Οι απόψεις του Michael Burry συνήθως προκαλούν αρκετές συζητήσεις. Η φήμη που απέκτησε από τις πολύ επιτυχημένες του κινήσεις κατά τη διάρκεια της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, σε συνδυασμό με τον κάπως αντισυμβατικό του χαρακτήρα αποτελούν εγγύηση γι’ αυτό. Τους τελευταίους μήνες έχει προειδοποιήσει τους ακολούθους του στο Twitter για τους κινδύνους που απειλούν την αμερικανική (κυρίως) οικονομία.
Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός πως η ανάρτησή του τη Δευτέρα που μας πέρασε σχολιάστηκε και συζητήθηκε πολύ. Στην ανάρτηση αυτή αναφέρθηκε στο φαινόμενο bullwhip, και στις συνέπειες που θα έχει στην πορεία της οικονομίας και του πληθωρισμού στο δεύτερο μισό του 2022. Πριν αναφέρουμε τις συνέπειες, πρέπει να εξηγήσουμε τι είναι το φαινόμενο bullwhip. Ομολογούμε πως δεν το γνωρίζαμε, ακολουθήσαμε όμως την προτροπή του Burry προς τους αναγνώστες της ανάρτησης και ζητήσαμε τη βοήθεια των μηχανών αναζήτησης. Το φαινόμενο αυτό περιγράφει τη συμπεριφορά των εφοδιαστικών αλυσίδων, δίνοντας έμφαση στον τρόπο με τον οποίον επηρεάζεται ένα κομμάτι της αλυσίδας από κάτι που συμβαίνει σε ένα άλλο κομμάτι.
Το bullwhip είναι ένα είδος μαστιγίου. Όπως ξέρουμε, μία μικρή κίνηση του χεριού αυτού που κρατάει το μαστίγιο, προκαλεί πολύ μεγαλύτερη κίνηση προς τα άκρα του μαστιγίου (προφανώς αναφερόμαστε σε μαστίγιο που κινείται στον αέρα, μόνο για λόγους επίδειξης). Στην περίπτωση των εφοδιαστικών αλυσίδων, το bullwhip effect περιγράφει τον τρόπο με τον οποίον μικρές μεταβολές στη ζήτηση ή την προσφορά σε κάποιο σημείο της εφοδιαστικής αλυσίδας ενισχύονται και γίνονται σταδιακά πολύ πιο μεγάλες καθώς πηγαίνουν από τον έναν κρίκο της αλυσίδας στον άλλον. Κλασσικό τέτοιο παράδειγμα είναι οι πολλαπλές παραγγελίες που δίνονται προς τις εταιρείες που κατασκευάζουν μικροεπεξεργαστές όταν αυξηθεί η ζήτηση ή εμφανιστεί κάποια έλλειψη στην αγορά, ή αντίστοιχα οι ακυρώσεις παραγγελιών όταν υπάρχει υποψία μείωσης της ζήτησης (όπως έγινε από τις αυτοκινητοβιομηχανίες το 2020, με τα γνωστά αποτελέσματα).
Ο Burry αναφέρεται στα μεγάλα αποθέματα που έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται στις μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου. Αυτό το έχουμε ήδη πληροφορηθεί εδώ και μερικές εβδομάδες από εταιρείες όπως η Target και η Walmart, οι οποίες ενημέρωσαν την αγορά για το γεγονός πως η ζήτηση σαφώς υπολείπεται της προσφοράς, καθώς οι παραγγελίες προς τους προμηθευτές ήταν τελικά μεγαλύτερες απ’ όσο έπρεπε. Στη λακωνική ανάρτησή του, ο Burry υποστηρίζει πως τους επόμενους μήνες θα δούμε μεγάλες ρευστοποιήσεις αποθεμάτων, οι οποίες θα έχουν αποπληθωριστικές συνέπειες στην οικονομία, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του πληθωρισμού αργότερα μέσα στο 2022. Η ανάρτηση καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: η μεγάλη μείωση του πληθωρισμού θα αναγκάσει την κεντρική τράπεζα να σταματήσει απότομα τις αυξήσεις επιτοκίων και να αναστείλει και το πρόγραμμα μείωσης του ενεργητικού της (να σταματήσει δηλαδή να μειώνει την αξία του χαρτοφυλακίου ομολόγων).
Η άποψη του Burry δεν είναι και πολύ παράλογη, μπορούμε όμως να πούμε πως μάλλον είναι αντίθετη με την άποψη των περισσότερων παραγόντων της αγοράς, οι οποίοι εκτιμούν πως ο πληθωρισμός είναι πολύ ισχυρός και θα αργήσει πολύ να καμφθεί. Είναι αλήθεια πως υπάρχουν αρκετά στοιχεία να υποστηρίξουν και τις δύο απόψεις. Όπως είπαμε νωρίτερα, μεγάλα καταστήματα λιανικής πώλησης μεγάλου εύρους προϊόντων έχουν ήδη ενημερώσει τις αγορές και τους μετόχους τους για το γεγονός πως τα αποθέματα που έχουν στις αποθήκες τους είναι ήδη πολύ μεγαλύτερα απ’ όσο δικαιολογεί ο ρυθμός των πωλήσεων προς τους πελάτες τους, με αποτέλεσμα να σκέφτονται την υιοθέτηση πολιτικής μεγάλων εκπτώσεων προκειμένου να μειωθούν τα αποθέματα.
Η τάση αύξησης των αποθεμάτων σε σχέση με τις πωλήσεις των επιχειρήσεων είναι εμφανής σε όλες τις μετρήσεις του τελευταίου διμήνου, αν και υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το τι ακριβώς σηματοδοτεί αυτή η εξέλιξη. Άλλοι υποστηρίζουν πως η εξέλιξη αυτή δεν πρέπει να μας ανησυχεί, ούτε σημαίνει κάτι ιδιαίτερο για την οικονομική δραστηριότητα (αυτό εκτιμά ο Vince Golle του Bloomberg) και άλλοι, όπως η γνωστή ιστοσελίδα Zerohedge, θεωρούν πως είναι απλά το ξεκίνημα μίας έντονης εξασθένησης της οικονομίας και αποκλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων στους περισσότερους τομείς (καυσίμων και τροφίμων εξαιρουμένων).
Ανεξάρτητα όμως από τις διαφωνίες σχετικά με το τι γίνεται με το ύψος των αποθεμάτων, είναι γεγονός πως τις τελευταίες εβδομάδες βλέπουμε αρκετά σημάδια που παραπέμπουν και σε άμβλυνση των πληθωριστικών πιέσεων και σε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας. Μία σοβαρή ένδειξη μας έρχεται από τις αγορές εμπορευμάτων, όπου παρατηρείται σοβαρή πτώση των τιμών σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων (Η Fed κλονίζει τις αγορές εμπορευμάτων | Liberal Markets).
Η πτώση αυτή έχει φέρει αρκετά πιο κάτω τις τιμές σημαντικών βασικών μετάλλων, με πρώτο τον χαλκό, ο οποίος βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαπέντε μηνών, αλλά και αγροτικών προϊόντων, όπως το καλαμπόκι, το σιτάρι και τα φασόλια σόγιας. Αυτό δεν σημαίνει πως οι τιμές τους είναι χαμηλές, καθώς είναι αρκετά παραπάνω από όσο ήταν στο ξεκίνημα του 2020, πριν δηλαδή την πανδημία, σημαίνει όμως πως είναι πολύ πιθανόν να έχουμε το, προσωρινό έστω, τέλος της έντονης ανοδικής αγοράς που ξεκίνησε σχεδόν για όλα τα εμπορεύματα το καλοκαίρι του 2020, αμέσως μετά την πρώτη φάση της πανδημίας.
Επίσης, σοβαρά σημάδια μείωσης των τιμών, και της ζήτησης, έχουν αρχίσει να παρατηρούνται στην αγορά κατοικιών στις ΗΠΑ, ενώ μείωση των τιμών βρίσκεται σε εξέλιξη και σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας όπως οι θαλάσσιες και οι χερσαίες μεταφορές. Αυτά τα είδαμε σε ένα άλλο άρθρο του Bloomberg, από τη Δευτέρα που μας πέρασε.
Δεν είναι εύκολο να προβλέψουμε αν όλες αυτές οι εξελίξεις που μόλις αναφέραμε αποτελούν τα πρώτα σημάδια του τέλους της ξέφρενης ανόδου του πληθωρισμού. Δεν μπορούμε όμως να μην παρατηρήσουμε πως σημάδια μείωσης τιμών βλέπουμε σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας, ο μόνος που μένει για να πούμε με σχετική βεβαιότητα πως τους επόμενους μήνες θα δούμε σημαντική κάμψη των μετρήσεων του πληθωρισμού, είναι ο τομέας των καυσίμων. Η αλήθεια είναι πως τις τελευταίες μέρες έχουμε δει μία μικρή μείωση των τιμών του αργού πετρελαίου και του αμερικανικού φυσικού αερίου (εκεί η πτώση είναι σημαντική), αλλά θα προτιμούσαμε να δούμε κάτι πιο ουσιαστικό για να πούμε πως κάτι αρχίζει να αλλάζει και εδώ.
Η ανάρτηση του Michael Burry, τα σχόλια και οι αντιδράσεις που προκάλεσε ήταν μία καλή αφορμή για να ασχοληθούμε με το βασικότερο ζήτημα που απασχολεί τις χρηματιστηριακές αγορές: για πόσο ακόμα θα ανεβαίνουν τα επιτόκια. Επειδή η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι άμεση συνάρτηση της πορείας του πληθωρισμού, καλό είναι να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας την άποψη που εξέφρασε ο επιτυχημένος διαχειριστής. Αν έχει δίκιο στην εκτίμησή του για την εξέλιξη του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες, θα έχει δίκιο και στη δεύτερή του πρόβλεψη, την απότομη εγκατάλειψη της πολιτικής των συνεχόμενων και επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων από την πλευρά της κεντρικής τράπεζας, δηλαδή της Fed.
Δεν χρειάζεται να τονίσουμε πόσο μεγάλη χαρά θα νοιώσει η Wall Street στην περίπτωση που δικαιωθεί ο Burry. Ακόμα και αν η οικονομία βρεθεί σε κατάσταση ύφεσης, το τέλος της αύξησης των επιτοκίων θα ακουστεί σαν αγγελική μουσική στους επενδυτές και, κατά πάσα πιθανότητα, θα δώσει ώθηση στις τιμές των μετοχών και των ομολόγων. Βέβαια, θα χαροποιήσει και τον πρόεδρο Μπάιντεν, και όλους τους «συναδέλφους του» ανά τον κόσμο που βλέπουν τη δημοτικότητά τους να υφίσταται ισχυρά πλήγματα εξ αιτίας του αυξημένου πληθωρισμού.
Ας μην βιαζόμαστε όμως. Όπως έχει πει πολλές φορές ο Τζέι Πάουελ, ο διοικητής της Fed, καλό είναι να είμαστε data dependent, δηλαδή να προσαρμόζουμε τη στρατηγική μας στα γεγονότα. Στην περίπτωσή μας, τα γεγονότα είναι οι οικονομικές μετρήσεις. Αν δεν κάνουμε λάθος, στις 13 Ιουλίου θα δημοσιευθούν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Ιουνίου για την οικονομία των ΗΠΑ. Αν ο Burry έχει δίκιο, κάτι θα καταλάβουμε τότε. Κοντός ψαλμός αλληλούια λοιπόν.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
