Αναμφίβολα η οικονομία κάνει κύκλους. Η Ελλάδα είναι μια περίπτωση όπου ο πτωτικός κύκλος κράτησε πάρα πολλά χρόνια. Αναμφισβήτητα είμαστε στο ξεκίνημα ενός ανοδικού κύκλου με άγνωστη διάρκεια. Η Covid-19 - όσο και αν ακούγεται άσχημα - ήρθε ως μάννα εξ ουρανού δίνοντας στη χώρα τις βάσεις για να μπορέσει να επανακάμψει με καλούς ρυθμούς.
Φυσικά έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος με τον οποίο οι κυβερνώντες θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και πόσο καλά θα διαχειριστούν τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Το σύνολο της Ευρώπης φοβάται για αυτό με τη διαφορά ότι η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερη ανάγκη να μπορέσει να πάρει πίσω το χαμένο της ΑΕΠ.
Από την άλλη, έτυχε να είμαστε σε μία φάση μηδενικών επιτοκίων με τον φόβο να έχει υποχωρήσει. Όσο και αν φαίνεται κάπως η τοποθέτηση, «λεφτά υπάρχουν» - έστω και σε πολύ λιγότερα χέρια από ό,τι το παρελθόν - είναι αρκετά για να λειτουργήσει και πάλι το σύστημα και να μπορέσει να κινηθεί με γοργούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Δειλά δειλά όλο και περισσότερα λεφτά «μπαούλου» εισρέουν στο σύστημα, είτε στο επιχειρείν, είτε στο real estate, αλλά και στο χρηματιστήριο. Αργά ή γρήγορα όλο και περισσότεροι θα αποφασίσουν να επενδύσουν μιας και πλέον δεν έχουν ιδιαίτερες διεξόδους για να πολεμήσουν, ακόμη και το πληθωρισμό.
Το χρηματιστήριο ήδη έχει δείξει τα δόντια του, αν και ο Γενικός Δείκτης αδικεί τις αποδόσεις που έχουν ήδη καταγραφεί. Αν παρατηρήσουμε αρκετές εισηγμένες, οι οποίες ήταν στο περιθώριο, πλέον αυξάνουν σημαντικά τα μεγέθη τους, ενώ οι περισσότερες έχουν ήδη φτιάξει ένα business plan τουλάχιστον 3ετίας.
Σίγουρα αρκετές αποτιμήσεις είναι ήδη ικανοποιητικές και για κάποιους φαντάζουν ακριβές, παρ' όλα αυτά έχουμε ξεχάσει ότι το χρηματιστήριο ποντάρει στις προσδοκίες της εκάστοτε εταιρείας. Άλλωστε για όλα έχει ο μπαξές στην αγορά. Έχει εταιρείες με σημαντικές μερισματικές αποδόσεις για αμυντικούς, έχει εταιρείες από τις οποίες προσδοκάται μεγάλο growth, έχει και πιο επιθετικές, έχει ομόλογα με αποδόσεις σταθερές κ.ο.κ. Το πού αποφασίζει να επενδύσει κάποιος έχει να κάνει με το ρίσκο που αναλαμβάνει.
Για παράδειγμα, τα χρήματα που θα εισρεύσουν από την Ευρώπη θα πάνε περισσότερο σε κλάδους όπως η πληροφορική, οι κατασκευές και η βιομηχανία. Είναι λογικό οι αποτιμήσεις και οι προσδοκίες γι' αυτούς τους κλάδους να έχουν ανεβάσει τις αποτιμήσεις σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Παρ' όλα αυτά, είναι κάτι που έχει μία λογική. Σίγουρα υπάρχουν και αρκετά «ρετάλια» που δεν θα μπορέσουν να διασωθούν, ωστόσο είναι στο χέρι του καθενός να τα αποφύγει αν διαβάσει ή αν ρωτήσει.
Εδώ και δύο χρόνια έχουμε ήδη σχολιάσει και τονίσει το πώς και από ποιους περιμένουμε να δούμε ανάπτυξη και αποδόσεις στο ταμπλό. Ήδη αυτό έχει συμβεί και οι αρχικοί συμμετέχοντες έχουν αρχίσει και έχουν «υψοφοβία». Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η δύναμη πυρός είναι η εισροή χρήματος και το μόνο σίγουρο είναι πως μπορεί να ανεβάσει και άλλο τις αποτιμήσεις.
Αν σκεφτεί κάποιος ότι τα καλά νέα και αποτελέσματα είναι μπροστά μας, θα καταλάβει ότι η προεξόφληση είναι λογική σε μεγάλο βαθμό. Άλλωστε η αγορά ανεβαίνει με λεφτά και πέφτει με χαρτιά. Σίγουρα στην πορεία θα δούμε και διορθώσεις που πάντα βοηθούν στην ομαλή λειτουργία της αγοράς. Αν κάποιος επενδυτής κινηθεί λελογισμένα το πιο πιθανό είναι την επόμενη 3ετία να έχει σημαντικές αποδόσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όλοι θα έρθουν στον «ναό». Το θέμα είναι σε ποιον χρόνο θα καταλάβουν ή θα αποφασίσουν.
Αξίζει να σκεφτούμε ότι όλο αυτό που βλέπουμε μέχρι σήμερα είναι χωρίς τη συμμετοχή των τραπεζών και χωρίς σημαντικό leverage. Αυτοί που είχαν δανεισμό και δεν μπορούν να τον αποπληρώσουν γράφουν και τις ζημιές στο σύστημα. Από την άλλη υπάρχουν αρκετοί που όλα τα προηγούμενα χρόνια έχουν μειώσει σημαντικά τον δανεισμό τους και σταδιακά μπορούν κάλλιστα και πάλι να δανειστούν και να επιχειρήσουν όταν και το σύστημα ανοίξει για τα καλά.
Το μέλλον μετά από αρκετά χρόνια φαίνεται ευοίωνο και μάλιστα στημένο σε πολύ πιο στέρεες βάσεις σε σχέση με το παρελθόν. Στην αγορά έχουμε αρκετές ομοιότητες με το 1999 παρ' όλα αυτά, η εξέλιξη έρχεται με ομαλότερους ρυθμούς και με πολύ μεγαλύτερη εμπειρία για αρκετούς από την τότε περίοδο.
Καλό μας ταξίδι.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
