Τεράστια έκπληξη χαρακτηρίζουν, πηγές προσκείμενες σε γνωστό οίκο αξιολόγησης, πιθανή αναβάθμιση της Ελλάδας στην πολυπόθητη «επενδυτική βαθμίδα» το βράδυ της Παρασκευής 21 Απριλίου από την Standard & Poor’s. Η χώρα μας βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και ανεξάρτητα από το αν η οικονομία πληροί πλέον τα βασικά προαπαιτούμενα για την αναβάθμισή της στην κατηγορία με τα υψηλότερα κλιμάκια αξιολογήσεων, θα πρέπει να περιμένουμε να σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση.
Ο πολιτικός κίνδυνος, αν και περιορισμένος σε σύγκριση με το παρελθόν, αποτελεί την κεντρική πηγή ανησυχίας στην παρούσα φάση. Καθώς η ελληνική οικονομία διανύει ένα έτος ορόσημο, με ανάπτυξη πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο για τρίτη διαδοχική χρονιά, με υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης, με επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα και συνέχιση της τροχιάς μείωσης του χρέους ως προς το ΑΕΠ, οι οίκοι θα αξιολογήσουν το κατά πόσο η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει, θα παρεκκλίνει από το συγκεκριμένο μονοπάτι.
Ορισμένοι, μάλιστα, αναλυτές, εκτιμούν ότι η επενδυτική βαθμίδα θα δοθεί στην Ελλάδα αφού κατατεθεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού το φθινόπωρο, εκτός και αν η σύνθεση της νέας κυβέρνησης είναι τέτοια που διασφαλίζει μία συνέχεια στη δημοσιονομική σύνεση και πειθαρχία.
Τι θα κάνει, λοιπόν, η S&P σήμερα; Το πιθανότερο είναι να στείλει μήνυμα στην πολιτική ηγεσία της χώρας αναφορικά με τις προϋποθέσεις που θα δώσουν το εισιτήριο για την επενδυτική βαθμίδα μετά τις εκλογές.
Τον Απρίλιο του 2021 η Standard & Poor’s αναβάθμισε την Ελλάδα σε «ΒΒ», δίνοντας ταυτόχρονα θετικές προοπτικές, βάζοντας δηλαδή τη χώρα μας στον προθάλαμο της αναβάθμισης για το επόμενο έτος. Η ελληνική οικονομία ξεπέρασε κάθε προσδοκία και τον Απρίλιο του 2022, ο μεγαλύτερος οίκος αξιολόγησης αναβάθμισε ξανά το ελληνικό αξιόχρεο σε «ΒΒ+», ένα σκαλοπάτι από την επενδυτική βαθμίδα, με σταθερές όμως προοπτικές. Ο λόγος ήταν ότι η S&P ήθελε να δει ακόμη μεγαλύτερη πρόοδο σε θέματα όπως η μείωση των κόκκινων δανείων των τραπεζών και η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, αλλά πάνω απ’ όλα ότι θα συνεχιστεί η συνετής δημοσιονομική διαχείριση.
Αυτή τη στιγμή 4 οίκοι μας βαθμολογούν ένα σκαλοπάτι από το investment grade, οι S&P, Fitch, DBRS και Scope. Όμως μόνο η Scope δίνει θετικές προοπτικές που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να μας αναβαθμίσει στις 4 Αυγούστου, ανάλογα πάντα με τις πολιτικές εξελίξεις.
Σε τέσσερα χρόνια 14 αναβαθμίσεις
Τρεις αναβαθμίσεις το 2019 (μετά τον Ιούλιο), δύο αναβαθμίσεις το 2020 (λόγω της πανδημίας είχαμε και υποβαθμίσεις του outlook για λίγους μήνες), τρεις αναβαθμίσεις το 2021, τέσσερις αναβαθμίσεις το 2022 και δύο το 2023, είχε το «μενού» της τετραετίας. Η αρχή έγινε τον Οκτώβριο του 2019 όταν η Scope μας αναβάθμισε σε «ΒΒ» με θετικό outlook και λίγες ημέρες αργότερα η S&P σε «ΒΒ-» επίσης με θετικό outlook. Ακολούθησε την 1η Νοεμβρίου η DBRS με αναβάθμιση σε ΒΒ (low), που αντιστοιχεί σε «ΒΒ-», με θετικό outlook.
Το 2020 ξεκίνησε με την αναβάθμιση από την Fitch σε «ΒΒ» στις 24 Ιανουαρίου. Ακολούθησε ένα μπαράζ υποβαθμίσεων του outlook στις 23 και 24 Απριλίου από Fitch, DBRS και S&P, από θετικό σε σταθερό εξαιτίας της αβεβαιότητας που είχε προκαλέσει η πανδημία. Στις 6 Νοεμβρίου 2020 η Moody’s αναβάθμισε την Ελλάδα σε Βa3 με σταθερό outlook.
Το 2021 σημειώθηκαν αναβαθμίσεις από την S&P τον Απρίλιο σε «ΒΒ» και από τις Scope και DBRS τον Σεπτέμβριο, σε «ΒΒ+» και «ΒΒ» αντίστοιχα. Το 2022 μπήκε με την αναβάθμιση από την Fitch τον Ιανουάριο (επανέφερε το outlook σε θετικό), ενώ στις 18 Μαρτίου είχαμε την πρώτη αναβάθμιση σε «ΒΒ+», ένα σκαλοπάτι δηλαδή από την επενδυτική βαθμίδα από την DBRS και τον Απρίλιο το ίδιο έπραξε και η S&P. Τον Δεκέμβριο του 2022 η Scope αναβάθμισε το outlook σε θετικό από σταθερό και είναι ο οίκος που θεωρητικά βρίσκεται πιο κοντά στο να μας δώσει την επενδυτική βαθμίδα.
Τέλος, στις 27 Ιανουαρίου 2023 είχαμε την αναβάθμιση από την Fitch σε «ΒΒ+», με σταθερό outlook και στις 17 Μαρτίου η Moody’ s αναβάθμισε μόνο το outlook σε θετικό.
