Δεν έχουν περάσει πάνω από δέκα ημέρες από τότε που άρχισαν να έρχονται οι πρώτες πληροφορίες από την Κίνα σχετικά με τα πρώτα μέτρα χαλάρωσης της αυστηρής πολιτικής Zero Covid και η κατάσταση χειροτερεύει και πάλι. Από τις ειδήσεις που έρχονται από την χώρα φαίνεται πως υπάρχει μεγάλη έξαρση των κρουσμάτων της πανδημίας, ο αριθμός των οποίων πλησιάζει πολύ γρήγορα το φετινό ρεκόρ της άνοιξης όταν τα επιβεβαιωμένα ημερήσια κρούσματα έφθασαν τα 29.411 στις 13 Απριλίου.
Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα που ανακοινώθηκαν χθες και αφορούσαν στα τεστ που έγιναν την Δευτέρα έφθασαν τα 28.127, σύμφωνα με τις πληροφορίες των Financial Times (το Bloomberg παρουσίασε λίγο διαφορετικά νούμερα αλλά αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία). Κατά πολλούς, η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι λίγο χειρότερη από αυτήν του Απριλίου, καθώς τότε το επίκεντρο των προβλημάτων βρισκόταν στην πόλη της Σανγκάης ενώ τώρα έχουμε ταυτόχρονα σημαντική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων σε πολλές περιοχές.
Μεγάλος αριθμός κρουσμάτων εμφανίστηκε στην πόλη Guangzhou της επαρχίας Guangdong, η οποία είναι ίσως το σημαντικότερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας, στη νοτιοδυτική μεγαλούπολη του Chongqing και σε άλλες μικρότερες πόλεις, ενώ αυξημένα είναι και τα κρούσματα σε ορισμένες περιοχές του Πεκίνου. Στην κινεζική πρωτεύουσα είχαμε και τους πρώτους θανάτους από Covid εδώ και έξι μήνες και τα περισσότερα σχολεία έχουν περάσει στα εξ αποστάσεως μαθήματα.
Παρά το γεγονός πως δεν έχουν ληφθεί ακόμα ακραία μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων ούτε έχουν επιβληθεί ολοκληρωτικά lockdown όπως την άνοιξη που μας πέρασε στη Σανγκάη και αλλού, είναι γεγονός πως σημαντικοί περιορισμοί στις μετακινήσεις των πολιτών βρίσκονται σε ισχύ σε 48 πόλεις της χώρας, σύμφωνα με στοιχεία της Nomura που δημοσίευσαν όλα σχεδόν τα μεγάλα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Οι αναλυτές της μεγάλης ιαπωνικής επενδυτικής τράπεζας υπολογίζουν πως από αυτούς τους περιορισμούς επηρεάζονται περιοχές που αντιστοιχούν στην παραγωγή του 19,9% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος της χώρας. Πριν μία εβδομάδα το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 15,6%.
Αντίστοιχη αύξηση παρουσιάζει και ο δείκτης Effective Lockdown Index (ELI) τον οποίον καταρτίζουν οι αναλυτές της Goldman Sachs παίρνοντας στοιχεία από διάφορες πηγές όπως το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Ο δείκτης αυτός, τον οποίον επινόησαν οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας την άνοιξη του 2020 και δείχνει πόσο αποτελεσματικά και αυστηρά είναι τα περιοριστικά μέτρα, πλησιάζει τις 35 μονάδες και δεν απέχει πολύ από τα υψηλά του Απριλίου που ήταν κοντά στις 40 μονάδες.
Χωρίς να είναι ανάγκη να παρουσιάσουμε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την κατάσταση στην Κίνα, είναι προφανές πως η πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων Covid – 19 είναι πολύ πιθανόν να επηρεάσει την οικονομική δραστηριότητα στην χώρα. Για αυτό δεν πρέπει να υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες, δεν είναι όμως εύκολο να υπολογίσουμε πόσο σημαντική θα είναι αυτή η επίδραση.
Αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη των πραγμάτων τις επόμενες μέρες. Αν ο αριθμός των κρουσμάτων εξακολουθήσει να ανεβαίνει τότε οι αρχές θα υποχρεωθούν να πάρουν πιο αυστηρά μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων και των κοινωνικών επαφών.
Τα μέτρα μπορεί να μην είναι τόσο αυστηρά όσο ήταν την άνοιξη στη Σανγκάη, όταν η βίαιη εφαρμογή των lockdown σόκαρε την παγκόσμια κοινή γνώμη και ταυτόχρονα δημιούργησε σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία των εργοστασίων στην περιοχή της Σανγκάης. Όπως θυμόμαστε από τότε, πολλά εργοστάσια κινεζικών και δυτικών επιχειρήσεων περιόρισαν σημαντικά τη λειτουργία τους και σε μερικές περιπτώσεις την ανέστειλαν.
Σίγουρα οι κινεζικές αρχές θα προσπαθήσουν να αποφύγουν την επανάληψη τέτοιων φαινομένων αφού ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας είναι πολύ κάτω από τον επιθυμητό εξ αιτίας και της πανδημίας (τα μεγάλα προβλήματα στον τομέα των ακινήτων σίγουρα έχουν παίξει και αυτά πολύ μεγάλο ρόλο, όπως και η διεθνής συγκυρία). Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί πολύ σύντομα, οι διεθνείς επενδυτές θα αρχίσουν να λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπ’ όψη τους την πιθανότητα νέας επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας. Μία γεύση για το τι θα μπορούσε να σημάνει αυτό για τις αγορές πήραμε χθες και προχθές.
Μπορεί να μην είδαμε πουθενά μεγάλη πτώση των αγορών αλλά ήταν πολύ εύκολο να διακρίνουμε ορισμένα πρώτα σημάδια ανησυχίας. Στις χρηματιστηριακές αγορές η πιο αξιόλογη πτώση παρατηρήθηκε στην αγορά του Χονγκ Κονγκ, ο βασικός δείκτης της οποίας Hang Seng, υποχώρησε κατά 1,8% τη Δευτέρα και κατά 1,3% χθες Τρίτη. Τα νέα από την Κίνα τάραξαν τη Δευτέρα και τις δυτικές αγορές, όχι τόσο σε επίπεδο δεικτών όσο σε επίπεδο μετοχών.
Οι μετοχές που δέχθηκαν τις περισσότερες πιέσεις ήταν από τον χώρο της τεχνολογίας, της αυτοκινητοβιομηχανίας και του τουρισμού. Η Apple (AAPL NASDAQ) έχασε κοντά στο 2% καθώς οι επενδυτές φοβήθηκαν πως θα επηρεαστεί αρνητικά η παραγωγή των iPhone της εταιρείας στα κινεζικά της εργοστάσια στην περίπτωση που τα κρούσματα Covid αυξηθούν περαιτέρω. Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία Nio (NIO NYSE) έπεσε κατά περίπου 5%, μάλλον για τους προφανείς λόγους.
Σημαντικές πιέσεις εμφανίστηκαν και στις μετοχές των αμερικανικών εταιρειών που λειτουργούν τα καζίνο τους στο Μακάο της Κίνας. Η Wynn Resorts (WYNN NASDAQ),η Las Vegas Sands (LVS NYSE) και άλλες εταιρείες του κλάδου είδαν τις μετοχές τους να πέφτουν από 3% έως και 7% καθώς οι επενδυτές φοβήθηκαν πως οι πελάτες δεν θα μπορούν να επισκέπτονται τα καζίνο αν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις γίνουν αυστηρότεροι.
Εκεί που η ανησυχία φάνηκε εντονότερα μπορούμε να πούμε πως ήταν στις αγορές εμπορευμάτων. Ο χαλκός, ο οποίος πάντα αντιδρά έντονα σε οποιοδήποτε νέο σχετικό με την οικονομική δραστηριότητα, έκανε μία απότομη πτώση μέχρι τα 3,56 δολάρια/λίβρα, σημειώνοντας πτώση κατά 2,5% περίπου από το κλείσιμο της Παρασκευής, πριν ανακάμψει αναιμικά. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως η πτώση είναι αρκετά μεγαλύτερη αν την μετρήσουμε από την 10η Νοεμβρίου μέχρι τώρα.
Εκείνη την ημέρα, ο χαλκός πλησίασε κοντά στα 4 δολάρια/λίβρα, μέσα σε κλίμα ευφορίας όταν κυκλοφόρησαν οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με την επικείμενη τροποποίηση προς το ελαστικότερο των μέτρων για τον περιορισμό της μετάδοσης της πανδημίας. Παρά το γεγονός πως αυτές οι πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν μερικώς τις αμέσως επόμενες ημέρες, ο χαλκός ξεκίνησε μία καθαρά πτωτική πορεία, δείχνοντάς μας δύο πράγματα.
Πρώτον, πως οι ελπίδες για γρήγορη ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας σαν συνέπεια των αλλαγών στα περιοριστικά μέτρα ήταν μάλλον υπερβολικές. Και δεύτερον, πως οι αγορές μυρίζονται αρκετά γρήγορα τον κίνδυνο, που στην περίπτωση αυτή ήταν η αύξηση των κρουσμάτων. Κάτι αντίστοιχο μπορούμε να δούμε πως έγινε και με την τιμή του αργού πετρελαίου.
Στις 10 Νοεμβρίου είχε φθάσει σχεδόν στα 90 δολάρια/βαρέλι (αναφερόμαστε στο συμβόλαιο του αμερικανικού αργού πετρελαίου) εν μέρει και λόγω των προσδοκιών για χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων και προχθές Δευτέρα έπεσε και κάτω από τα 80 δολάρια/βαρέλι (δεν αναφερόμαστε στην στιγμιαία κατάρρευση του όταν εμφανίστηκαν οι φήμες για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου από την Σαουδική Αραβία).
Το μήνυμα που μας δίνει η συμπεριφορά του χαλκού και του αργού πετρελαίου είναι σχετικά απλό, κατά την άποψή μας τουλάχιστον. Η πορεία της κινεζικής οικονομίας είναι πολύ σημαντική για τις διεθνείς αγορές και η κατάσταση στην δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου είναι ακόμα προβληματική.
Ο ενθουσιασμός για την σταδιακή – έστω – χαλάρωση των περιορισμών στις μετακινήσεις και τις κοινωνικές επαφές υποχώρησε γρήγορα και έδωσε την θέση του σε μία πιο ρεαλιστική εκτίμηση της κατάστασης. Στην περίπτωση που τα ημερήσια κρούσματα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία τις επόμενες μέρες, η συζήτηση στις διεθνείς αγορές θα στραφεί πάλι προς τις πιθανότητες εμφάνισης διεθνούς οικονομικής ύφεσης, τα σύννεφα που εμφανίστηκαν την Δευτέρα πάνω από τις διεθνείς αγορές θα πυκνώσουν και δεν αποκλείεται να φέρουν και βροχή.
