσια του αγγλοσαξονικού κόσμου.

«Όσοι πρόκειται να πολεμήσουν μαζί με άλλους θεωρούν ως εγγύηση όχι τα φιλικά αισθήματα εκείνων που τους ζήτησαν βοήθεια αλλά τη δυνατότητά τους να διαθέτουν στο πόλεμο υπεροχή δυνάμεων». - Αθηναίοι προς Μιλήσιους.

Τρεις δεκαετίες αργότερα οι Ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες με την επιχείρηση «Διαμάντι» τον Αύγουστο του 1966 κατάφεραν να αποκτήσουν ένα Ιρακινό Mig-21 και να μελετήσουν ενδελεχώς τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του αεροσκάφους. Οι πληροφορίες που εκμαιεύθηκαν από το εν λόγω εγχείρημα δεν αξιοποιήθηκαν από τους ισραηλινούς μόνο στο πόλεμο των έξι ημερών δρέποντας τους καρπούς της επένδυσής τους αλλά και στο διπλωματικό πεδίο ανταλλαγής πληροφοριών όπου δέχθηκαν να παραχωρήσουν το αεροσκάφος προς μελέτη στους απεσταλμένους των Η.Π.Α και σε αντάλλαγμα να τους δοθεί η πρόσβαση στις πληροφορίες για τους σοβιετικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-75 Divina με τους οποίους εξοπλίζονταν τα αραβικά κράτη ενώ ταυτόχρονα απαίτησαν τη προμήθεια πυραύλων αέρος- αέρος aim-9 sidewinder. H κυβέρνηση του Ισραήλ εκμεταλλευόμενη το διακαή πόθων των Αμερικανών, που είχαν σοβαρές απώλειες εκείνη τη περίοδο από τα Mig στον αεροπορικό πόλεμο του Βιετνάμ, επέτυχαν την ικανοποίηση και των δυο αιτημάτων.

Με τη κατάλληλη προπαγάνδα, οι Σοβιετικοί, είχαν κατορθώσει, στα πλαίσια ψυχολογικών επιχειρήσεων να διασπείρουν επικοινωνιακά για τοMig-21 υπερβολικές δυνατότητες σε σχέση με τις πραγματικές του προδιαγραφές, μια τακτική που συνεχίζεται επάξια και στη σημερινή Ρωσία και όχι μόνο για την προώθηση των σύγχρονων οπλικών της συστημάτων, προκαλώντας δέος στα κράτη- μέλη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου καθιστώντας το Θουκυδίδη απαραίτητο:«διότι, όταν ο εχθρός, αν και είναι στη πραγματικότητα ασθενής, φαίνεται ισχυρός, η έγκαιρη και ασφαλής γι' αυτό πληροφορία ενθαρρύνει περισσότερο τους αντιπάλους του» Δ.126.4

Τροχιοδεικτικάτα παραπάνω παραδείγματα για την Ελλάδα, η οποία εάν επιθυμεί ο άξονας Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ να λάβει επιτέλους σάρκα και οστά και να μην αναλώνεται σε διπλωματικά ευχολόγια και εθιμοτυπικές επισκέψεις οφείλει να προσφέρει- για να μπορεί δικαιωματικά να λάβει-τεχνολογική υπεραξία στη φιλοσοφία απόκτησης πληροφοριών η οποία θα προέλθει μέσα από την έρευνα και καινοτομία, στο τρίτο μέλος της συνεργασίας που έχει επενδύσει τεράστιο ανθρώπινο υλικό και επιστημονικό κεφάλαιο στο τομέα του Intelligence.

Χαρακτηριστική ήταν η παρότρυνση του Πρωθυπουργού Νετανιάχου σε συνέντευξή του σε ελληνικό τηλεοπτικό σταθμό το 2017 όπου κάλεσε την Ελλάδα να αποστείλει τους μηχανικούς της στο Ισραήλ να εκπαιδευτούν σε κατασκευαστικούς κλάδους όπως είχαν πράξει αυτοί στέλνοντας πριν από αρκετά χρόνια τους δικούς τους στη Silicon Valley των Η.Π.Α.Να μη λησμονούμε πως η σύναψη μιας συμφωνίας συνεργασίας έχει ως μέλημα τη παραγωγή απτών αποτελεσμάτων δίνοντας τη δυνατότητα στα συμβαλλόμενα μέρη να αποκομίσουν κέρδη ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα τη παρουσία τους στο διεθνές σύστημα.

Προλαβαίνοντας τον αντίλογο και ρεαλιστικά μιλώντας πάντα, να σημειώσουμε πως η χώρα μας μπορεί να υστερούσε πάντα σε μεγέθη ποσοτικής ισχύος (στρατιωτικές δυνάμεις, οικονομία, πληθυσμός) αλλά σε ποιοτικά (πολιτισμική εμβέλεια βλ. αρχαία ελληνική φιλοσοφία, επιστημονική ακτινοβολία βλ. Παπανικολάου, Δασκαλάκης, πολιτικό προσωπικό βλ. Καποδίστριας, Βενιζέλος) διέθετε πάντα αφθονία χωρίς να υπάρχει το κατάλληλο πλαίσιο αξιοποίησης και ανάδειξής τους.

Ευοίωνο μήνυμα πάντως για το μέλλον αποτέλεσε η πρόσφατη ανάληψη από τη χώρας μας του Διακλαδικού Ευρωπαϊκού Σχολείου Πληροφοριών (JOINT EU INTELLIGENCE SCHOOL) των προγραμμάτων PESCO με την έννοια ότι η ύπαρξη ακαδημαϊκών ιδρυμάτων αλλά και των υπηρεσιών ασφαλείας συνδέεται άμεσα με τους λόγους ύπαρξης του οργανωμένου κράτους διδασκόμενοι παράλληλα από τη πολιτική θεωρία που αναλύει την εμφάνιση του κράτους ως παράγωγο μερικών εκ των ισχυρότερων ανθρώπινων παρορμήσεων ως επί το πλείστο της αρετής, της λογικής και του φόβου (Φιτσανάκης, 2015). Τα εν λόγω απαιτούν, νόρμες και ελίτ συνεργασίας, γραφειοκρατικό συντονισμό, ιεράρχηση πολιτικών στόχων και αξιοποίηση των διαθέσιμων εθνικών πόρων (αυτοβοήθεια)για να προσφέρουν τα μέγιστα στη λήψη αποφάσεων, υιοθέτηση δηλαδή υψηλής στρατηγικής μικρών κρατών.

*Ο κ. Γιάννης Παρμακίδης είναι κάτοχος Μεταπτυχιακών στις Διεθνείς Σχέσεις και Διακυβέρνηση και Στρατηγική και Διεθνή Πολιτική καθώς και εξωτερικός συνεργάτης του ΚΕ.ΜΕ.Α..