Οι επενδυτές περίμεναν για πολλοστή φορά με αγωνία τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, γιατί καλώς ή κακώς αυτός είναι ο δείκτης που καθορίζει την τάση των επόμενων (τουλάχιστον) εβδομάδων και όλα περιστρέφονται γύρω από τις προοπτικές για τα επιτόκια. Μπορεί ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ να εξασθένησε στο 6,4% τον Ιανουάριο, ωστόσο η συνολική εικόνα της οικονομίας είναι ότι «κρατάει». Άρα; Επανέρχονται οι φωνές για συνέχιση των αυξήσεων επιτοκίων και τα χρηματιστήρια βρίσκουν αφορμή για πτώση.
Οι αγορές μέχρι στιγμής κινούνται ανοδικά αλλά περισσότερο σε θολά νερά. Προεξοφλούν λ.χ. την ταχεία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και κάθε στοιχείο που ανατρέπει αυτή την τάση, όπως η άνοδος του πληθωρισμού σε μηνιαία βάση στις ΗΠΑ, φέρνει αναστάτωση. Αυτό θα συμβαίνει για αρκετούς μήνες ακόμη, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και την ανάπτυξη. Σημειώνεται ότι μέσα στο 2023 οι αμερικανικές μετοχές ενισχύονται κατά 6,5%, οι ευρωπαϊκές μετοχές κατά 9% και οι μετοχές των αναδυόμενων αγορών κατά 7,7%.
Οι απώλειες της Πέμπτης στη Wall και της Παρασκευής σε Ευρώπη και Ασία, καθώς και η εκτίναξη του δολαρίου σε υψηλό έξι εβδομάδων, είναι σημάδια που δείχνουν την ανησυχία για τα επιτόκια. Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις του Τζέιμς Μπούλαρντ και της Λορέτα Μέστερ. Οι επικεφαλής της Fed, Σεντ Λούις και Κλίβελαντ, αντίστοιχα, δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο η Fed να επιστρέψει σε μεγαλύτερες αυξήσεις από το 0,25% του Φεβρουαρίου, με μία κίνηση των 50 μονάδων βάσης στη συνεδρίαση του Μαρτίου. Ανάλογες είναι οι ανησυχίες και στην Ευρώπη με μόνη διαφορά ότι η ΕΚΤ έχει ήδη προαναγγείλει την κατά 0,50% αύξηση των επιτοκίων τον Μάρτιο.
Ένα ακόμη πολύτιμο στοιχείο για την προσεχή τάση στα χρηματιστήρια είναι οι χρηματοδοτικές συνθήκες. Σύμφωνα με την Oxford Economics, ο σχετικός δείκτης υποδηλώνει ότι οι συνθήκες συνεχίζουν να επιδεινώνονται και βρίσκονται στο χειρότερο σημείο από το 2009, αν και απέχουν πολύ από το χειρότερο επίπεδο που καταγράφηκε κατά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Σε κάθε περίπτωση οι συνθήκες υποδεικνύουν ήπια ύφεση.
Μέχρι στιγμής ο πληθωρισμός δεν έχει επιτρέψει την αντιστροφή του κλίματος. Οι επενδυτές φαίνεται ότι περίμεναν ταχύτερη αποκλιμάκωση μετά τη διαδοχική εξασθένηση των τελευταίων μηνών. Εξάλλου, και στα στοιχεία για τις ΗΠΑ, επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες των αναλυτών που ήθελαν τις τιμές να αυξάνονται κατά 0,5% σε επίπεδο μήνα και παράλληλα ο δομικός πληθωρισμός δεν λέει να υποχωρήσει, αφού διαμορφώθηκε στο 4% σε ετήσια βάση και στο 0,2% σε μηνιαία βάση.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τα επιτόκια και τις αγορές; Πρώτον, ότι τίποτα ακόμη δεν έχει τελειώσει με τον πληθωρισμό και ότι έρχονται νέες αυξήσεις επιτοκίων. Δεύτερον, ότι ακόμη και αν δούμε τη Fed να δίνει τέλος στον κύκλο αύξησης των επιτοκίων κάποια στιγμή μέσα στους επόμενους μήνες, τα επιτόκια θα παραμείνουν στο υψηλότερο σημείο για πολύ καιρό. Επομένως, οι αναλυτές εκτιμούν πως το πιθανότερο είναι να δούμε ξανά τα χρηματιστήρια να δέχονται πιέσεις τους επόμενους μήνες και το δολάριο να ανακάμπτει, όπως ήδη συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες.
Μία νότα αισιοδοξίας έρχεται από την Capital Economics, η οποία ενώ βλέπει εκ νέου πιέσεις για τις μετοχές προσεχώς, συμφωνεί με τη βασική πεποίθηση των επενδυτών σήμερα, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσω των forward rates για τον πληθωρισμό, ότι το φαινόμενο θα τεθεί υπό πλήρη έλεγχο το πολύ μέσα στον επόμενο χρόνο. Ο οίκος μάλιστα εκτιμά ότι η Fed θα αναγκαστεί να αλλάξει κατεύθυνση προχωρώντας σε χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής μέσα στη φετινή χρονιά.
Οι άλλοι δύο παράγοντες που θα καθορίσουν το επενδυτικό κλίμα των επόμενων μηνών, είναι η διάθεση ανάληψης κινδύνου και η πορεία της οικονομίας. Το βασικό σενάριο δεν προβλέπει κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας και κάνει λόγο για ήπια ύφεση στο α’ εξάμηνο του 2023, καθώς θα διαχέεται στην οικονομία ο αντίκτυπος των υψηλών επιτοκίων. Αν αυτή η εξέλιξη φέρει και αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας, τότε ο πληθωρισμός μπορεί να υποχωρήσει ακόμη ταχύτερα.
Αν όμως η οικονομία αποδειχθεί απροσδόκητα ανθεκτική, οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό θα επανέλθουν. Αν η οικονομία αντιμετωπίσει μεγαλύτερες υφεσιακές πιέσεις, τότε θα επανέλθουν οι ανησυχίες για τα εταιρικά αποτελέσματα. Μέχρι δηλαδή να ξεκαθαρίσει αυτό το πολυσύνθετο τοπίο, είναι δύσκολο να συνεχιστεί το ράλι των risky assets που καταγράφεται από την αρχή του έτους.
