Ο Viktor Shvets εργάζεται για περίπου σαράντα χρόνια στον χρηματοοικονομικό τομέα. Αυτή την εποχή είναι στρατηγικός αναλυτής στην αυστραλιανή Macquarie Bank και πριν από αυτήν διετέλεσε στέλεχος άλλων μεγάλων χρηματοοικονομικών οίκων, όπως της Baring Securities,της Deutsche Bank, της DLJ, της Credit Suisse, της Lehman Brothers.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κίεβο την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και σπούδασε στο Εμπορικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου πριν μεταναστεύσει στην Αυστραλία όπου συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Οι ανησυχίες του δεν περιορίζονται στα επενδυτικά θέματα αλλά τρέφει μία ιδιαίτερη αγάπη για την ιστορία, η οποία φαίνεται και από τις αναλύσεις του αλλά και από το βιβλίο που συνέγραψε και εξέδωσε το 2020.
Στο «Great Rupture» ασχολείται με το μέλλον της ανθρωπότητας αντλώντας έμπνευση από σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Εμείς όμως δεν θα ασχοληθούμε με το βιβλίο του Shvets αλλά με τον τρόπο με τον οποίον έχει αντιμετωπίσει ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα των τελευταίων ετών, δηλαδή τον πληθωρισμό.
Ο Shvets ποτέ δεν πίστεψε πως η έξαρση του πληθωρισμού που άρχισε να παρατηρείται το 2021 θα οδηγούσε σε φαινόμενα υπερπληθωρισμού όπως τα έζησε ο δυτικός κόσμος την δεκαετία του 1970. Για την ακρίβεια ήταν – και δεν έπαψε ποτέ να είναι – οπαδός της θεωρίας που για πολλούς μήνες υποστήριζαν οι κεντρικοί τραπεζίτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης, αυτής δηλαδή του παροδικού πληθωρισμού ή αλλιώς «transitory inflation».
Όπως ξέρουμε, ο διοικητής της Fed Τζέι Πάουελ, η ομόλογή του της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και πολλοί ακόμα συνάδελφοί τους ανά τον κόσμο εγκατέλειψαν αυτή την θεωρία και έχουν προσχωρήσει στο στρατόπεδο των απηνών διωκτών του πληθωρισμού. Ο Shvets υποστηρίζει πως ο πληθωρισμός ήταν το αποτέλεσμα της μεγάλης αναταραχής που προκάλεσε η πανδημία και των μέτρων που έλαβαν οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο.
Την άποψή του σχετικά με την παροδική φύση του πληθωρισμού την βάσισε σε σημαντικό βαθμό στην μελέτη των οικονομικών συνεπειών μίας αντίστοιχης υγειονομικής καταστροφής που έλαβε χώρα πριν περίπου 100 χρόνια, αυτήν της ισπανικής γρίπης. Όπως αναφέρει στις αναλύσεις του, η μεγάλη οικονομική αναταραχή που προκάλεσε η ισπανική γρίπη είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την σημαντική μείωση της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής και ως έμμεσο την σημαντική αύξηση των τιμών των διαφόρων αγαθών.
Η αναγκαστική παρέμβαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, η οποία ανέβασε κατά πολύ τα επιτόκια αναφοράς, είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο την υποχώρηση των τιμών αλλά και την εμφάνιση έντονων αποπληθωριστικών φαινομένων που κράτησαν τουλάχιστον δύο χρόνια. Με αυτά στο μυαλό του υποστήριξε με σθένος την θεωρία του transitory inflation, διαφωνώντας έντονα με όσους εκτιμούσαν πως βρισκόμαστε κοντά σε μία επανάληψη των φαινομένων της δεκαετίας του 1970.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία άλλαξε τα πράγματα καθώς όχι μόνο καθυστέρησε την υποχώρηση του πληθωρισμού αλλά τον οδήγησε σε νέα έξαρση. Ο ίδιος όμως δεν έπαψε να υποστηρίζει πως η υποχώρηση του πληθωρισμού είναι πιο εύκολη υπόθεση από όσο πίστευαν οι περισσότεροι, ακόμα και όταν οι μετρήσεις του πληθωρισμού ξεπέρασαν το 10% σε πολλές χώρες.
Πριν λίγες μέρες ο Shvets επανήλθε και στην ουσία κήρυξε το τέλος του αγώνα κατά του πληθωρισμού. Όπως διαβάζουμε στο Bloomberg, ο Shvets θεωρεί πως η άποψή του περί παροδικής φύσης του πληθωρισμού του 2021 – 2022 επιβεβαιώνεται από το γεγονός πως υπάρχουν πολύ λίγα σημάδια αλλαγής της ψυχολογίας των επιχειρήσεων, των επενδυτών και των πολιτών προς μία κατάσταση όπου κυριαρχούν οι πληθωριστικές προσδοκίες.
Συνεχίζοντας, υποστηρίζει πως οι κεντρικές τράπεζες είναι πολύ πιθανόν να έχουν πετύχει το ακατόρθωτο, δηλαδή την καταπολέμηση του πληθωρισμού χωρίς να πλήξουν υπερβολικά την οικονομική ανάπτυξη, αυτό δηλαδή που οι Αμερικανοί ονομάζουν soft landing (ομαλή προσγείωση). Κατά την άποψή του, η καθυστερημένη έναρξη του κύκλου αύξησης των επιτοκίων αναφοράς από τις κεντρικές τράπεζες βοήθησε την οικονομία έτσι ώστε να υπάρχει αρκετή ρευστότητα και να αποφευχθεί ένα αποπληθωριστικό σοκ με την υποχώρηση της πανδημίας.
Έτσι όπως βλέπει τα πράγματα αυτή την στιγμή, προβλέπει πως ο πληθωρισμός θα αρχίσει να υποχωρεί με γρήγορο ρυθμό και η υποχώρησή του δεν θα συνοδεύεται από σοβαρή μείωση της ζήτησης στην οικονομία. Όλα αυτά βέβαια με την προϋπόθεση πως δεν θα έχουμε ένα νέο παγκόσμιο σοκ, υγειονομικής ή γεωπολιτικής φύσης.
Όσο για το τι περιμένει τα επόμενα χρόνια, ο στρατηγικός αναλυτής πιστεύει πως δεν πρόκειται να ζήσουμε σύντομα περιόδους με πλήρη απουσία πληθωριστικών πιέσεων, όπως από το 1990 μέχρι το 2020 ούτε με έντονες πληθωριστικές πιέσεις όπως τις δεκαετίες του 1970 και 1980.
Το βασικό του μοντέλο προβλέπει μία εναλλαγή ανάμεσα σε σχετικά μικρές χρονικές περιόδους εμφάνισης προσωρινού υψηλού πληθωρισμού και περιόδους οικονομικής στασιμότητας με απουσία πληθωρισμού. Με αυτό στο μυαλό του, προβλέπει πως ο επόμενος πονοκέφαλος για τις αγορές και τις κεντρικές τράπεζες θα είναι το πόσο δυνατή (ή μήπως αναιμική) θα είναι η οικονομική ανάπτυξη που θα ξεκινήσει κάποια στιγμή προς το 2024.
Σχετικά με αυτό, αξίζει να υπενθυμίσουμε πως το καλοκαίρι που μας πέρασε ο Shvets είχε προβλέψει πως μέσα στο 2023 θα δούμε μία σημαντική σταδιακή αλλαγή της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, κατάληξη της οποίας θα είναι η επιστροφή στην ποσοτική χαλάρωση (quantitative easing).
Πραγματικά, ενδιαφέρουσα πρόβλεψη, που αν επαληθευθεί θα εκπλήξει πάρα πολύ κόσμο, αναλυτές και επενδυτές. Εκτός αν το έχουν μυριστεί ήδη, κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει την πρόσφατη ανθεκτικότητα των χρηματιστηριακών δεικτών σε πείσμα των απειλών του Τζέι Πάουελ και των αρνητικών σεναρίων πλήθους χρηματιστηριακών αναλυτών.
