Την ώρα που τρεις από τους κορυφαίους παράγοντες των αγορών, οι Μασκ, Ντάιμον και Φινκ, προειδοποιούν ότι οι χειρότερες μέρες είναι μπροστά μας, Κομισιόν και ΕΚΤ έχουν στα χέρια τους εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες το πετρέλαιο θα ανέλθει στα 150 δολάρια το βαρέλι και το φυσικό αέριο στα 200 ευρώ τη μεγαβατώρα στο δυσμενές σενάριο για το επόμενο έτος. Τι προβλέπει το βασικό σενάριο και ποια είναι η μοναδική περίπτωση που μπορεί να δούμε σύντομα τις τιμές να υποχωρούν.
Την ώρα που τρεις από τους κορυφαίους παράγοντες των αγορών, οι Ίλον Μασκ, Τζέιμι Ντάιμον και Λάρι Φινκ, προειδοποιούν ότι οι χειρότερες μέρες είναι μπροστά μας, Κομισιόν και ΕΚΤ έχουν στα χέρια τους εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες το πετρέλαιο θα ανέλθει στα 150 δολάρια το βαρέλι και το φυσικό αέριο στα 200 ευρώ τη μεγαβατώρα στο δυσμενές σενάριο για το επόμενο έτος. Είναι το σενάριο κατά το οποίο ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί άνω του 8% έως τις αρχές του 2023 και οι κεντρικές τράπεζες - και ειδικότερα η Fed - θα προχωρήσουν σε επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων φέτος.
Δεν θα καταφέρουν ωστόσο να θέσουν υπό έλεγχο τον πληθωρισμό ακόμη και αν επιβραδύνει η οικονομία ή δούμε «μικρή» ύφεση το 2023 - ύφεση δηλαδή που δεν θα οδηγεί σε μεγάλη άνοδο την ανεργία. Θα αναγκαστούν να κινηθούν ακόμη πιο επιθετικά αυξάνοντας τα επιτόκια, σε μία προσπάθεια να περιορίσουν δραστικά την οικονομική δραστηριότητα. Θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα σύγχρονο «σοκ Βόλκερ», με τον πληθωρισμό να υποχωρεί εντέλει αλλά όχι πριν το 2024.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που κάνουν τον Λάρι Φινκ της BlackRock να πιστεύει ότι οι τιμές θα μείνουν ψηλά για χρόνια. Είναι οι ίδιοι παράγοντες που πρωταγωνιστούν στο δυσμενές σενάριο:
-Μία υπόθεση είναι ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μαίνεται για χρόνια και η Ευρώπη θα αναγκαστεί να απεξαρτηθεί εντελώς από τη ρωσική ενέργεια και τα εμπορεύματα. Οι τιμές του πετρελαίου θα ολοκληρώσουν το 2022 στα 150 δολάρια το βαρέλι αν επιβληθούν και δευτερογενείς κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο. Οι τιμές του φυσικού αερίου για τον ερχόμενο χειμώνα θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο αν οι ροές από τη Ρωσία στην Ευρώπη διαταραχθούν σε σημαντικό βαθμό. Υποθέτοντας, όμως, ότι οι τιμές της ενέργειας δεν θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν τα επόμενα χρόνια, τουλάχιστον όχι με τον ίδιο ρυθμό, τότε θα έχουμε αρνητικές επιπτώσεις για τον πληθωρισμό λόγω της βάσης σύγκρισης σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
- Αν η στρατηγική zero-Covid της Κίνας συνεχιστεί στο ορατό μέλλον, θα ασκηθούν νέες πιέσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ η Δύση θα ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για τον άξονα Κίνας-Ρωσίας. Κατά συνέπεια, οι οικονομίες της Δύσης θα προσπαθήσουν να επαναφέρουν στο εσωτερικό τους περισσότερη παραγωγή.
Βασικό σενάριο: Το πετρέλαιο θα φτάσει στα 125 δολάρια αλλά θα υποχωρήσει κάτω από τα 100 δολάρια το 2023 και στα 80 δολάρια το 2024. Στο επικρατέστερο σενάριο, οι τιμές της ενέργειας θα διατηρηθούν ψηλά φέτος αλλά θα αρχίσουν να υποχωρούν το 2023, ενδεχομένως σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία. Σε ετήσια βάση σύγκρισης οι τιμές της ενέργειας θα αρχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά τον πληθωρισμό από τα τέλη του 2022.
Το σενάριο είναι πιο ήπιο από το προηγούμενο αλλά είναι κακό για τα νοικοκυριά. Ο δομικός πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει υψηλός καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022, ενώ στις ΗΠΑ βλέπουμε ελλείψεις εργατικού δυναμικού με περίπου δύο κενές θέσεις εργασίας για κάθε άνεργο, που σημαίνει ότι θα υπάρξουν ανοδικές πιέσεις στους μισθούς, επομένως και ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες θα αργήσει να υποχωρήσει.
Στο μεταξύ, η μειωμένη καταναλωτική ζήτηση για αγαθά, τώρα που ο κλάδος των υπηρεσιών έχει ανοίξει, θα ελαφρύνει το βάρος στην πλευρά της προσφοράς. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μειωμένη κατανάλωση στην Ευρωζώνη λόγω των αυξημένων τιμών σε ενέργεια και εμπορεύματα, θα περιορίσει την ικανότητα των επιχειρήσεων να περάσουν στις τιμές τα αυξημένα κόστη. Η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε πιο προσεχτικές αυξήσεις επιτοκίων από τη Fed και η ομαλοποίηση της πολιτικής και στις δύο κεντρικές τράπεζες θα σταματήσει στις αρχές του 2023 μέχρι να υπάρξουν νεότερες εξελίξεις.
Σενάριο χαμηλού πληθωρισμού: Είναι το σενάριο που θα επιβεβαιωθεί μόνο αν δούμε σημαντική αποκλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία και ανοίξουν εκ νέου οι δίαυλοι μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Προφανώς είναι το σενάριο που όλοι εύχονται αλλά και το λιγότερο πιθανό. Τότε και μόνο τότε οι τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων θα υποχωρήσουν σημαντικά, ρίχνοντας τον πληθωρισμό. Οι κεντρικές τράπεζες θα προχωρήσουν σε αυξήσεις, όπως και στο βασικό σενάριο, αλλά θα σταματήσουν λίγο νωρίτερα γιατί θα έχουν ήδη ωθήσει ορισμένες οικονομίες κοντά σε ύφεση. Από το β’ εξάμηνο του 2023 θα αρχίσουν ξανά οι μειώσεις των επιτοκίων.
