Οι επενδυτές δεν γνωρίζουν ακριβώς τι θα συμβεί όταν η Federal Reserve αρχίσει να μειώνει το τεράστιο απόθεμα κρατικών ομολόγων που έχει αγοράσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μέσω του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό για το οποίο είναι βέβαιοι είναι ότι δεν θα τους αρέσει. Στα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης του συμβουλίου της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ήταν ξεκάθαρο ότι οι αξιωματούχοι της σχεδιάζουν τη συρρίκνωση του χαρτοφυλακίου ομολόγων που διακρατεί. Μια διαδικασία που βαπτίστηκε ποσοτική σύσφιξη και που πιθανότατα θα αρχίσει στην επόμενη συνεδρίαση της τον Μάιο.
Με τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα και το ποσοστό ανεργίας χαμηλό, τα πρακτικά έδειξαν ότι σχεδιάζεται μείωση του ισολογισμού της κεντρικής τράπεζας που έχει φουσκώσει στα $9 τρισ. με ταχύτερο ρυθμό από την περίοδο μιας άλλης παρόμοιας σύσφιξης, η οποία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2017. Τότε όμως ο πληθωρισμός έτρεχε με χαμηλότερους ρυθμούς και η ανεργία ήταν υψηλότερη.
Tη δημοσιοποίηση των πρακτικών της συνεδρίασης της Fed ακολούθησαν τα σχόλια της αξιωματούχου Lael Brainard, η οποία αναμένει την έγκριση της αμερικανικής Γερουσίας για να αναλάβει τη θέση του αντιπροέδρου της κεντρικής τράπεζας. Σύμφωνα με την Brainard, ο ισολογισμός της Fed θα συρρικνωθεί με σημαντικά ταχύτερο ρυθμό απ' ότι στην προηγούμενη ανάκαμψη.
Στα μάτια της αγοράς η Brainard υπήρξε ένα αξιόπιστο στέλεχος που υποστήριξε ήπια νομισματική πολιτική στο παρελθόν. Για να στηρίζει σήμερα τη στροφή προς ταχύτερη ποσοτική σύσφιξη σημαίνει κάτι. Το πιθανότερο είναι ότι χτίζεται ένα γερακίσιο consensus στους κόλπoυς της Fed.
Τα πρακτικά και τα σχόλια της Brainard ήταν δύο απανωτές γροθιές στην καμπύλη των αποδόσεων που έστειλαν την απόδοση των 10ετων ομολόγων ΗΠΑ στο 2,61% την Τετάρτη από 2,41% και τον δείκτη S&P 500 στη Wall Street σε πτώση 2% σε δύο συνεδριάσεις.
Η τελική επίπτωση της ποσοτικής σύσφιξης στις αγορές και στην οικονομία είναι δύσκολο να προβλεφθεί, καθώς η πρόσφατη εμπειρία ανάλογων φάσεων είναι περιορισμένη στον κύκλο νομισματικής σύσφιξης του 2017-2019. Την περίοδο εκείνη δεν ταρακούνησε ιδιαίτερα την αγορά καθώς η Fed είχε αφιερώσει αρκετό χρόνο για να την προετοιμάσει.
Αντίθετα, τον Μάιο του 2013, όταν ο τότε επικεφαλής της Fed Ben Bernanke είχε αναφέρει στο Κογκρέσο ότι η κεντρική τράπεζα σχεδίαζε να μειώσει τις αγορές ομολόγων, η αγορά δεν ήταν προετοιμασμένη και προκλήθηκε το λεγόμενο taper tantrum, ένας νευρικός κλονισμός στο χρηματιστήριο που έμεινε στην ιστορία και οδήγησε τις αποδόσεις των ομολόγων πολύ υψηλότερα. Αυτό βάρυνε την οικονομία και ιδιαίτερα την αγορά στέγης με αποτέλεσμα να αναγκαστεί τελικά η Fed να αναβάλλει το σχέδιο της να μικρύνει το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της.
Αυτή τη φορά η κίνηση της Fed προς ποσοτική σύσφιξη φαίνεται να μοιάζει περισσότερο με το επεισόδιο του taper tantrum. Σίγουρα οι επενδυτές ήταν εν γνώσει ότι πλησιάζει η ώρα της νομισματικής σύσφιξης. Ωστόσο, η κίνηση έρχεται πιο γρήγορα από ότι προέβλεπαν πριν μερικές εβδομάδες και η ταχύτητα με την οποία η Fed σχεδιάζει να συρρικνώσει το χαρτοφυλάκιο της θα είναι πιο γρήγορη επίσης.
Όταν εκδηλώθηκε το taper tantrum η Fed ήταν ακόμη σε φάση περίθαλψης της οικονομίας, ώστε να την επαναφέρει σε υγιή κατάσταση. Σήμερα είναι πολύ ανήσυχη με τον υψηλό πληθωρισμό και με το αν αγκιστρώνεται σταδιακά στις πληθωριστικές προσδοκίες. Αυτό σημαίνει ότι η Fed δεν θα κάνει εύκολα πίσω στα σχέδια της αυτή τη φορά. Το tantrum της ποσοτικής σύσφιξης μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από ότι το taper tantrum.
Η αγορά σήμερα τιμολογεί πιθανότητα άνω του 80% ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης σε κάθε μια από τις επόμενες δύο συνεδριάσεις της, αρχίζοντας από τον Μάιο. Θα είναι η πρώτη φορά που θα προβεί σε αύξηση τέτοιου μεγέθους από το 2000. Η αγορά παραγώγων τιμολογεί συνολική άνοδο επιτοκίων 220 μονάδων βάσης φέτος, χωρίς να περιλαμβάνεται η αύξηση κατά 0,25% του Μαρτίου.
Με τους επενδυτές να ετοιμάζονται για υψηλότερα επιτόκια και να ανησυχούν για τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη της οικονομίας, το βασικό σενάριο της UBS δεν βλέπει ότι η στροφή της Fed θα οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση.
«Εκτιμούμε ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης σε κάθε μια από τις επόμενες δύο συνεδριάσεις. Μετά θα γίνει αντιληπτό ότι ο πληθωρισμός αρχίζει να επιβραδύνεται, κάτι που θα επιτρέψει στη Fed να συνεχίσει τις αυξήσεις σε πιο βαθμιαίο ρυθμό. Οι ισολογισμοί των νοικοκυριών είναι δυνατοί και βλέπουμε δυναμική μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας. Εκτιμούμε ότι η μεταβλητότητα στην αγορά θα προσφέρει καλύτερες ευκαιρίες εισόδου για τους επενδυτές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα» αναφέρει χαρακτηριστικά η UBS.
