Ως ένας από τους πιο καταστροφικούς μήνες στην ιστορία θα μείνει ο Απρίλιος για την παγκόσμια οικονομία, ωστόσο όλα δείχνουν ότι τα… τύμπανα της ύφεσης άρχισαν να χτυπούν πολύ νωρίτερα και τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Το αμερικανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 4,8% στο τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2020, την ώρα που οι εκτιμήσεις των αναλυτών τοποθετούσαν την ύφεση μεταξύ 3,5% και 3,9%.
Η βαθύτερη των εκτιμήσεων ύφεση για την αμερικανική οικονομία στο α’ τρίμηνο υποδεικνύει ότι η επόμενη μέτρηση θα είναι πολύ χειρότερη, καθώς τα περιοριστικά μέτρα άρχισαν να εφαρμόζονται στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου και ο μήνας του απόλυτου lockdown ήταν ο Απρίλιος. Αν η ζημιά των δύο εβδομάδων του Μαρτίου ήταν τόσο μεγαλύτερη από την οικονομική δραστηριότητα Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου για να δώσει ύφεση 4,8%, σκεφτείτε τι θα δούμε στο β’ τρίμηνο.
Το αμερικανικό δίκτυο Marketwatch τοποθετεί το ΑΕΠ των ΗΠΑ στο τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου στο -27,7% ενώ υπάρχουν προβλέψεις ακόμη και για συρρίκνωση της τάξης του 40%. Όποια πρόβλεψη και αν επιβεβαιωθεί θα είναι η μεγαλύτερη οικονομική πτώση των τελευταίων 90 ετών, από τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του ’30. Σημειώνεται ότι το α’ τρίμηνο του 2020 ήταν το χειρότερο για την αμερικανική οικονομία από το 2008, με την οικονομική καταστροφή του β’ τριμήνου να εκτιμάται ότι θα είναι πολλαπλάσια του συνολικού αντίκτυπου που είχε η κρίση του 2008-09. Αρκεί να πούμε ότι η ύφεση στην καρδιά της κρίσης - στο δ’ τρίμηνο του 2008 - διαμορφώθηκε στο 8,4%.
Κάπως έτσι, λοιπόν, ξεκινά μία νέα «Μεγάλη Ύφεση» για την παγκόσμια οικονομία, η οποία κανείς δεν γνωρίζει πόσο θα διαρκέσει. Τα χθεσινά στοιχεία για τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο είναι η αρχή και δίνουν μία πρώτη γεύση για την οικονομική καταστροφή που συντελείται.
Η καταναλωτική δαπάνη, η οποία αντιστοιχεί στο 70% της οικονομικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ, υποχώρησε κατά 7,6% σε ετήσια βάση, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 1980. Οι Αμερικανοί σταμάτησαν να ξοδεύουν σε αυτοκίνητα, ρούχα , εστιατόρια και όλα αυτά που κρατούν όρθια την οικονομία και αρκέστηκαν στα τρόφιμα. Αν λάβουμε υπόψη ότι η πτώση της καταναλωτικής δαπάνης οφείλεται και αυτή ουσιαστικά στις δύο τελευταίες εβδομάδες του Μαρτίου, η επόμενη μέτρηση θα είναι τρομακτική.
Ξεχωριστή έρευνα έδειξε ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη βυθίστηκε τον Απρίλιο στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2014, σημειώνοντας όμως τη μεγαλύτερη πτώση που έχει καταγραφεί ποτέ. Σημειώνεται ότι οι δραματικές εξελίξεις των δύο τελευταίων μηνών ανάγκασαν το Κογκρέσο να εγκρίνει μέτρα ενίσχυσης της αμερικανικής οικονομίας που ξεπερνούν τα 2 τρισ. δολάρια και την Fed να χρησιμοποιήσει σχεδόν όλα της τα εργαλεία για να διοχετεύσει στο σύστημα ρευστότητα που υπολογίζεται κοντά στα 6 τρισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων της μείωσης των επιτοκίων και των γραμμών swaps με άλλες κεντρικές τράπεζες που έχουν ανάγκη από δολάρια.
Στην Ευρώπη, ο δείκτης οικονομικού κλίματος κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση της ιστορίας του, αντανακλώντας την ελεύθερη πτώση στην οποία βρέθηκαν τον Απρίλιο τόσο η βιομηχανία όσο και οι υπηρεσίες. Παρά τις ανακοινώσεις για άρση των περιοριστικών μέτρων τις επόμενες εβδομάδες, η οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί πολύ χαμηλότερα από τα προ κορονοϊού επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και αυτό γιατί το πιθανότερο είναι ότι οι καταναλωτές θα αποφεύγουν τα πολυσύχναστα μέρη και ορισμένοι περιορισμοί θα παραμείνουν σε ισχύ για πολλούς μήνες.
Επιπλέον, ο κλάδος του τουρισμού θα δεχθεί τεράστιο πλήγμα καθώς οι διεθνείς περιορισμοί θα διαρκέσουν ακόμη περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Norwegian Air η οποία σχεδιάζει να διατηρήσει καθηλωμένο ολόκληρο το στόλο της έως τον Απρίλιο του 2021! Συμπερασματικά, η Capital Economics εκτιμά ότι η οικονομική δραστηριότητα δεν θα επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα μέχρι να αρθούν πλήρως οι περιορισμοί και να περάσει ο φόβος του κορονοϊού. Η ύφεση θα είναι ακόμη πιο μεγάλη σε βάθος και διάρκεια αν υπάρξει και δεύτερο κύμα της πανδημίας.
