Λίγες μόνο ημέρες μετά την τελική απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υιοθέτηση μηχανισμού σταθεροποίησης της τιμής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη όταν η τιμή του ξεπεράσει το όριο των 180 Ευρώ/Mwh, η τιμή του υπερπολύτιμου αυτή την στιγμή καυσίμου επέστρεψε στο χαμηλότερο επίπεδο του τελευταίου εξαμήνου υποχωρώντας κάτω και από τα 100 Ευρώ/Mwh, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα είχε πλησιάσει τα 150 Ευρώ/Mwh. Σε πείσμα όσων υποστήριζαν πως μόλις αποφασιστεί κάτι τέτοιο η τιμή θα αντιδράσει αμέσως ανοδικά, φαίνεται πως το φυσικό αέριο αυτή τη στιγμή μάλλον αδιαφορεί για το πλαφόν στην τιμή του. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου παράδοξο.
Όπως είχαμε δει την Δευτέρα που μας πέρασε, τις συνέπειες αυτής της απόφασης της Ε.Ε. δεν θα τις δούμε τώρα αλλά αν κάποια στιγμή αυξηθεί η ζήτηση ή μειωθεί η προσφορά και η τιμή του φυσικού αερίου αρχίζει να πλησιάζει προς το επίπεδο ενεργοποίησης του μηχανισμού, το οποίο τελικά ορίστηκε στα 180 Ευρώ/Mwh (Τι φέρνει το πλαφόν στο φυσικό αέριο | Liberal.gr). Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα αυτή την στιγμή, δεν φαίνεται στον ορίζοντα κανένας λόγος για απότομη αύξηση της ζήτησης, ούτε στην Ευρώπη ούτε στην Ασία, το αντίθετο μάλιστα. Από την άλλη μεριά, και η προσφορά φαίνεται αρκετά δύσκολο να μειωθεί απότομα.
Ξεκινώντας από τη ζήτηση, μετά το κύμα ψύχους τις προηγούμενες ημέρες στην Μεγάλη Βρετανία και άλλες χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης, οι καιρικές συνθήκες έχουν αρχίσει και εξομαλύνονται. Όπως μεταδίδει το Bloomberg, το οποίο επικαλείται τις εκτιμήσεις των αναλυτών της εταιρείας εμπορίας φυσικού αερίου Energi Danmark A/S, οι θερμοκρασίες επιστρέφουν σιγά σιγά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα πληθαίνουν οι ενδείξεις πως ο Ιανουάριος θα χαρακτηριστεί από ήπιες θερμοκρασίες.
Οι εκτιμήσεις αυτές, συνδυαζόμενες με το γεγονός πως τις τελευταίες μέρες επικρατούν αρκετά ισχυροί άνεμοι πράγμα που σημαίνει πως αυξάνεται η απόδοση των αιολικών πάρκων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, άρα μειώνεται η ανάγκη χρήσης φυσικού αερίου για παραγωγή ενέργειας, καθησυχάζουν ακόμα περισσότερο την αγορά. Επίσης, αρνητική επίδραση στην τιμή του φυσικού αερίου παίζει και το γεγονός πως πλησιάζουν οι μέρες των Χριστουγέννων και η ζήτηση από τη βιομηχανία αναμένεται να είναι, όπως πάντα τέτοιες μέρες, σχετικά μειωμένη.
Όσο αφορά στην προσφορά, η κατάσταση είναι μάλλον καλή. Η ανησυχία που εμφανίστηκε στις αγορές την Τρίτη εξαιτίας της έκρηξης που σημειώθηκε σε έναν αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου εντός της Ρωσίας σε μία περιοχή κοντά στην Μόσχα γρήγορα υποχώρησε. Όπως αποδείχθηκε, η έκρηξη ήταν αποτέλεσμα κάποιας αστοχίας κατά την συντήρηση του αγωγού και δεν είχε σχέση με κάποια ρωσική «απάντηση» στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για το πλαφόν. Η Gazprom φρόντισε να χρησιμοποιήσει εναλλακτικούς αγωγούς και συνέχισε την αποστολή του φυσικού αερίου προς το Uzhgorod της Ουκρανίας απ’ όπου συνεχίζει την πορεία του για τους ευρωπαίους πελάτες της.
Πέρα από αυτό όμως, οι συνεχιζόμενες εισαγωγές φορτίων LNG στα ευρωπαϊκά λιμάνια μειώνουν ακόμα περισσότερο τις όποιες ανησυχίες για γρήγορη μείωση των αποθεμάτων στις δεξαμενές φυσικού αερίου των ευρωπαϊκών κρατών. Το Bloomberg αναφέρει πως το ποσοστό πλήρωσης αυτών των δεξαμενών βρίσκεται αυτές τις μέρες κοντά στο 83%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe (GIE) η οποία είναι μία οργάνωση που εδρεύει στο Βέλγιο και εκπροσωπεί 68 εταιρείες του κλάδου του φυσικού αερίου από 27 χώρες της Ευρώπης.
Το ποσοστό αυτό είναι τουλάχιστον 20% πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της GIE. Εκτός από αυτά τα στοιχεία της GIE, οι επενδυτές στις χρηματιστηριακές αγορές εμπορευμάτων σίγουρα έχουν υπόψη τους και τις εκτιμήσεις για το επίπεδο των ευρωπαϊκών αποθεμάτων στο τέλος του χειμώνα τις οποίες είχε φιλοξενήσει το Black Box της προηγούμενης Παρασκευής. Σύμφωνα με αυτές, το επίπεδο πλήρωσης των δεξαμενών στο τέλος του προσεχούς Μαρτίου αναμένεται να είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας και οπωσδήποτε πάνω από αυτό του τέλους του προηγούμενου χειμώνα.
Εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις που να παραπέμπουν σε σημαντική αύξηση της ζήτησης, το επίπεδο των αποθεμάτων είναι πολύ υψηλό και ο εφοδιασμός με αέριο συνεχίζεται χωρίς πρόβλημα και από την θάλασσα με πλοία μεταφοράς LNG και από την ξηρά μέσω των αγωγών της Gazprom, είναι απόλυτα φυσιολογική η πτώση της τιμής του φυσικού αερίου. Όπως βέβαια έχουμε πει πολλές φορές, όταν εξαρτώμεθα σε μεγάλο βαθμό από τις καιρικές συνθήκες δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε απόλυτα σίγουροι για τίποτα.
Είναι γεγονός όμως πως κάθε μέρα που περνάει χωρίς να κρυώνει υπερβολικά ο καιρός θα κάνει λιγότερο πιθανή την απότομη άνοδο της ζήτησης και βέβαια την αύξηση της τιμής του αερίου. Αν μάλιστα επαληθευθούν οι εκτιμήσεις των ειδικών της Energi Danmark για ήπιες καιρικές συνθήκες και τον Ιανουάριο δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πτώση της τιμής του αερίου και σε πιο χαμηλά επίπεδα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως πρέπει να ατονήσουν οι προσπάθειες για περιορισμό της ζήτησης, αφού ξέρουμε πως οι δεξαμενές πρέπει να γεμίσουν και πάλι. Όσο πιο γεμάτες θα είναι στο τέλος του χειμώνα, τόσο μικρότερες ποσότητες θα απαιτηθούν για την επαναπλήρωσή τους και τόσο μικρότερες θα είναι οι πιθανότητες μίας επανάληψης της σημαντικής αύξησης της τιμής την άνοιξη και το καλοκαίρι της χρονιάς που τελειώνει.
Αν τα πράγματα εξελιχθούν όντως τόσο θετικά όσο φαίνεται να προεξοφλούν σήμερα οι αγορές (κανείς δεν ξέρει βέβαια τι θα προεξοφλήσουν αύριο), είναι πολύ πιθανόν να μην μάθουμε μέσα στο 2023 αν ο μηχανισμός σταθεροποίησης της τιμής του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου την υιοθέτηση του οποίου αποφάσισε την Δευτέρα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποτελεσματικός ή όχι. Σε μία τέτοια περίπτωση, δεν θα μάθουμε αν έχει δίκιο η ομάδα των χωρών που επιδίωξε την ενεργοποίηση του μηχανισμού στη χαμηλότερη δυνατή τιμή ή η ομάδα που προσπάθησε να το αποφύγει υποστηρίζοντας πως η χαμηλή τιμή μπορεί να προκαλέσει σημαντική στρέβλωση στην αγορά φυσικού αερίου. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν θα στενοχωρηθούμε καθόλου αν μείνουμε με την απορία.
