Η εμφάνιση του νέου στελέχους του ιού έχει αναστατώσει τις αγορές τις τελευταίες ημέρες, οι οποίες εναλλάσσουν το θετικό με το αρνητικό πρόσημο στον ρυθμό της ειδησεογραφίας.
Η ειδησιογραφία αυτή όμως δεν αφορά μόνο τη μετάλλαξη Όμικρον, για την οποία ούτως ή άλλως θα πρέπει να περιμένουμε γύρω στις 12-14 ημέρες προκειμένου να έχουμε μια σαφέστερη εικόνα για τη μεταδοτικότητα και τη βαρύτητα της νόσου, αλλά και την αποτελεσματικότητα εμβολίων και μονοκλωνικών αντισωμάτων.
Οι επενδυτές -και δεν μιλάμε μόνο για το retail το οποίο εμφανώς και αγοράζει τις πτωτικές ημέρες μιας και αυτή είναι μια τακτική επιτυχίας τους τελευταίους 21 μήνες- είναι συντονισμένοι καταρχήν με τις ειδήσεις από το μέτωπο της Fed.
Ο λόγος; Έχουν αυξηθεί οι πιθανότητες η ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ να απομειώσει το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων ταχύτερα του αναμενομένου.
Αυτή την πιθανότητα την αναγνωρίζει και η διάμεσος των αναλυτών πολλών οίκων, οι οποίοι τοποθετούνται με πολύ μεγαλύτερο προβληματισμό απέναντι στην πιθανότητα μιας ταχύτερης μετάβασης σε συνθήκες ποσοτικής σύσφιξης απ’ότι απέναντι στη μετάλλαξη Όμικρον.
Βλέπετε, όσον αφορά το νέο στέλεχος, το καλό σενάριο είναι ότι ίσως πρόκειται για ένα λιγότερο σοβαρό αν και πιο μεταδοτικό ιό, ο οποίος θα μπορούσε να παραγκωνίσει γρήγορα τις πιο σοβαρές παραλλαγές και ίσως εξελιχθεί στον καταλύτη που θα μετατρέψει την πανδημία Covid-19 σε ένα είδος εποχικής γρίπης.
Ακόμα όμως και στο πολύ κακό σενάριο που η μετάλλαξη Όμικρον αποδειχθεί πιο δύσκολη και οδηγήσει σε εκτεταμένα lockdowns για λίγες εβδομάδες, η επιστημονική πρόοδος στην τεχνολογία m-Rna θα μας βοηθήσει να τη θέσουμε σε έλεγχο αργά ή γρήγορα.
Μια ποσοτική σύσφιξη όμως νωρίτερα του αναμενομένου, θα σηματοδοτήσει πολύ μεγαλύτερες και βαθιές αλλαγές, στον κόσμο των αγορών πάντα.
Αλλαγές που ήδη μεταφράζονται από πολλούς αναλυτές σαν τα προεόρτια της λήξης του ράλι των αγορών από το 2022 και μετά και της έναρξης μιας πιο ήπιας περιόδου, με τις αγορές να δίνουν πλέον πολύ μικρότερες αποδόσεις από αυτές στις οποίες μας έχουν «καλομάθει» τα τελευταία χρόνια.
Yellen και Powell «προετοιμάζουν το έδαφος»
Ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, μιλώντας στη Βουλή των Αντιπροσώπων αυτή την εβδομάδα ανέφερε ότι «...η οικονομία είναι πολύ ισχυρή, με τις πληθωριστικές πιέσεις όμως να είναι υψηλές, οπότε είναι ώρα να εξετάσουμε την μείωση του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων που ανακοινώσαμε τον Νοέμβριο λίγους μήνες νωρίτερα του αναμενομένου».
Δεν θα ήταν υπερβολή αν χαρακτηρίζαμε την παραπάνω δήλωση σαν μια «μικρή βόμβα». Αυτή η μικρή βόμβα ήταν που οδήγησε το βράδυ της Τετάρτης τη Wall Street σε εκτεταμένες απώλειες και όχι η είδηση ότι βρέθηκε το πρώτο κρούσμα της μετάλλαξης Όμικρον στην Καλιφόρνια.
Το τελειωτικό χτύπημα δε ήρθε από την έμμεση δήλωση τόσο από τον επικεφαλή της Fed όσο και από την υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, όσον αφορά τον κίνδυνο ενός πληθωριστικού πλήγματος στην κατανάλωση των νοικοκυριών.
Τόσο η Janet Yellen, σε συνέδριο του Reuters όσο και ο Powell στην επιτροπή του Κογκρέσου, δήλωσαν ότι θα πρέπει να αλλάξει η ρητορική της Fed και να αφαιρεθεί η λέξη «παροδικός» από την περιγραφή για τον πληθωρισμό. Ο λόγος; Oι πληθωριστικές πιέσεις «θα παραμείνουν και κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους».
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις αγορές; Ότι ο πληθωρισμός μάλλον θα αναγκάσει την αμερικανική Κεντρική Τράπεζα να αποσύρει νωρίτερα τον DJ του πάρτι των αγορών, ήτοι τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης σιγά σιγά εισέρχονται στο κεφάλαιο του επιλόγου.
Η Savita Subramanian από τη Bank of America τα είπε όλα σε μια φράση:
«Παραμένουμε προσεκτικοί με τον S&P 500 σε μια περίοδο που η Fed γίνεται hawkish εν μέσω μιας παραφουσκωμένης αγοράς».
Αν όλα αυτά είναι «ψιλά γράμματα» για τους μικρότερους επενδυτές, για τους θεσμικούς σίγουρα είναι τα sos της επενδυτικής τους στρατηγικής για τους επόμενους μήνες.
Δείτε για παράδειγμα το τελευταίο σημείωμα του Mohamed El-Erian, επικεφαλή οικονομικού συμβούλου της Allianz σχετικά με τις πρόσφατες δηλώσεις του Powell: «Έριξε τα φώτα της δημοσιότητας στον πληθωρισμό ως σημαντικό κίνδυνο για την οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές....Η επανειλημμένη διαβεβαίωση του Πάουελ όμως ότι ο πληθωρισμός ήταν μεταβατικός οδήγησε πολλούς επενδυτές να θεωρήσουν ότι αυτή η ασυνήθιστη αρχιτεκτονική της αγοράς θα διαρκέσει για πάντα. Το αποτέλεσμα είναι να βρισκόμαστε σήμερα ενώπιον τιμών- ρεκόρ πολλών περιουσιακών στοιχείων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών και των κρυπτονομισμάτων, αλλά και υψηλών τιμών στα κρατικά ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης παρά την υποτιθέμενη αρνητική συσχέτιση των δύο».
Σύμφωνα λοιπόν με τον El –Erian η καθυστερημένη αφύπνιση της Fed απέναντι στον πληθωρισμό αυξάνει τους κινδύνους βεβιασμένων κινήσεων από την Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να καλυφθούν τα λάθη πολιτικής, κάτι που πιθανότατα να οδηγήσει την οικονομία σε επιβράδυνση και τη Wall Street σε περιπέτειες.
Ο κομβικός ρόλος του Αμερικανού εργαζομένου
Η τελευταία ομιλία της Λαγκάρντ ήταν ενδεικτική του μεγαλύτερου ίσως φόβου των Κεντρικών Τραπεζών. Και αυτός δεν είναι άλλος από την αύξηση του μισθολογικού κόστους, κάτι που θα «εγκαταστήσει» τον πληθωρισμό μέσα στην οικονομία.
Αυτό που φοβάται η Κριστίν Λαγκάρντ μήπως συμβεί κάποια στιγμή από το 2022 και μετά στην Ευρώπη, έχει αρχίσει ήδη να συμβαίνει στις ΗΠΑ. Είναι η λεγόμενη «Μεγάλη Παραίτηση» για την οποία έχουν γραφτεί τόσα τις τελευταίες εβδομάδες και η στήλη είχε προλογίσει από τα τέλη Ιουλίου. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Γράφαμε τότε «...Το μεγάλο στοίχημα είναι το εξής; H λήξη των επιδομάτων θα καταφέρει να οδηγήσει τους εργαζόμενους πίσω στις εργασίες τους; Την απάντηση θα την ξέρουμε το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, όπου θα ανακοινωθούν τα δεδομένα της αγοράς εργασίας για το μήνα του Σεπτεμβρίου.
Αν τα δεδομένα υποδείξουν μόνιμη ζημία στην αγορά εργασίας, τότε θα ξεκινήσει μια όχι και τόσο ευχάριστη κουβέντα περί δομικών αλλαγών στην οικονομία και μονιμότητα των πληθωριστικών φαινομένων.Και πού θα καταλήξει αυτή η κουβέντα; Στην άμεση ανάγκη για αύξηση επιτοκίων. Αυτό θα είναι και το μεγάλο διακύβευμα.»
Τα δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής από την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ υποδεικνύουν ότι είμαστε κοντά στο άνωθεν σενάριο.
Βλέπετε, στις ΗΠΑ πολλοί άνθρωποι φοβούνται να επιστρέψουν στη δουλειά τους λόγω του φόβου μόλυνσης από τον κορονοϊό ή ανησυχούν μήπως κλείσουν ξανά τα σχολεία και πρέπει να βρίσκονται σπίτι με τα παιδιά τους. Η παραλλαγή Όμικρον ενισχύει πλέον αυτές τις ανησυχίες.
Οι εταιρείες από την πλευρά τους προκειμένου να διατηρήσουν το εργατικό τους δυναμικό και να προσελκύσουν νέο, έχουν αρχίσει να προσφέρουν υψηλότερους μισθούς. Το αποτέλεσμα είναι οι μισθοί στις ΗΠΑ να έχουν αρχίσει ν’ αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων ετών.
Όλα δείχνουν ότι η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ έχει αρχίσει να αποκτά μια συγκεκριμένη δυναμική. Το καλοκαίρι του 2021, έρευνα της Upwork κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 20% όσων εργάζονταν εξ αποστάσεως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σκέφτονταν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους ώστε να ξεκινήσουν να εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες.
Τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας τον Σεπτέμβριο ήρθαν να επιβεβαιώσουν την παραπάνω έρευνα, καθώς οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ παραιτήθηκαν από 4,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Το αποτέλεσμα είναι το μερίδιο των εργαζομένων στις ΗΠΑ που εργάζονται σε μια εταιρεία με τουλάχιστον 1.000 υπαλλήλους να έχει μειωθεί εντός του 2021 για πρώτη φορά από το 2004.
Την ίδια στιγμή το ποσοστό των εργαζομένων στις ΗΠΑ που είναι αυτοαπασχολούμενοι αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 11 ετών.
Σύμφωνα πάντα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων αυξήθηκε κατά 500.000 από το ξέσπασμα της πανδημίας, αγγίζοντας τα 9,44 εκατομμύρια. Ο αριθμός αυτός είναι ο υψηλότερος από το 2008 και δηλώνει μία αύξηση 6% στους αυτοαπασχολούμενους, με την απασχόληση συνολικά στις ΗΠΑ να έχει μειωθεί κατά 3%, σε σχέση με την περίοδο πριν την πανδημία.
Αν δούμε τώρα και τα στοιχεία από το Γραφείο Απογραφής, οι αιτήσεις για ομοσπονδιακούς αριθμούς φορολογικού μητρώου σημείωσαν αύξηση 56% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2019.
Πιο συγκεκριμένα είχαμε την εγγραφή 4,54 εκατομμυρίων νέων επιχειρήσεων από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από το 2004. Σημειώστε δε ότι τα 2/3 αφορούν επιχειρήσεις που δεν αναμένεται να προβούν σε νέες προσλήψεις υπαλλήλων.
Ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία από το LinkedIn, σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των μελών που δηλώνουν ότι είναι αυτοαπασχολούμενοι έχει τετραπλασιαστεί από την έναρξη της πανδημίας, στα 2,2 εκατομμύρια.
Βλέπετε, η τηλεργασία και η εξοικείωση με τις ψηφιακές πλατφόρμες άνοιξαν νέους ορίζοντες σε μια μεγάλη μερίδα εργαζομένων, την ίδια στιγμή που πολλές ψηφιακές εφαρμογές προσφέρουν νέους τρόπους συγκέντρωσης χρημάτων στους μελλοντικούς επιχειρηματίες.
Επιπλέον ένα όχι και τόσο μικρό ποσοστό εργαζομένων που παραιτούνται από τη δουλειά τους εκτελεί πλέον καριέρα επενδυτή, χάρη σε πλατφόρμες τύπου Robinhood Markets ή μέσω των κρυπτονομισμάτων.
Συμπερασματικά, οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ, καθώς αν οι άνω τάσεις συνεχιστούν, τότε αναπόφευκτα θα μιλάμε για δομικές αλλαγές στην οικονομία και αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
