Ένα από τα διδάγματα του ασυνήθιστου από πολλές πλευρές και δραματικού για τις αγορές 2022 είναι ότι και οι επενδυτικοί γίγαντες πληγώνονται και ενίοτε… γονατίζουν. Το είδαμε να συμβαίνει με τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη και τα μεγαλύτερα fund που συνολικά έχασαν πάνω από 320 δισ. δολάρια. Θα μπορούσε κάτι αντίστοιχο να είχε συμβεί και με το περίφημο κρατικό fund της Νορβηγίας. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του για την περσινή χρονιά, η είδηση ότι ένας από τους κορυφαίους επενδυτές του πλανήτη, του οποίου οι επιλογές αποτελούν για πολλούς «μπούσουλα», υπέστη απώλειες της τάξης των 164 δισ. δολαρίων το 2022, κάνει τον γύρο του κόσμου.
Από το 1998 μέχρι σήμερα το νορβηγικό fund έχει επιτύχει μέση ετήσια απόδοση της τάξης του 5,7%, έχοντας συνολικά κερδίσει πάνω από 650 δισ. δολάρια από τις επενδύσεις του, αλλά η μεγάλη πτώση της Wall Street και κυρίως των τεχνολογικών εταιρειών το 2022, σε συνδυασμό με την πτώση των ομολόγων λόγω της αύξησης των επιτοκίων, προκάλεσε ζημιά 164 δισ. δολαρίων.
Όμως την ίδια ώρα, το «Government Pension Fund Global» όπως είναι η επίσημη ονομασία του κρατικού ταμείου ή Oil Fund, όπως έχει επικρατήσει, κατάφερε να αυξήσει την αξία του, έστω κατά 9 δισ. δολάρια. Αυτό κατέστη εφικτό λόγω των κρατικών κεφαλαιακών εισροών από πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, που ήταν οι μεγαλύτερες στα χρονικά. Πιο αναλυτικά, ενώ από τα χρηματιστήρια και γενικότερα τις αγορές, το Oil Fund έχασε 164 δισ. δολάρια, είδε εισροές 109 δισ. δολάρια από τα έσοδα της ενέργειας, ενώ εμφάνισε και κέρδη 64 δισ. δολαρίων από τη συναλλαγματική ισοτιμία.
Στα 24 χρόνια της ζωής του, ποτέ η νορβηγική κυβέρνηση δεν έχει ενισχύσει κεφαλαιακά το Oil Fund με πάνω από 39 δις. δολάρια, ενώ το 2020 και το 2021 άντλησε από το fund περίπου 42 δις. δολάρια για να χρηματοδοτήσει τα μέτρα στήριξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Πέρσι, η Νορβηγία ευνοήθηκε από την αύξηση των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ αποτέλεσε βασική εναλλακτική για τις ευρωπαϊκές χώρες όταν διακόπηκε η τροφοδοσία ρωσικού φυσικού αερίου, με τη νορβηγική Equinor να αντικαθιστά έως ένα βαθμό την Gazprom. Αποτέλεσμα ήταν να καταγραφεί ρεκόρ εσόδων και η νορβηγική κυβέρνηση εκτιμά ότι το 2023 τα έσοδα από πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα καταρρίψουν το ρεκόρ του 2022, ανερχόμενα στα 131 δισ. δολάρια. Αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη, θα πρόκειται για αύξηση των εσόδων κατά 18% έναντι του 2022 και πέντε φορές πάνω από τα έσοδα του 2021, με μέση παραγωγή 4,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Ο επενδυτικός βραχίονας του οργανισμού που διαχειρίζεται τα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου, υπέστη το 2022 απώλειες 1,64 τρισ. κορόνες, υπερδιπλάσιες από το 2008, όταν έχασε 633 δισ. κορόνες. Σε κορόνες, ήταν η χειρότερη επίδοση στην ιστορία του, ωστόσο σε ποσοστιαία μεταβολή το -14% που απέδωσαν οι επενδύσεις του είναι πολύ χαμηλότερο από το -23% του 2008. Σύμφωνα με το Oil Fund, το 2022 ήταν η χειρότερη χρονιά για τις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος, την ώρα που μετοχές οι οποίες άλλοτε έφερναν μεγάλα κέρδη προκάλεσαν σημαντικές απώλειες (π.χ. τεχνολογικές) και το real estate αντιμετώπισε μεγάλες προκλήσεις.
Το Government Pension Fund Global ιδρύθηκε το 1991 με σκοπό να επενδύει τα έσοδα από τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Νορβηγίας. Έως σήμερα έχει επενδύσει σε 9.338 εταιρείες σε 70 χώρες ανά την υφήλιο και σε 4 επενδυτικές κατηγορίες. Δικαιολογημένα θεωρείται εκ των κορυφαίων επενδυτών αφού είναι τοποθετημένο σε ένα μεγάλο κομμάτι των παγκόσμιων αγορών. Σημειώνεται, τέλος, ότι η Νορβηγία είναι η 7η πλουσιότερη χώρα του πλανήτη σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
