Του Απόστολου Σκουμπούρη
Εχει προκαλέσει πολέμους, έχει παίξει ρόλο σε έκβαση πολέμων, έχει συντηρήσει λαούς και οικογένειες, έχει γίνει το μέσον ανταλλαγής... ζωής και επιβίωσης, αλλά και η αιτία για σφαγές. Η χρυσή λίρα Αγγλίας, όπως και κάθε πολύτιμο μέσο συναλλαγών στην ανθρωπότητα, έχει παίξει το δικό της ρόλο στην Ιστορία, έχοντας παρουσία και στις δύο πλευρές, τόσο του καλού όσο και του κακού. Οσες είναι δηλαδή και οι πλευρές του νομίσματος.
Η ιστορία της λίρας πάει πίσω πέντε αιώνες, καθώς για πρώτη φορά «κόπηκε» το 1489 από τον Ερρίκο VII. Η επίσημη ονομασία της λίρας είναι sovereign (ηγεμόνας)! Ανέκαθεν συμβόλιζε και οριοθετούσε τη δύναμη, την κυριαρχία, τον πλούτο, τη χλιδή.
Από το 1817 και εντεύθεν, συνάμα με την εξάπλωση της αποικιοκρατίας της Μεγάλης Βρετανίας, η λίρα πήρε ακόμη πιο παγκόσμια αίγλη, ξεκινώντας έναν δεύτερο κύκλο ζωής. Ετσι, η λίρα ως νόμισμα, έχει δύο περιόδους, την παλαιά και τη σύγχρονη.
Στις σύγχρονες είναι αποτυπωμένα τα κεφάλια των εκάστοτε Αγγλων ηγεμόνων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις -για τους μακροβιότερους εξ αυτών, όπως η βασίλισσες Βικτόρια και Ελισάβετ- έχουν κυκλοφορήσει περισσότερα από ένα πορτρέτα, τα οποία αντιστοιχούν σε διάφορες ηλικιακές περιόδους.
Το πλέον γνωστό και αναγνωρίσιμο χρυσό νόμισμα στον κόσμο είναι και το πιο πλαστογραφημένο.
Οι χρυσές λίρες είναι η πιο δημοφιλής λύση για τους μικροεπενδυτές που θέλουν να αγοράσουν χρυσό. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όμως, γιατί οι κίβδηλες λίρες που κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο είναι πάρα πολλές.
Εξωτερικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες
Μια γνήσια χρυσή λίρα ζυγίζει 7,998 γραμμάρια, αποτελείται από χρυσό 22 καρατίων, δηλαδή έχει περιεκτικότητα 91,6% σε χρυσό. Συνεπώς περιλαμβάνει 7,332 γραμμάρια χρυσού, το πάχος είναι 1,52 χιλιοστά και η διάμετρος 22,05 χιλιοστά.
Η ουγγιά είναι υποδιαίρεση της λίβρας, η οποία είναι δύο ειδών. Η κοινή λίβρα (avoirdupois) και η ευγενής (troy). Η ουγγιά που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του χρυσού είναι υποδιαίρεση της ευγενούς λίβρας και ισοδυναμεί με 31,1034768 γραμμάρια. Κάθε νόμισμα αξιολογείται παραπάνω από την αξία που περιέχει σε χρυσό. Η Τράπεζα της Ελλάδος συνήθως τις προσφέρει σε ακριβή τιμή, αλλά προσφέρει το πλεονέκτημα της σιγουριάς για γνησιότητα.
Ζαχ. Πορταλάκης: Τι πρέπει να προσέχουμε στην αγορά μιας λίρας - Αυτά είναι τα μυστικά
O «Φιλελεύθερος» συνομίλησε με τον γνωστό χρηματιστή, συστηματικό συλλέκτη έργων τέχνης, σημαντικό χορηγό εκθέσεων της Εθνικής Πινακοθήκης και μέλος του Δ.Σ του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, Ζαχαρία Πορταλάκη, ο οποίος γνωρίζει άριστα τα μυστικά της χρυσής λίρας. Ο κ. Πορταλάκης ήταν και πρωτεργάτης στη δημιουργία του Συνδέσμου Ελλήνων Χρηματιστών (που μεταγενέστερα μετονομάστηκε σε ΣΜΕΧΑ), του οποίου και διατέλεσε πρώτος πρόεδρος.
Οπως τονίζει ο κ. Πορταλάκης, «έως το 1965 η κυκλοφορία της λίρας στην Ελλάδα ήταν ελεύθερη, ενώ μετά η αγοραπωλησία της γίνεται μόνο μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος. Η ΤτΕ πλέον έχει και την ευθύνη για τον έλεγχο της γνησιότητας, αλλά και της αρτιότητας, δηλαδή της καλής κατάστασης του νομίσματος. Τον τελευταίο χρόνο και η Τράπεζα Πειραιώς δημιούργησε εξειδικευμένο τμήμα αγοράς και πώλησης χρυσών λιρών.
Μία γνήσια λίρα Αγγλίας πρέπει να μην είναι ''''χτυπημένη'''' ή ελλιποβαρής. Οι ελαττωματικές ως προς τα παραπάνω χαρακτηριστικά διαπραγματεύονται πλέον ως μέταλλο και όχι ως νόμισμα. Θεωρούνται μη εμπορεύσιμες και καταλήγουν στην ανακύκλωση για την παραγωγή μετάλλου».
Σύμφωνα με τον κ. Πορταλάκη, «η αξία μιας λίρας δεν προέρχεται μόνο από το βάρος και την περιεκτικότητα σε χρυσό αλλά και έχει και ένα premium, διότι αποτελεί νόμισμα. Δηλαδή η αξία προέρχεται από τον χρυσό που περιέχει, συν το premium του νομίσματος από το εκάστοτε νομισματοκοπείο.
Ακριβώς επειδή έχει το premium ως νόμισμα, οδήγησε στις παλαιότερες εποχές στη δημιουργία αντιγράφων, από την Ιταλία και το Λίβανο. Τα αντίγραφα αυτά διαφέρουν από μια γνήσια αγγλική λίρα και ως προς την καθαρότητα του χρυσού (22 καράτια) και ως προς τις μικρές και συνήθως μη εμφανείς διαφορές έναντι των γνησίων.
Μικρές διαφορές εμφανίζουν οι ιταλικές ως προς την καθαρότητα. Οι λιβανέζικες γίνονται εξόφθαλμα αντιληπτές, διότι είναι διαφορετικού χρώματος και πολύ μικρότερης περιεκτικότητας σε καθαρό χρυσό. Βάζουν ασήμι και χαλκό και κατεβάζουν τα καράτια.
Αλλη διαφορά για τους έμπειρους είναι ο διαφορετικός ήχος που έχουν οι ''''κλεψύτιπες'''' από τις γνήσιες. Ο μεγάλος κίνδυνος προέρχεται για τους μη γνωρίζοντες, από τις μικρές διαφορές που έχουν οι αγγλικές λίρες από τις ιταλικές».
Διαφορές
1) Η πρώτη διαφορά που δεν είναι εξόφθαλμα αντιληπτή είναι τα περιμετρικά «δόντια» γύρω από το νόμισμα. Στις μεν γνήσιες, με τη χρήση μεγεθυντικού φακού, παρατηρούμε ότι το κάθε «δόντι» ή η κάθε «γραμμή» σχηματίζει ένα τραπέζιο σχήμα. Είναι δηλαδή κάθε «δόντι» σαν ένα σκαφάκι (σκάφη) ανάποδα, δεν είναι μια κοινή γραμμή όπως φαίνεται με γυμνό μάτι. Ενώ στην κάλπικη λίρα είναι μόνο γραμμή, όπως στα κοινά νομίσματα.
2) Η δεύτερη διαφορά είναι στην πλευρά που εμφανίζεται ο έφιππος και η χρονολογία της λίρας. Με μικρή μεγέθυνση παρατηρούμε το δεξί πόδι του έφιππου να κατεβαίνει συνεχόμενο κάτω από την κοιλιά του αλόγου. Στις ιταλικές, αυτή η συνέχεια στο πόδι διακόπτεται στο όριο της κοιλιάς του αλόγου και συνεχίζεται λίγο πιο κάτω το συμπλήρωμα του ποδιού.
Οπως σημειώνει ο κ. Πορταλάκης, τα δύο παραπάνω είναι λεπτομέρειες που δύσκολα ένας μη μυημένος μπορεί να αντιληφθεί και διαπιστώνονται μόνο με μεγεθυντικό φακό.
Υπάρχουν και οι γνήσιες, αλλά... γλειμμένες
Ο κ. Πορταλάκης, συνεχίζοντας την ενδιαφέρουσα περιγραφή του για τις λίρες, κάνει λόγο για μια άλλη κατηγορία λιρών, που ναι μεν είναι γνήσιες, όμως εξαιτίας αλλοιώσεων, καθίστανται ελαττωματικές. Είναι οι λεγόμενες «γλειμμένες» λίρες και ελλιποβαρείς και εξηγεί:
«Σε παλαιότερες εποχές, βουτούσαν τις λίρες μέσα σε ηλεκτρόλυση και αφαιρούσαν -μέσω της ηλεκτρολύσεως- ελάχιστα ρινίσματα χρυσού. Με αποτέλεσμα, ναι μεν να είναι γνήσιες αγγλικές λίρες, αλλά ελλιποβαρείς. Οι ''''χτυπημένες'''' και ελλιποβαρείς λίρες είναι πλέον μόνο για την παραγωγή μετάλλου και έχουν χάσει το premium ως νόμισμα», επισημαίνει.
Οσο πιο παλιά τόσο... χειρότερα
Εχει ενδιαφέρον η άποψη του κ. Πορταλάκη, ο οποίος -αντιθέτως με τη δημοφιλή άποψη ότι οι παλαιές λίρες ως προς τη χρονολογία είναι μεγαλύτερης αξίας- τονίζει πως το αντίθετο ισχύει: «Το σωστό είναι να επιλέγουμε όχι παλαιές, αλλά όσο το δυνατόν νεότερες, που έχουν ελάχιστη πιθανότητα να είναι ''''χτυπημένες'''' ή ελλιποβαρείς».
Ποιες λίρες επιλέγουμε
Σύμφωνα με τον κ. Πορταλάκη, «η επιλογή του κόσμου για την αγορά χρυσών λιρών θα πρέπει να είναι στις λίρες Ελισάβετ και προ του 1965 που ετέθη η απαγόρευση ελεύθερης κυκλοφορίας. Για δε τις υπόλοιπες γνήσιες αγγλικές λίρες, απαιτείται αυστηρή επιλογή για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται».
Αισχροκέρδεια αυτό που κάνει η Τράπεζα της Ελλάδος
Η τρέχουσα τιμή αγοράς από την Τράπεζα της Ελλάδος είναι γύρω στα 245 ευρώ για κάθε λίρα, όμως η τιμή πώλησης είναι πέριξ των 295 ευρώ. Δηλαδή μεταξύ αγοράς και πώλησης η ΤτΕ αισχροκερδεί περίπου 50 ευρώ ανά λίρα, ή 20% της αξίας της. Ισως αυτό να εξυπηρετεί τη σκοπιμότητα να αποτρέπει τον κόσμο και τους πολίτες από την αγορά λίρας.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της 16ης Νοεμβρίου
