Ο αναλυτής –συγγραφέας κ. Χρήστος Μηνάγιας ο οποίος παρακολουθεί σε επαγγελματικό επίπεδο την Τουρκία για πολλά χρόνια και συνεπώς γνωρίζει όσο λίγοι την γειτονική χώρα αποδέχτηκε για ακόμα μία φορά την πρόσκληση του liberal.gr να αναλύσει την κατάσταση λεπτομερώς, απαντώντας στις σχετικές ερωτήσεις μας και για αυτό τον ευχαριστούμε πολύ και πάλι. Η αναλυτική αυτή συνέντευξη δημοσιεύεται λόγω της αναπόφευκτα μεγάλης της έκτασης της σε δύο μέρη με το 1ο μέρος της χτες 12 Ιουνίου.
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Λουκόπουλο
Ερώτηση 3η: Πως μετά όλα τα προαναφερθέντα εκτιμάτε το επίπεδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων; Θα υπάρξει συνέχεια της συνεχώς αυξανόμενης τουρκικής επιθετικότητας; Τι επιδιώκει να πετύχει η Τουρκία με την «βιομηχανία» NAVTEX ιδιαίτερα στην περιοχή του συμπλέγματος του Καστελόριζου;
Απάντηση 3η: Με δεδομένο ότι, η Kύπρος-Ανατολική Μεσόγειος-Αιγαίο θεωρείται από την Άγκυρα ως ένα ενιαίο ασύμμετρο Θέατρο Επιχειρήσεων, είναι προφανές ότι η εξωτερική της πολιτική είναι και θα συνεχίσει να είναι ασύμμετρη, στηριζόμενη σε μια ασύμμετρη στρατηγική. Συγκεκριμένα, η εν λόγω ασύμμετρη στρατηγική έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Πρώτον, αναβαθμίζεται ποιοτικά η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου.
Δεύτερον, επιδιώκεται η δημιουργία δεδικασμένων για μελλοντικές διεκδικήσεις. Ακολούθως παρατίθεται ένα παράδειγμα. Ο Έλληνας πρέσβης στην Τουρκία απέστειλε επιστολή σε πρεσβείες στην Άγκυρα προκειμένου αυτές να μην συμμετάσχουν με παρατηρητές στην πρόσφατη άσκηση Denizkurdu-2017 (Θαλασσόλυκος-2017) διότι παραβιάζονται τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο στις 23-05-2017, την άσκηση παρακολούθησαν 22 στρατιωτικοί ακόλουθοι από τις ακόλουθες 19 χώρες: Ηνωμένες Πολιτείες, Αίγυπτο, Κίνα, Ιαπωνία, Πακιστάν, Πορτογαλία, Λευκορωσία, Κροατία, Νορβηγία, Αλβανία, Ιράν, Νιγηρία, Αζερμπαϊτζάν, Σομαλία, Μεξικό, Σαουδική Αραβία, Μπαγκλαντές, Αφγανιστάν και Ψευδοκράτος. Κατόπιν τούτου συμπεραίνεται ότι, η επιστολή του πρέσβη μας στην Άγκυρα δεν έτυχε της πλήρους αποδοχής από φίλους και συμμάχους μας. Φυσικά δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο το θέμα αυτό να το εκμεταλλευθεί η Τουρκία στο μέλλον ως ένα «νομικό-νομιμοφανές δεδικασμένο» σε μελλοντικές διεκδικήσεις των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Τρίτον, συνεχίζονται οι προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας σε βάρος της Ελλάδος σε ό,τι έχει να κάνει με την έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, εκμεταλλευόμενη το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Τούτο εστιάζεται σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά στη δέσμευση περιοχών για τη διεξαγωγή ασκήσεων, ενώ ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με τη διεξαγωγή αντίστοιχων επιχειρήσεων.
Τέταρτον, χρησιμοποιούνται τουρκικά πλοία για διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών στο Αιγαίο, τα οποία αποτελούν ένα «εργαλείο» της Άγκυρας για κλιμάκωση της έντασης όποτε και όπου αυτή επιθυμεί. Ενδεικτικά, στο Χάρτη 1 φαίνεται η επιχειρησιακή δράση του πλοίου TCG CESME στο Αιγαίο από τον Δεκέμβριο του 2015 έως τον Μάρτιο του 2017.
Πέμπτον, οι Τούρκοι, μετά την προβολή της στρατιωτικής ισχύος τους στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο μέσω ασκήσεων, προχωρούν σταδιακά στην προβολή των δυνατοτήτων τους μέσω ναυτικών επιχειρήσεων.
Σε ό,τι έχει να κάνει με τις ασκήσεις ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: α. Πραγματοποίηση βολών από ελικόπτερο Sea Hawk με τους νέους πυραύλους αέρος-επιφανείας Temren τουρκικής κατασκευής και βεληνεκούς 18 και 30 χλμ. β. Συνεργασία ναυτικών μονάδων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη τουρκικής κατασκευής εξοπλισμένα ή μη με πυραύλους. γ. Συνεργασία πυραυλακάτων με τα επιθετικά ελικόπτερα ΑΗ-1 Kobra και τα τουρκικής κατασκευής Τ-129 ΑΤΑΚ. Σημειωτέον, ότι βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες προκειμένου το τουρκικό πολεμικό ναυτικό να προμηθευθεί επιθετικά ελικόπτερα T-129 τύπου ΑΤΑΚ-D, τα οποία θα φέρουν πυραύλους αέρος-επιφανείας και τορπίλες. Μάλιστα, ένα μέρος αυτών θα ενταχθούν στο υπό ναυπήγηση πλοίο αμφιβίων επιχειρήσεων TCG Anadolu, στα πρότυπα της ναυτικής επιχειρησιακής χρησιμοποίησης των επιθετικών ελικοπτέρων από τις αμερικανικές δυνάμεις πεζοναυτών. δ. Προβολή μεταφοράς και συγκέντρωσης στρατευμάτων από τη Θράκη στα Μικρασιατικά Παράλια. Συγκεκριμένα αναφερόμαστε στην άσκηση Anadolu Panteri-2017 (Πάνθηρας της Ανατολίας-2017), στο πλαίσιο της Διακλαδικής Δύναμης Επιχειρήσεων Πολύ Υψηλής Ετοιμότητες του ΝΑΤΟ, η οποία διεξήχθη από 25 Μαΐου έως 02 Ιουνίου 2017 και αφορούσε στη μεταστάθμευση του 2ου Μηχανοκίνητου Τάγματος της 8ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας (188 μεταφορικά μέσα και 480 άτομα) από τη Ραιδεστό (Tekirdag) στο Seferihisar της Σμύρνης έναντι της Χίου και της Σάμου. Υπόψη ότι, στην περιοχή αυτή οι Τούρκοι διεξάγουν τις αποβατικές ασκήσεις τους. ε. Προβολή της υψηλής ισχύος κρούσης με την τελική δοκιμαστική βολή του πυραυλικού συστήματος ΚΑΑΝ (BORA) πριν την παράδοση του στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Την εν λόγω βολή που πραγματοποιήθηκε από την Sinop στα ανοικτά του Ευξείνου Πόντου σε απόσταση 280 χλμ. παρακολούθησε στις 11-05-2017 ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Fikri Is?k σε ζωντανή σύνδεση από την Έκθεση Αμυντικής Βιομηχανίας IDEF-2017 στην Κωνσταντινούπολη.
Αναφορικά δε, με τις ναυτικές επιχειρήσεις παρατίθενται δύο παραδείγματα. Το πρώτο αφορά στη σύλληψη 51 παράνομων μεταναστών 21 μίλια δυτικά της Λέσβου και στη ρυμούλκηση του σκάφους που τους μετέφερε στην Τουρκία στις 22-02-2017, χωρίς να υπάρξει καμία αντίδραση από ελληνικής πλευράς. Και το δεύτερο αφορά στην Επιχείρηση «Πεσών Ναύτης ALPER AL» στις 02-06-2017, 120 μίλια νότια της επαρχίας Kalkan της Antalya κατά του εμπορικού πλοίου Commander Tide σημαίας Κονγκό, στο οποίο εντοπίσθηκαν 1.071 κιλά ναρκωτικών ουσιών. (σ.σ. Ο ναύτης της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών ALPER AL σκοτώθηκε στις 22-05-2016 από έκρηξη κατά τη διάρκεια ελέγχου σε σκάφος που έπλεε στη περιοχή του Hatay). Στην επιχείρηση συμμετείχαν: α. Μια φρεγάτα, ένα ρυμουλκό πλοίο ανοικτών θαλασσών, ένα ελικόπτερο Sea Hawk και δύο ομάδες SAT (βατραχάνθρωποι επιθετικών αποστολών) της Διοίκησης Ναυτικών Δυνάμεων. β. Δύο κορβέτες (TCSG Yasam και TCSG Guven), δύο ελικόπτερα και μια ομάδα με ένα σκύλο της δίωξης ναρκωτικών της Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών. γ. Προσωπικό της Δίωξης Ναρκωτικών της Αστυνομίας. Ας σημειωθεί ακόμη ότι, το πλοίο Commander Tide ρυμουλκήθηκε στη ναυτική βάση Aksaz, ενώ το γεγονός ότι το 9μελές πλήρωμα του ήταν Τούρκοι δημιουργεί προβληματισμό για το ενδεχόμενο η επιχείρηση αυτή να ήταν «στημένη». (βλ. Χάρτες 2 και 3 αντίστοιχα).
Περαιτέρω, ας συνυπολογισθεί το ενδεχόμενο, οι επιχειρήσεις αυτές να ήταν σχεδιασμένες πριν από το 2014 και διεξήχθησαν από τους Τούρκους όταν δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται εμφανώς από τη σελίδα 233, του βιβλίου με τίτλο «ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΦΑΚΕΛΛΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑ-Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ, 2014, Χρ. Μηνάγιας», στην οποία είχε παρατεθεί ο Χάρτης 4 όπου καταγραφόταν οι περιοχές που οι Τούρκοι έχουν σχεδιάσει να πραγματοποιήσουν παρόμοιες επιχειρήσεις. Ειδικότερα, οι πρόσφατες επιχειρήσεις των Τούρκων (βλ. Χάρτες 2 και 3) πραγματοποιήθηκαν στις περιοχές Νο 2 και Νο 6 που φαίνονται στο Χάρτη 4 του παραπάνω βιβλίου. Ας ελπίσουμε ότι, δεν θα επιβεβαιωθεί άλλη φορά ο χάρτης που παρατίθεται στο βιβλίο του συντάκτη του παρόντος και ειδικά στις περιοχές Νο 5 και Νο 7.
Έκτον, σύμφωνα με δήλωση του Τούρκου υπουργού Ενέργειας Μπεράτ Αλμπαιράκ, οι δραστηριότητες ερευνών και γεωτρήσεων από τώρα και στο εξής θα ακολουθήσουν μια πιο επιθετική διαδικασία. Ειδικότερα:
α. Αμφισβητείται η κυπριακή ΑΟΖ.
β. Άρχισαν οι προετοιμασίες της επιτροπής διαγωνισμού για την αγορά εξέδρας ή πλοίου γεωτρήσεων και άρχισαν να λαμβάνονται οι πρώτες προσφορές.
γ. Η αγορά σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί εντός 2-3 μηνών.
δ. Εξετάζεται η περίπτωση ενοικίασης εξέδρας γεωτρήσεων, εφόσον δεν ευοδωθεί ο εν λόγω διαγωνισμός.
ε. Η πρώτη γεώτρηση θα πραγματοποιηθεί σε ένα χρόνο πιθανόν και ενωρίτερα, στο τέλος του 2017.
Ήδη έχουν καθορισθεί 2-3 περιοχές στην Ανατολική Μεσόγειο ανοικτά της Antalya (βλ. Περιοχή Νο 7 του Χάρτη 4). Συνεπώς, τους επόμενους μήνες θα πρέπει να αναμένεται έντονη «επιθετική» δραστηριότητα πλοίων επιστημονικών ερευνών ανατολικά και νότια του Καστελόριζου.
Έβδομον, στις 23 Μαΐου 2017 άρχισε η δημιουργία σταθμού εδάφους για την πρόγνωση-πρόβλεψη σεισμών στις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου Dokuz Eylul Universitesi της Σμύρνης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο, αφενός θα καλύπτει τις περιοχές του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου και της νοτιοανατολικής Τουρκίας, αφετέρου θα υλοποιηθεί από Τούρκο επιστήμονα γαλλικής καταγωγής που είναι αντιπρόεδρος στο Κέντρο Ερευνών GeoCosmo της NASA. Το πρόγραμμα αυτό, όταν θα τεθεί σε λειτουργία, θα δημοσιοποιεί χάρτες σεισμών, ενώ τα δεδομένα που θα χρησιμοποιούνται για την σχετική αναφορά πρόγνωσης-πρόβλεψης θα προέρχονται από ωκεανογραφικές, μετεωρολογικές και ατμοσφαιρικές έρευνες, οι οποίες θα διαβιβάζονται στη ΝΑSA. Επομένως, το επόμενο χρονικό διάστημα τουρκικά πλοία ωκεανογραφικών και σεισμολογικών ερευνών, πέραν των εθνικών αποστολών τους, θα επιχειρούν στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με το κάλυμμα αποστολών προς όφελος της NASA.
Αναφορικά με το ερώτημα σας για τη «βιομηχανία» NAVTEX από πλευράς Τουρκίας, ο Χάρτης 5 καταδεικνύει εμφανώς την πλήρη αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, ειδικά στο Κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο, καθώς επίσης στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου.
Συμπερασματικά, ο σχεδιασμός της Τουρκίας να ακολουθήσει μια πιο επιθετική διαδικασία στις δραστηριότητες ερευνών και γεωτρήσεων κρίνεται σκόπιμο να αξιολογηθεί με τη δέουσα προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη το νέο δόγμα του Erdogan «και στο πεδίο των επιχειρήσεων και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» που σας προανέφερα.
Ερώτηση 4η: Δέκα μήνες μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα και τους ανηλεείς διωγμούς Erdogan κατά δικαίων και αδίκων πως διαμορφώνεται η κατάσταση τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (ΤΕΔ); Πιστεύετε ότι πέρα από τις προθέσεις διατηρούν την δυνατότητα για μια στρατιωτική ενέργεια εναντίον της χώρας μας έστω και περιορισμένη;
Απάντηση 4η: Η απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016 προκάλεσε ένα σημαντικό πλήγμα στη σκληρή ισχύ (hard power) της χώρας, το οποίο εστιάζεται στην ιδεολογική δομή της αλυσίδας διοικήσεως των ΤΕΔ, στις ανάγκες τους σε μόνιμο-επαγγελματικό προσωπικό, καθώς επίσης στη βούληση και το δυναμισμό τους. Συγχρόνως όμως θα ήταν λάθος να μην επισημανθεί το γεγονός ότι, όλα αυτά αποκαθίστανται με σταδιακά αυξανόμενους ρυθμούς. Ειδικότερα:
α. Οι ατλαντιστές αξιωματικοί περιθωριοποιήθηκαν από την αλυσίδα διοικήσεως των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, η οποία συγκλίνει προς μια σύνθεση αποτελούμενη από ακραίους εθνικιστές και ευρασιατιστές.
β. Οι μαζικές αποστρατείες Τούρκων στρατιωτικών που συμμετείχαν άμεσα ή έμμεσα στο πραξικόπημα δεν αποτελούν ένα καινοφανές φαινόμενο της τελευταίας περιόδου. Απεναντίας, αυτό αποτελεί μια διαχρονική παθογένεια που έχει τις ρίζες της στο στρατιωτικό κατεστημένο. Επομένως, δεν αποκλείεται η περίπτωση δρομολόγησης των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν στο παρελθόν και ένα μεγάλο μέρος αυτών που αποστρατεύθηκαν να επανέλθουν στην ενεργό υπηρεσία. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι, από τους 280 πιλότους κατηγορούμενους για εμπλοκή τους στο πραξικόπημα, οι 180 έχουν επιστρέψει στα καθήκοντα τους, ενώ συνεχίζεται η υλοποίηση του προγράμματος επιστροφής πιλότων που αποστρατεύθηκαν στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, στις 18-05-2017 πραγματοποιήθηκε η τελετή απονομής των βαθμών σε 24 απόστρατους πιλότους που υπέβαλαν αίτηση επιστροφής στην ενεργό υπηρεσία. Μάλιστα η τουρκική Διοίκηση Αεροπορικών Δυνάμεων για την εν λόγω τελετή ανέφερε στην επίσημη ιστοσελίδας της ότι, «συνεχίζεται η επιστροφή των πρωτοπόρων στη φωλιά τους».
γ. Ως επί το πλείστον, η συγκρότηση, η διάταξη, ο επιχειρησιακός σχεδιασμός και τα εξοπλιστικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη δεν έχουν επηρεασθεί από το πραξικόπημα. Παρόλα αυτά, η αποκατάσταση του πλήγματος που αυτές υπέστησαν απαιτεί χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2-3 χρόνια. Φυσικά, η εκτίμηση αυτή δεν αφορά στη δυνατότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων να πραγματοποιήσουν μια επιχείρηση σε περιορισμένο τόπο και χρόνο αλλά στη δυνατότητα τους να εφαρμόσουν, στο σύνολο του, το Δόγμα της Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής τους και συγκεκριμένα το δόγμα των 2,5 πολέμων (Ελλάδα, Συρία και ΡΚΚ). Συνεπώς, θα ήταν λάθος αν θεωρηθεί ότι ο τουρκικός επιχειρησιακός σχεδιασμός στο Θέατρο Επιχειρήσεων του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου έχει επηρεασθεί από το πραξικόπημα.
Εν τω μεταξύ, ένα άλλο ζήτημα που προκαλεί εύλογες απορίες είναι η φερόμενη ρητορική από αξιωματούχους και μη της ελληνικής πλευράς, η οποία, ως ένα εκκρεμές, την μια μέρα παρουσιάζει τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ως διαλυμένες και την επομένη προβάλλεται μια υπέρμετρη κινδυνολογία για θερμό επεισόδιο, κατάληψη νησιών, νησίδων, βραχονησίδων κ.λπ. Για το λόγο αυτό κρίνεται σκόπιμο να γίνει η ακόλουθη επισήμανση. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Διοικητής της ΜΙΤ είχε επιδώσει σε κάθε μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας ένα φάκελο που περιείχε τις δεκάδες καταγγελίες που είχαν περιέλθει στη ΜΙΤ τους τελευταίους μήνες για το ενδεχόμενο πραξικοπήματος. Φυσικά στο τέλος, αυτές αποδείχθηκαν ανακριβείς και είχαν ως συνέπεια την απώλεια πολύτιμου χρόνου από τις τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας προκειμένου να αντιδράσουν έγκαιρα. Προφανώς, οι προγενέστερες καταγγελίες για πραξικόπημα πιθανόν να ήταν καθοδηγούμενες από τους στασιαστές, εφαρμόζοντας μια παραλλαγή του μύθου του Αισώπου για τον ψεύτη βοσκό, αναφορικά με τον λύκο και τα πρόβατα. Επειδή λοιπόν, οι στασιαστές Τούρκοι αξιωματικοί γαλουχήθηκαν με την ίδια σκέψη και την ίδια στρατιωτική αντίληψη που γαλουχήθηκε η παρούσα στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας, καλό θα ήταν η απειλή μας εξ ανατολών να αξιολογείται με τεχνοκρατικά κριτήρια βάσει των Φάσεων του Κύκλου Πληροφοριών (Διεύθυνση-Συλλογή-Επεξεργασία-Εκμετάλλευση) και όχι με το συναίσθημα και ατεκμηρίωτες αναλύσεις.
Και το σημαντικότερο. Δεν θα πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο στην στρατιωτική ισχύ, αλλά στον τρόπο που η Τουρκία εργαλειοποιεί το σύνολο των στοιχείων εθνικής ισχύος της, όπως η πολιτική ισχύς, η οικονομική ισχύς, η δημογραφική ισχύς, η γεωγραφική ισχύς, η επιστημονική και τεχνολογική ισχύς, καθώς επίσης η ψυχοκοινωνική και πολιτιστική ισχύς. Ενδεικτικά σας παραθέτω τα ακόλουθο παράδειγμα. Η τουρκική κυβέρνηση βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τη Σομαλία προκειμένου να παραχωρηθούν στην Τουρκία τα αποκλειστικά δικαιώματα αλιείας στις σομαλικές ακτές για 18 έτη. Σύμφωνα με κλειστές πηγές, η σομαλική κυβέρνηση έχει αποδεχθεί την τουρκική πρόταση στις βασικές αρχές της, ωστόσο υπολείπονται ορισμένες λεπτομέρειες. Πως όμως η Άγκυρα έφθασε στο σημείο να διαπραγματεύεται ένα τόσο σοβαρό θέμα σε μια περιοχή ιδιάζουσας παγκόσμιας σημασίας, όπου θα έχει μόνιμη ναυτική παρουσία με αλιευτικά, εμπορικά και πολεμικά πλοία; Μετά το 2011, η Τουρκία, σε συνδυασμό με την ανθρωπιστική βοήθεια που αποστέλλει στη Σομαλία, έχει αναλάβει την ανασυγκρότηση των σομαλικών ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας, εκπαιδεύοντας Σομαλούς στρατιωτικούς και αστυνομικούς, αρχικά στην Τουρκία και στη συνέχεια σε στρατιωτικές σχολές που άρχισε να ιδρύει στη Σομαλία. Ας σημειωθεί ακόμη ότι ενόψει του Ραμαζανιού, στις 02-06-2017 αναχώρησε από την πόλη Mersin της Τουρκίας ένα εμπορικό πλοίο με προορισμό τη Σομαλία, μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια με 15 τόνους τρόφιμα, συνοδευόμενο από τη φρεγάτα TCG Giresun. Υπόψη ότι πρόκειται για τη 12η αποστολή μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας στη Σομαλία.
Ερώτηση 5η: Πως βλέπει το τουρκικό πολιτικό κατεστημένο αλλά και η τουρκική κοινή γνώμη την Δύση;
Απάντηση 5η: Η απάντηση στο ερώτημα σας αποτυπώνεται πλήρως στα συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας για το έτος 2016 που πραγματοποίησε το πανεπιστήμιο Kadir Has Universitesi της Κωνσταντινούπολης το χρονικό διάστημα από 07 έως 16-12-2016 στις πρωτεύουσες 26 νομών. Ειδικότερα, σε ό,τι έχει να κάνει με την εξωτερική πολιτική, η αντίληψη της τουρκικής κοινωνίας έχει ως ακολούθως: α. Περιορίσθηκε στο 37,5% η αντίληψη περί κινδύνου διαμελισμού της Τουρκίας. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2015 ήταν 54,2%. Τούτο προφανώς οφείλεται στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Φορέων Ασφαλείας της χώρας κατά του ΡΚΚ, το οποίο υπέστη σημαντικότατα πλήγματα σε ό,τι έχει να κάνει με τις επιχειρησιακές δυνατότητες του, όπως απώλειες σε προσωπικό, καταστροφή πολεμικών αποθεμάτων και αποκοπή παράνομων ή μη χρηματοδοτήσεων. Συγχρόνως όμως, θα ήταν λάθος να μην συνυπολογισθούν και οι τουρκικές απώλειες, οι οποίες φαίνεται να μην επηρεάζουν τη θέληση για συνέχιση των επιχειρήσεων και ολοκλήρωση των επιδιωκόμενων στόχων. β. Μόνο το 45,7% στηρίζει την υποψηφιότητα της Τουρκίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. γ. Το 58% θεωρεί ότι η χώρα θα πρέπει να συνεχίσει να είναι μέλος του ΝΑΤΟ. δ. Το 88,7% δεν θεωρεί τις Ηνωμένες Πολιτείες ως σύμμαχο/φίλο. ε. Οι χώρες που αποτελούν απειλή για την Τουρκία ταξινομούνται ως εξής: Ισραήλ 73,3%, Ηνωμένες Πολιτείες 60,4%, Συρία 59,3%, Ιράκ 58,3%, Αρμενία 56,8%, Ιράν 55,3%, Ρωσία 42,8% και Ελλάδα 42,8%. Επισημαίνεται ότι το αντίστοιχο ποσοστό για την Ελλάδα το 2015 ήταν 26,3%. στ. Αναφορικά με το θέμα της συνεργασίας με άλλες χώρες, παρατηρείται ένας ευρασιατικός προσανατολισμός σε ποσοστό 52,4%, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχονται σε 5,7% και 8,8% αντίστοιχα. Επίσης, οι εξελίξεις των τελευταίων ετών στη Μέση Ανατολή έπληξαν τον αλαζονικό μεγαλοϊδεατισμό που προέβαλε το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου με αποτέλεσμα η τουρκική κοινωνία να αρχίζει πλέον να αναθεωρεί τις απόψεις της αναφορικά με την ιδέα της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής. Ειδικότερα, ενώ το 2013 οι Τούρκοι υποστήριζαν με ποσοστό 49,4% την ιδέα της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής, το 2016 το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 20,3%. Ακολούθως παρατίθενται αναλυτικοί πίνακες της εν λόγω έρευνας.
Ερώτηση 6η: Πως θα θέλατε να κλείσετε την παρούσα συνέντευξη;
Απάντηση 6η: Στις 14-05-2017, δύο ημέρες πριν την συνάντηση του Tayyip Erdogan με τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump, σε άρθρο της τουρκικής εφημερίδας Sabah είχε αναγραφεί το εξής: «Το πρώτο αμερικανικό πλοίο που ήρθε στην Τουρκία το 1800, το υποδεχθήκαμε στέλνοντας σε αυτό ένα αρνί και λουλούδια. Το αρνί περνάει το μήνυμα και συμβολίζει την ειρήνη, ενώ τα λουλούδια συμβολίζουν το Hosgeldiniz (καλώς ήλθατε). Στο Hosgeldiniz δεν πήραμε απάντηση, ενώ την ειρήνη ακόμη την ψάχνουμε.». Πρόκειται για ένα κείμενο πολύ ευρηματικό που συνδυάζει την γεωπολιτική με την ιστορία. Όμως, σε ό,τι έχει να κάνει με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ας κλείσουμε τη συνέντευξη με μια παρατήρηση: «Οι Τούρκοι μας έδωσαν πολλές φορές λουλούδια. Να δούμε πότε θα μας δώσουν και το αρνί.».