Ο πανικός που επικρατεί στην Κίνα μετά από περίπου ένα μήνα αυστηρού lockdown στη Σαγκάη διαχέεται στο Πεκίνο και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην κινεζική πρωτεύουσα οι αρχές ξεκινούν μαζικά τεστ στον πληθυσμό, ενισχύοντας τις ανησυχίες για την επιβολή lockdown τύπου Σαγκάης στη δεύτερη πολυπληθέστερη πόλη της χώρας. Ο κόσμος φοβάται, τα ράφια των σούπερ μάρκετ αδειάζουν και οι αγορές τρέμουν στην ιδέα η Κίνα να βάλει… λουκέτο, γιγαντώνοντας έτσι τα ήδη σοβαρά προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και προκαλώντας μεγάλες ελλείψεις προϊόντων παγκοσμίως.
Στον απόηχο των εξελίξεων, τα κινεζικά χρηματιστήρια εμφάνισαν σημάδια κατάρρευσης τη Δευτέρα, κατέγραψαν πτώση άνω του 5% και επέστρεψαν στον Απρίλιο του 2020. Μέσα σε τρεις συνεδριάσεις, ο «δείκτης φόβου» που μετράει τη μεταβλητότητα στη Wall Street, εκτινάχθηκε από τις 20 στις 30 μονάδες και στις αγορές σήμανε συναγερμός. Ο σημαντικότερος δείκτης του πλανήτη, S&P 500, σημειώνει πλέον πτώση άνω του 10% φέτος, ενώ οι απώλειες του τεχνολογικού Nasdaq διαμορφώνονται στο 18%. Ο κινεζικός συναγερμός υποχρεώνει σε πτώση και το πετρέλαιο, με το Brent να υποχωρεί στα 101 δολάρια και το αργό WTI στα 97 δολάρια (πτώση άνω του 6% και για τα δύο τις τελευταίες ημέρες).
Στο μεταξύ, ο πληθωρισμός «καίει» το διαθέσιμο εισόδημα, ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας και οι φόβοι για μια νέα οικονομική κρίση αυξάνονται. Στη Μ. Βρετανία για παράδειγμα, εννέα στους δέκα πολίτες βλέπουν το κόστος ζωής να ανεβαίνει δραματικά και η εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων υποχωρεί σε επίπεδα ανάλογα του πρώτου lockdown του 2020.
Τρία πολύ κρίσιμα ερωτήματα απασχολούν αυτή τη στιγμή τις αγορές. α) Τι συμβαίνει στην Κίνα και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία αν γενικευτούν τα lockdown; β) Μπορεί η Fed να τιθασεύσει τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 40 ετών χωρίς να πυροδοτήσει ύφεση; γ) Πόσο θα συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και που θα φτάσουν οι κυρώσεις της Δύσης;
Σήμερα στην παγκόσμια οικονομία και στις αγορές συγκρούονται δύο αντίρροπες δυνάμεις, σε μία διελκυστίνδα η έκβαση της οποίας θα καθορίσει ενδεχομένως την τάση έως το τέλος της δεκαετίας. Από τη μία έχουμε το εντυπωσιακό οικονομικό momentum της ανάκαμψης από την πανδημία και από την άλλη βρίσκεται η πολύ ραγδαία μεταβολή της νομισματικής πολιτικής. Η Fed αύξησε για πρώτη φορά από το 2018 τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης τον Μάρτιο με τον Πάουελ να βάζει στο τραπέζι μία μεγαλύτερη αύξηση των 50 μ.β. τον Μάιο και να αφήνει ανοικτή την πόρτα για ακόμη πιο επιθετικές κινήσεις.
Ενώ λοιπόν η οικονομία ανακάμπτει, οι κεντρικές τράπεζες τραβούν το χαλί της ρευστότητας – το οποίο συντηρούσε σε μεγάλο βαθμό το ράλι των χρηματιστηρίων την περασμένη δεκαετία αλλά και μέσα στην πανδημία. Παράλληλα και ταυτόχρονα, ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο σημείο καμπής στην χρηματοοικονομική ιστορία καθώς οδηγεί σε μερική αντιστροφή της παγκοσμιοποίησης και μία νέα νομισματική τάξη που, σύμφωνα με την Credit Suisse, θα βασίζεται περισσότερο στις τιμές των εμπορευμάτων και λιγότερο στο δολάριο.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, 180 εταιρείες του S&P 500 αναμένεται να δημοσιεύσουν αποτελέσματα αυτή την εβδομάδα, μεταξύ των οποίων και οι τέσσερις μεγαλύτερες σε κεφαλαιοποίηση, Apple, Microsoft, Amazon και Alphabet. Οι αγορές αναμένουν επίσης με αγωνία τα στοιχεία για το αμερικανικό ΑΕΠ την ερχόμενη Παρασκευή. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των αναλυτών, τότε η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα δει μεγάλη επιβράδυνση από τρίμηνο σε τρίμηνο στο 1,1%, έναντι 7,1% στο προηγούμενο τρίμηνο.
Ανησυχητική είναι η κατάσταση στη Γερμανία, όπου ενώ ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος Ifo, ενισχύθηκε οριακά στις 91,8μονάδες τον Απρίλιο, από 90,8 τον Μάρτιο, παραμένει πολύ χαμηλότερα από τον ιστορικό μέσο όρο και υποδεικνύει ότι το γερμανικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί στο τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου.
Όπως σημειώνει η Credit Suisse, οι αγορές δυσκολεύονται να καταλάβουν το πως θα εξελιχθούν τα πράγματα τους επόμενους μήνες και υπογραμμίζει ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση. Πολλά θα εξαρτηθούν από το κατά πόσο θα καταφέρει η Fed να προσγειώσει ομαλά την οικονομία για να ρίξει τον πληθωρισμό χωρίς ύφεση.
Αναλυτές προειδοποιούν πως η μεταβλητότητα στα εμπορεύματα και ο κίνδυνος αποκοπής της Ρωσίας – και των εξαγωγών της - από τον υπόλοιπο κόσμο, όχι μόνο συμβάλλουν στην εκτίναξη του πληθωρισμού αλλά θα μπορούσαν να απειλήσουν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα και οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να συνυπολογίσουν την εν λόγω απειλή. Ο κίνδυνος από την Κίνα έρχεται να προστεθεί στο ήδη βεβαρυμμένο κλίμα και οι επενδυτές βγάζουν τα χρήματά τους από τις μετοχές προς αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων.
