Αν η χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση των sumprime δανείων του 2008 ήταν η αιτία για να αλλάξουν κάποιες νόρμες στην παγκόσμια επενδυτική βιομηχανία και να επαναπροσδιορίσουν αξίες και τακτικές, το 2020 θα μείνει στην ιστορία για την πιο ασύμμετρη όσο και... βίαιη «επίθεση» στις αγορές και την παγκόσμια οικονομία, καθώς μέσα σε ελάχιστες ημέρες εξαϋλώθηκαν πολλά τρισ. δολάρια.
Απολύτως αιφνιδιασμένη η παγκόσμια κοινότητα μπροστά σ' έναν εν πολλοίς... αόρατο και έως πρότινος... απροσδιόριστο εχθρό, που μέσα σε περίπου 8-9 ημέρες έφερε τόσο μεγάλους κλυδωνισμούς στις αγορές, όσες δεν είχε φέρει καμιά άλλη κρίση όλες τις τελευταίες δεκαετίες σε τέτοια ταχύτητα.
Οι αγορές υποχωρούν όχι λόγω των πολλών κρουσμάτων μιας ασθένειας, εν προκειμένω του κορονοϊού, αλλά λόγω του φόβου που αυτός επιφέρει, όπως το ευρύτερο «κλείδωμα» κάθε δραστηριότητας, οδηγώντας στη μεγαλύτερη και πιο διευρυμένη (οικειοθελή) καραντίνα της ανθρώπινης ιστορίας!
Επιχειρήσεις κλείνουν, εργοστάσια σταμάτησαν να δουλεύουν, ναυπηγία νέκρωσαν, αυτοκινητοβιομηχανίες υπολειτουργούν, κρουαζιερόπλοια, υπερωκεάνια και φορτηγά πλοία μένουν αγκυροβολημένα, συνέδρια και εκθέσεις παγκόσμιου βεληνεκούς ακυρώνονται, αεροπλάνα καθηλώνονται και σταματούν την «επικοινωνία» μεταξύ ολόκληρων χωρών, τραίνα σταματούν, σχολεία κλείνουν, δημόσιες συνάξεις ματαιώνονται, προσκυνήματα αναβάλλονται, αθλητικές διοργανώσεις ακυρώνονται.
Χώρες κλείνουν τα σύνορα με γειτονικά κράτη, η ανθρωπότητα... κλειδαμπαρώνεται, ενώ ολόκληρα κράτη έχουν επιδοθεί σ' έναν... πλειστηριασμό ανακοινώσεων κρουσμάτων και νεκρών.
Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον όπου κυρίαρχα στοιχεία είναι ο φόβος και ο «πόλεμος» στην εξωστρέφεια, μοιραία αλλάζουν οι ισορροπίες και οι προτεραιότητες κρατών, πολιτικών, κοινωνιών αλλά και επενδυτών.
Αυτό που έλαβε χώρα αυτή την εβδομάδα, επιβεβαίωσε τη γενικευμένη σύγχυση αλλά και την προεξόφληση ότι – τουλάχιστον για ένα διάστημα - αλλάζουν πολλά σ' ότι αφορά τις οικονομικές – επενδυτικές προτεραιότητες. Οι αγορές προεξοφλούν δυσμενές «γύρισμα» της παγκόσμιας οικονομίας και ανακοπή του momentum σε κλάδους – οδηγούς όπως ο τουρισμός και οι αερομεταφορές, ενώ, παρ' ότι δεν μπορεί να ζυγιστεί με αμιγώς τεχνοκρατικούς όρους η επίπτωση του κορονοϊού, είναι σαφές ότι προεξοφλείται κατάσταση κοντά στην πανδημία, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Φήμες για παρέμβαση κεντρικών τραπεζών
Μέσα σ' αυτό το... αλλόφρων επενδυτικών περιβάλλον, μεγάλοι οίκοι όπως Goldman Sachs και Nomura αλλά και αναλυτές εκτιμούν ότι δεν αποκλείεται λίαν προσεχώς συντονισμένη παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών για να αποτρέψουν την (περαιτέρω) καταστροφή στις αγορές. Υπάρχουν «φωνές» που μιλούν για ανάγκη στήριξης, σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς η δραματική επιδείνωσης του κλίματος μπορεί να εξελιχθεί σε συστημικό κραχ, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Σ' αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της Fed, Tζερόμ Πάουελ, σύμφωνα με το Reuters τόνισε πως η κεντρική τράπεζα είναι έτοιμη να δράσει αν χρειαστεί, καθώς ο κορονοϊός δημιουργεί ρίσκα για την οικονομική δραστηριότητα. Αυτές οι πληροφορίες, επέδρασαν μερικώς στους δείκτες της Wall Street την Παρασκευή που περιόρισαν σημαντικά τις ενδοσυνεδρικές τους απώλειες, αν και σε εβδομαδιαίο επίπεδο, η πτώση ήταν ισοπεδωτική!
Τι δείχνει η συγχορδία πτώσης σε μετοχές, πετρέλαιο, χρυσό και commodities
Πιστοποιώντας ότι το «χτύπημα» που επιφέρει η εξάπλωση του κορονοϊού είναι ασύμμετρο, γενικευμένο και εν πολλοίς... ανεξιχνίαστο ακόμα από τα «ραντάρ» των πλέον έμπειρων αναλυτών, διεθνώς πέραν της μεγάλης πτώσης των χρηματιστηρίων, καταγράφηκε γενικευμένη πτώση σ' όλα σχεδόν τα επενδυτικά προϊόντα, στο χρυσό, στο πετρέλαιο αλλά και σε όλα τα commodities!
Ένα γενικευμένο πλήγμα σ' όλη την επενδυτική βιομηχανία, καθώς η νέα πραγματικότητα γενικευμένης καραντίνας, πλήττει, λιγότερο ή περισσότερο, κορυφαίους κλάδους του παγκοσμίου «γραναζιού» όπως ναυτιλία, τουρισμό, εμπόριο, πρώτες ύλες και αερομεταφορές!
Μια αλυσιδωτή κατάσταση – ντόμινο, που ανατροφοδοτεί το φόβο και τον πανικό, ακυρώνοντας κάθε πρότερη τεχνοκρατική προσέγγιση.
Η... καραντίνα της ναυτιλίας αλλά κυρίως το σταμάτημα των χιλιάδων εργοστασίων της Κίνας, η οποία είναι η πιο ενεργοβόρος χώρα του κόσμου, μοιραία είναι κύριοι παράγοντες που μειώνουν τη ζήτηση για πετρέλαιο! Μια αλυσιδωτή εξέλιξη που ασφαλώς φέρνει μείωση των τιμών του «μαύρου χρυσού», κάτι που με τη σειρά του – αν κρατήσει για εύλογο διάστημα – με τη σειρά του θα φέρει μείωση τιμών σε εκατομμύρια προϊόντα που παράγονται από παράγωγα πετρελαίου!
Οι τιμές του πετρελαίου συνέχισαν για 6η διαδοχική συνεδρίαση την έντονα πτωτική πορεία τους την Παρασκευή χάνοντας περί το 5% και συνολικά 16% την εβδομάδα, καθώς οι επενδυτές προεξοφλούν κατακόρυφη μείωση της ζήτησης (λιγότερες μετακινήσεις, λιγότερα ταξίδια, υπολειτουργία εταιρειών και εργοστασίων) για το «μαύρο χρυσό».
Παράλληλα είναι εντυπωσιακό ότι πλήγμα δέχτηκε και ο χρυσός, που ανέκαθεν σε περιόδους κρίσης και ανησυχίας, λειτουργεί ως το απόλυτο επενδυτικό καταφύγιο. Οι επενδυτές προχώρησαν σε μαζικές πωλήσεις θέσεων προκειμένου να συγκεντρώσουν μετρητά και να καλύψουν μέρος των τεράστιων απωλειών από μετοχές, ή για να χρησιμοποιήσουν τη ρευστότητα σε άλλες ανάγκες.
Συνάμα, πτώση κατέγραψαν σχεδόν όλα τα υπόλοιπα commodities και τα μέταλλα! Μεγάλες πιέσεις δέχτηκε το αμερικανικό αργό όπως και το Brent, ο χρυσός υποχώρησε 5%, κοντά στο 8% έχασε το παλλάδιο, άνω του 6% ο άργυρος, άνω του 4% η πλατίνα, ενώ πτώση είχε ο χαλκός, το νικέλιο κ.α.
Η χειρότερη εβδομάδα από την εποχή Lehman Brothers στις μετοχές
Με τη σύγχυση και τον πανικό να είναι τα κυρίαρχα στοιχεία, οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές σημείωσαν τη χειρότερη εβδομάδα από το ναδίρ της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, ήτοι από τις ημέρες κατάρρευσης της Lehman Brothers, το φθινόπωρο του 2008.
Οι παγκόσμιες αγορές έχασαν πάνω από 5 τρισ. δολάρια αυτό το 5ήμερο, επιβεβαιώνοντας τα ανωτέρω, με όλους σχεδόν τους δείκτες σε Ευρώπη και Wall Street να κινούνται όλη την εβδομάδα στις παρυφές του κραχ.
Μεγάλες κοντά στο 10% οι απώλειες του MSCI World, ενώ ο «δείκτης φόβου» VIX εκτοξεύθηκε το απόγευμα της Παρασκευής στις 50 μονάδες, σε υψηλά 15ετίας! Δεν είναι τυχαίο ότι ο Dow Jones «βούλιαξε» σε ποσοστό 12,4% το 5ήμερο, ο S&P 500 έχασε 11,5%, ενώ ο Nasdaq έκλεισε χαμηλότερα κατά 10,5%.
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 κατρακύλησε 3,54% στις 375,65 μονάδες, καταγράφοντας τη χειρότερη εβδομαδιαία πτώση (-12,7%) από τον Οκτώβριο του 2008, ο DAX υποχώρησε κατά 3,93% στις 11.881,25 μονάδες, ενώ ο γαλλικός CAC 40 έχασε 3,38% στις 5.309,90 μονάδες. Πτώση 3,11% σημείωσε ο βρετανικός FTSE 100 στις 6.584,89 μονάδες, ενώ μεγάλες ήταν οι πιέσεις και στις αγορές του ευρωπαϊκού νότου, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πλησίασαν τις απώλειες του ελληνικού χρηματιστηρίου.
Η χειρότερη εβδομάδα της 5ετίας στο Χ.Α.
Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, το ελληνικό χρηματιστήριο δε θα μπορούσε να έχει διαφορετική εικόνα, αν και για άλλη μια φορά υπεραπέδωσε στην... πτώση, βιώνοντας μια από τις χειρότερες εβδομάδες των τελευταίων ετών. Μάλιστα, ξεπέρασε και την «καταστροφή» που έλαβε χώρα τις «μαύρες» ημέρες που είδε η αγορά αμέσως μετά την επανέναρξη των συναλλαγών, τον Αύγουστο του 2015 και την εφαρμογή των capital controls.
Ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε σε εβδομαδιαίο επίπεδο σε ποσοστό 19,34%, ο FTSE 25 έχασε 18,6%, ο τραπεζικός δείκτης υποχώρησε κατά 24,92%, ενώ ο Mid Cap είχε απώλειες 5ημέρου 20,40%. Ο Φεβρουάριος έφυγε με απώλειες 20,92% για το Γ.Δ., ενώ η πτώση για τον τραπεζικό κλάδο έφτασε στο 31,58%!
Έτσι, από την αρχή του χρόνου, ο Γενικός Δείκτης σημειώνει απώλειες 21,47%, ο κλαδικός δείκτης των Τραπεζών υποχωρεί κατά 35,02%, ενώ η συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. έχει χάσει 10,8 δισ. ευρώ! Μια εικόνα που πολλά χρόνια έχουμε να δούμε στην αγορά, αλλά και μια εικόνα που κατά 90% οφείλεται στη συμπεριφορά και στο ξεπούλημα της αγοράς αυτή την εβδομάδα, όπου υπήρξε η έξαρση του κορονοϊού.
Σε όλες τις συνεδριάσεις αυτής της εβδομάδας η αξία συναλλαγών ξεπέρασε κατά πολύ τα 100 εκατ. ευρώ, κάτι που δείχνει τη δραστηριοποίηση εξαιρετικά ισχυρών χαρτοφυλακίων, τόσο από την πλευρά των πωλητών – που κυριάρχησαν – όσο όμως και από την πλευρά των αγοραστών, καθώς έγινε και σημαντικό «σκούπισμα» στα χαμηλά, με τεράστιες εναλλαγές θέσεων.
Εντός αυτών των συνθηκών, παρ' ότι υπάρχει εύλογα τεράστια πτωτική υπερβολή με δείκτες και μετοχές σε εντελώς υπερπουλημένα επίπεδα, κανένας αναλυτής ή χρηματιστής δεν μπορεί να κάνει «αντικειμενική» κρίση και προσέγγιση.
Η φράση του διευθύνοντος συμβούλου της Fast Finance ΑΕΠΕΥ Ηλία Ζαχαράκη πως «σε μια αγορά που μέσα σε μια εβδομάδα έχει τόσο μεγάλες απώλειες σε Γενικό Δείκτη, FTSE 25 και τράπεζες, με τεράστια χάσματα τόσο σε εβδομάδα, όσο και ημερήσια, κάθε επιπλέον συζήτηση (σ.σ. περί προβλέψεων, εκτιμήσεων και στηρίξεων) είναι απολύτως περιττή», περιγράφει ξεκάθαρα την κατάσταση. Ο ίδιος τονίζει ότι «έφτασε ένας μήνας και μάλιστα με λιγότερες συνεδριάσεις όπως ο Φεβρουάριος, για να πάρει πίσω από την αγορά περίπου δέκα μήνες ανόδου».
AP Photo/Eugene Hoshiko
