Αν ο Ίλον Μασκ θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές των κρυπτονομισμάτων και ο άνθρωπος που με ένα tweet μπορεί να προκαλέσει «έκρηξη» ή «κατρακύλα» των τιμών, ο Νουριέλ Ρουμπίνι είναι από τους μεγαλύτερους «αρνητές» του bitcoin και των άλλων ψηφιακών νομισμάτων.
Σε συνέντευξη που έδωσε στην Goldman Sachs, ο γνωστός για τις ζοφερές του προβλέψεις οικονομολόγος (έχει… κερδίσει το προσωνύμιο «Mr. Doom») υποστηρίζει ότι είναι λάθος να χαρακτηρίζονται «νομίσματα» ή/και «assets» τα κρυπτονομίσματα και εκτιμά ότι δύσκολα μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές θα ασχοληθούν ποτέ σοβαρά με τη συγκεκριμένη αγορά, τονίζοντας ότι το Bitcoin μπορεί να εξαφανιστεί αλλά ο χρυσός ποτέ! Τι λέει για τον Ίλον Μασκ και την καινοτομία των κρυπτονομισμάτων.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Ρουμπίνι στη γνωστή αναλύτρια της Goldman Sachs, Άλισον Νέιθαν.
Γιατί πιστεύει ότι το bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα είναι σε φούσκα:
Αρχικά, να πούμε ότι είναι λάθος να τα ονομάζουμε νομίσματα. Τα νομίσματα πρέπει να έχουν τέσσερις ιδιότητες: να είναι λογιστική μονάδα, μέσο πληρωμής, σταθερό μέσο αποθήκευσης πλούτου και να λειτουργούν ως μέσο υπολογισμού τιμής. Τόσο το bitcoin όσο και τα περισσότερα κρυπτονομίσματα δεν διαθέτουν καμία από αυτές τις ιδιότητες. Δεν είναι λογιστική μονάδα αφού τίποτα δεν τιμολογείται σε bitcoin. Δεν είναι ευρύ μέσο πληρωμής γιατί το δίκτυο του Bitcoin μπορεί να ολοκληρώσει 7 συναλλαγές το δευτερόλεπτο, όταν το δίκτυο της Visa μπορεί να υλοποιήσει στον ίδιο χρόνο 65.000 συναλλαγές. Δεν αποτελεί σταθερό μέσο αποθήκευσης πλούτου για προϊόντα και υπηρεσίες καθώς ακόμη και στα συνέδρια για κρυπτονομίσματα στα οποία πηγαίνω, δεν δέχονται το Bitcoin ως μέσο πληρωμής γιατί πολύ απλά η μεγάλη του μεταβλητότητα μπορεί να εξαφανίσει το περιθώριο κέρδους εν μία νυκτί. Τέλος, το σύμπαν των κρυπτονομισμάτων δεν προσφέρει κάποιο μέσο υπολογισμού τιμής στο οποίο οι τιμές διαφορετικών στοιχείων μπορούν να αποτιμώνται. Διότι υπάρχουν χιλιάδες tokens και επομένως περιορισμένη διαφάνεια τιμής. Ακόμη και οι Φλιντστόουνς είχαν ένα πιο ανεπτυγμένο σύστημα, χρησιμοποιώντας κελύφη για να συγκρίνουν τις τιμές διαφορετικών προϊόντων.
Φούσκα υπάρχει όταν η τιμή ενός στοιχείου βρίσκεται πολύ υψηλότερα από τη θεμελιώδη αξία του. Όμως στην περίπτωση των κρυπτονομισμάτων δεν μπορούμε καν να υπολογίσουμε τη θεμελιώδη αξία τους, κι όμως οι τιμές τους ενισχύονται δραματικά. Υπό αυτή την έννοια, μου φαίνεται ότι είναι φούσκα.
Γιατί δεν είναι ούτε assets:
Τα παραδοσιακά assets έχουν να εμφανίσουν κάποια ταμειακή ροή ή χρήση που μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο καθορισμού της θεμελιώδους αξίας τους. Η μετοχή προσφέρει μέρισμα που μπορεί να προεξοφληθεί για να φτάσει κανείς στην αποτίμησή της. Τα ομόλογα προσφέρουν κουπόνι, τα δάνεια τόκο, το real estate ενοίκιο. Τα εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο και ο χαλκός μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Και ο χρυσός χρησιμοποιείται τόσο στη βιομηχανία, σε κοσμήματα αλλά και ως μέσο αποθήκευσης πλούτου και καταφύγιο απέναντι σε κινδύνους όπως ο πληθωρισμός, η υποτίμηση ενός νομίσματος, μία χρηματοπιστωτική κρίση ή μία πολιτική και γεωπολιτική αναταραχή.
Για τον Elon Musk και το ενδιαφέρον θεσμικών επενδυτών:
Θέλουν όντως οι θεσμικοί επενδυτές να ασχοληθούν με το bitcoin; Ίσως κάποιοι θέλουν, όμως δεν νομίζω ότι θα γίνει mainstream. Υπάρχει ένα επιχείρημα ότι επειδή μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των θεσμικών κεφαλαίων έχουν επενδυθεί στο bitcoin, σε σύγκριση με τον χρυσό, η τιμή του bitcoin θα φτάσει στο φεγγάρι ως αποτέλεσμα της φυγής κεφαλαίων από τον χρυσό. Όμως αμφιβάλλω ότι οι θεσμικοί επενδυτές επιθυμούν να αποκτήσουν έκθεση σε μία επένδυση που μπορεί να σημειώσει πτώση 15% σε μία ημέρα.
Πάντα θα υπάρχει ο κίνδυνος κάτι άλλο που βασίζεται σε πραγματικά assets να αντικαταστήσει το bitcoin ως εναλλακτικό μέσο αποθήκευσης πλούτου. Το Bitcoin μπορεί να εξαφανιστεί μία μέρα, ο χρυσός όχι. Ακόμη και η ιδέα των εταιρειών που αποκτούν έκθεση στα crypto είναι «τρελή». Καμία σοβαρή εταιρεία δεν θα το έκανε αυτό γιατί τα αποθεματικά πρέπει να επενδύονται σε σταθερά assets με ελάχιστο ρίσκο, ακόμα και αν δίνουν πολύ χαμηλή απόδοση. Οποιοσδήποτε οικονομικός διευθυντής επενδύσει σε κάτι που μπορεί να πέσει 15% σε μία ημέρα θα απολυθεί. Σίγουρα ο Ίλον Μασκ μπορεί να το κάνει γιατί είναι το αφεντικό, αν και έχει κάνει πίσω όσον αφορά το bitcoin λόγω των περιβαλλοντικών ανησυχιών. Πολλοί λίγοι μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο.
Για την καινοτομία των κρυπτονομισμάτων:
Δεν πιστεύω ότι το οικοσύστημα των κρυπτονομισμάτων έχει κάποια υποσχόμενη καινοτομία. Στην επόμενη δεκαετία θα δούμε καινοτομίες σε όλες τις διαστάσεις του χρηματοπιστωτικού κόσμου, που θα αναταράξουν το παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Όμως οι καινοτομίες αυτές δεν έχουν καμία σχέση με τα κρυπτονομίσματα. Στην κορυφή της καινοτομίας θα βρεθεί το fintech, μέσω ενός συνδυασμού Τεχνητής Νοημοσύνης, machine learning και Internet of Things για τη συλλογή δεδομένων. Το fintech ήδη μεταμορφώνει τα συστήματα πληρωμών, το δανεισμό, τις ασφάλειες, τη διαχείριση κεφαλαίων και πολλά τμήματα των κεφαλαιαγορών. Όσον αφορά τα συστήματα πληρωμών, δισεκατομμύρια συναλλαγές γίνονται καθημερινά μέσω των AliPay και WeChat στην Κίνα, του M-Pesa στην Κένυα και στην Υποσαχάρια Αφρική και των Venmo, Paypal και Square στις ΗΠΑ. Αυτές είναι εταιρείες είναι ασφαλείς και σταθερές, προκαλούν ήδη disruption και δεν βασίζονται στο DeFi ούτε έχουν σχέση με τα κρυπτονομίσματα και το blockchain.
