Την ώρα που ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας προειδοποιεί ουσιαστικά για λουκέτα σε βιομηχανίες, οικονομική ανέχεια και φτώχεια στη Γερμανία, στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι φόβοι για ελλείψεις φυσικού αερίου, τα οικονομικά στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης βρίσκεται ήδη σε ύφεση, πριν καν ο Πούτιν κλείσει εντελώς τις στρόφιγγες.
Αν και σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά η γερμανική οικονομία κατάφερε να αναπτυχθεί κατά 0,9% στο α’ τρίμηνο ότι απέφυγε την ύφεση με ανάπτυξη, νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι σήμερα η ονομαστική αξία του ΑΕΠ της Γερμανίας συρρικνώνεται σε ετήσια βάση. Ο δείκτης Ifo υποχώρησε στο 92,3 τον Ιούνιο, από 93 τον Μάιο, υποδεικνύοντας ότι στο σύνολο του β’ τριμήνου ο δείκτης διαμορφώθηκε στο 92,4, πολύ μακριά δηλαδή από το 97 που είναι ο μακροπρόθεσμος μέσος όρος. Στα επίπεδα αυτά, εκτιμάται ότι το ΑΕΠ συρρικνώνεται, κάτι που αναμένεται να αποδειχθεί και από τις μετρήσεις της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίες σε λίγες εβδομάδες.
Τεχνικά, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης δεν βρίσκεται σε ύφεση καθώς ο επικρατέστερος ορισμός κάνει λόγο για δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ. Όμως όλα δείχνουν ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης ήταν απότομη και η ύφεση στην πραγματική οικονομία έχει ξεκινήσει.
Πόσο βαθιά θα είναι η ύφεση στη Γερμανία και πως θα επηρεαστεί στο σύνολό της η Ευρωπαϊκή οικονομία; Η συρρίκνωση του ΑΕΠ θα εξαρτηθεί από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και κυρίως από τις ροές φυσικού αερίου. Μην ξεχνάμε ότι η Bundesbank έχει εκτιμήσει ότι ενδεχόμενο εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό φυσικό αέριο ή κλείσιμο της στρόφιγγας από τη Μόσχα, θα κοστίσει στη Γερμανία 165 δισ. ευρώ, ωθώντας την οικονομία σε ύφεση 2% φέτος. Υπενθυμίζεται ότι η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4,6% το 2020 τη χρονιά της πανδημίας και ανέκαμψε το 2021, σημειώνοντας ωστόσο ανάπτυξη 2,9% που συνεπάγεται ότι δεν έχει ακόμη καταφέρει να επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα.
Οι Γερμανοί βιομήχανοι προειδοποιούν ότι η κατάσταση μπορεί να γίνει τόσο δραματική που θα θυμίζει το ντόμινο που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers, επηρεάζοντας απ’ άκρη σ’ άκρη την οικονομία της Γερμανίας αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με σενάρια της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ενέργειας για την προμήθεια φυσικού αερίου τον χειμώνα, ακόμη και αν οι ροές μέσω του Nord Stream 1 διατηρηθούν στο υφιστάμενο επίπεδο του 40%, οι αποθήκες θα μπορέσουν να γεμίσουν βάσει σχεδίου μόνο αν η κατανάλωση τον ερχόμενο χειμώνα είναι τουλάχιστον 20% χαμηλότερη από τα φυσιολογικά επίπεδα. Σε 3 από τα 7 σενάρια της Υπηρεσίας, δείχνουν ότι θα σημειωθούν ελλείψεις φυσικού αερίου κάποια στιγμή μέσα στον χειμώνα.
Μέχρι σήμερα, η Ρωσία έχει διακόψει την παροχή φυσικού αερίου σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως την Πολωνία, τη Βουλγαρία, την Ολλανδία και τη Φινλανδία, επικαλούμενη την αδυναμία τους να προβούν σε πληρωμές με ρούβλια. Η Γερμανία έχει εκπονήσει σχέδιο απεξάρτησης από το φυσικό αέριο και οι εκτιμήσεις θέλουν να το πετυχαίνει το 2024.
Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα είναι ότι η Ρωσία έχει προχωρήσει σε σημαντικό περιορισμό των ροών προς τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Γαλλία, χτυπώντας τον πυρήνα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Γι’ αυτό το λόγο εκφράζονται ανησυχίες ότι η Μόσχα θα ζυγίσει την κατάσταση και τελικά θα διακόψει εντελώς την παροχή φυσικού αερίου ακόμη και προς τους πελάτες της που της αποφέρουν τα περισσότερα κέρδη.
Στα μέσα Ιουνίου, η Gazprom ανακοίνωσε ότι οι ροές προς τη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream θα μειωθούν κατά περίπου 60%, με το επιχείρημα ότι η Siemens δεν έχει παραδώσει τον εξοπλισμό που απαιτείται για να πραγματοποιηθούν οι ετήσιες εργασίες συντήρησης και επισκευής που θα γίνουν σε λίγες εβδομάδες.
Επειδή είναι πρόσφατη η εν λόγω απόφαση, δεν αντανακλάται μέχρι στιγμής στην παραγωγή, κάτι που φαίνεται στον υποδείκτη Ifo των τρεχουσών συνθηκών ο οποίος υποχώρησε μόλις κατά 0,3 από το 99,6 στο 99,3. Όμως το μεγαλύτερο ποσοστό της πτώσης του δείκτη Ifo οφείλεται στον υποδείκτη των προσδοκιών. Εκεί φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι Γερμανοί βιομήχανοι ανησυχούν, με τον δείκτη να υποχωρεί στο 85,8.
Μετά τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την περασμένη Πέμπτη για τον PMI και έδειξαν ότι η μεταποιητική δραστηριότητα βρίσκεται σε ύφεση, ήρθε την Παρασκευή η νέα πτώση του δείκτη επιχειρηματικού κλίματος Ifo να επιβεβαιώσει τις ανησυχίες, προσφέροντας περαιτέρω ενδείξεις ότι η ζήτηση εξασθενεί. Με τον πληθωρισμό να παραμένει σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα και τον εφοδιασμό της Γερμανίας με φυσικό αέριο να γίνεται ολοένα και πιο επισφαλής, οι πιθανότητες συρρίκνωσης του ΑΕΠ φέτος αυξάνονται κατακόρυφα.
