Η μεταβλητότητα που προκάλεσε ο συντονισμός των ερασιτεχνών επενδυτών μέσω της κοινότητας WallStreetBets του μέσου κοινωνικής δικτύωσης Reddit δεν αποτελεί ευθεία απειλή για την παγκόσμια οικονομία, ωστόσο αναδεικνύει ορισμένες από τις αδυναμίες του συστήματος οι οποίες προέρχονται από την υπερβολικά χαλαρή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική. Αυτό αναφέρει σε έκθεσή της η Capital Economics και απαντάει σε 4 καίρια ερωτήματα που αφορούν στο θέμα που απασχολεί την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα τις τελευταίες ημέρες.
Γιατί όλα αυτά συμβαίνουν τώρα; Οι ενέργειες των επενδυτών του WallStreetBets έχουν τις ρίζες τους σε τρεις μακροοικονομικές εξελίξεις. Η πρώτη είναι τα τεράστια ποσά που διοχετεύονται στο σύστημα για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Ο συνδυασμός των επιταγών που λαμβάνουν οι πολίτες και των περιορισμών στην καταναλωτική δαπάνη έχει εκτινάξει το ποσοστό αποταμίευσης στις ΗΠΑ στο 13,7% τον Δεκέμβριο του 2020 έναντι 7,2% στα τέλη του 2019. Με τα πραγματικά επιτόκια σε αρνητικό έδαφος αναπόφευκτα κάποιο ποσοστό των χρημάτων αυτών κατευθύνθηκε στο χρηματιστήριο.
Το γεγονός αυτό ενεργοποίησε μια δεύτερη εξέλιξη, που είναι η επέκταση των επενδυτικών πλατφόρμων οι οποίες έχουν αγοράσει ιδιαίτερα ανεπτυγμένα προϊόντα με πολύ χαμηλό κόστος. Τέλος, όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που δείχνει να μεγαλώνει το σχίσμα μεταξύ Wall Street και πραγματικής οικονομίας, καθώς δεν είναι τυχαίο ότι οι επενδυτές του WallStreetBets επιλέγουν assets που σορτάρουν τα μεγάλα hedge funds.
Κινδυνεύει η παγκόσμια οικονομία; Πιθανότατα όχι. Οι τιμές των assets που επιλέγουν τα μέλη του WallStreetBets έχουν αυξηθεί σημαντικά και πολύ γρήγορα και είναι προφανές ότι δεν αντικατοπτρίζουν σε καμία περίπτωση τα θεμελιώδη. Η ιστορία μας έχει δώσει πολλά παραδείγματα για το πώς τέτοιες περιπτώσεις προκάλεσαν χάος στην πραγματική οικονομία όταν σκάει η φούσκα και οι τιμές επιστρέψουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Παρ’ όλα αυτά, σε μακροοικονομικό επίπεδο δεν είναι όλες οι φούσκες το ίδιο. Αυτές που προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά συνήθως έχουν δύο χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι ότι αφορούν ευρέως διαδεδομένα assets και το δεύτερο ότι εμπεριέχουν υψηλά επίπεδα μόχλευσης. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ο κλάδος των κατοικιών βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο των κρίσεων. Επομένως στην υφιστάμενη κρίση δεν υπάρχουν αυτά τα χαρακτηριστικά και ο μακροοικονομικός κίνδυνος είναι περιορισμένος.
Υπάρχουν έμμεσες μακροοικονομικές επιπτώσεις; Οι τεράστιες απώλειες που κατέγραψαν ορισμένα hedge funds την περασμένη εβδομάδα είχαν κάποιες συνέπειες για τις αγορές, πέρα από τις μετοχές που πρωταγωνίστησαν στα πρωτοσέλιδα. Ο S&P 500 σημείωσε τη χειρότερη εβδομάδα των τελευταίων μηνών και πλέον εγείρεται το ερώτημα: Μπορούν οι συντονισμένες κινήσεις των μικροεπενδυτών να προκαλέσουν προβλήματα σε κάποιο hedge fund και να υπάρξουν πολύ πιο σοβαρές επιπτώσεις για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως η κατάρρευση του LTCM το 1998;
Ένας άλλος κίνδυνος σχετίζεται με το γεγονός ότι οι ερασιτέχνες στοχεύουν σε assets που έχουν πιο στενούς δεσμούς με την πραγματική οικονομία, όπως τα εμπορεύματα. Αν αυτό συμβεί και οι τιμές των εμπορευμάτων κινηθούν ανοδικά ενδέχεται να δεχθεί ανοδικές πιέσεις και ο πληθωρισμός σε σημείο που θα απειλεί την ανάκαμψη, καθώς οι κεντρικές τράπεζες θα αναγκαστούν να αποσύρουν τα μέτρα στήριξης ενώ στην ουσία μία τέτοια κίνηση θα είναι πρόωρη.
Ποια είναι τα βασικά διδάγματα του σίριαλ; Το πιθανότερο είναι να δούμε αρκετές ανατροπές στην υπόθεση τις επόμενες ημέρες, όμως το σημαντικότερο συμπέρασμα μέχρι στιγμής είναι ότι ο συνδυασμός αρνητικών πραγματικών επιτοκίων και υψηλής αποταμίευσης, όταν η οικονομία μάλιστα ανακάμπτει, διαμορφώνει ένα περιβάλλον που διευκολύνει τη διόγκωση της φούσκας. Ένα άλλο μάθημα είναι ότι η τεχνολογία επιτρέπει σε αυτές τις φούσκες να μεγαλώνουν πολύ πιο γρήγορα σε σύγκριση με το παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο, ενώ οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας δεν απειλούν ευθέως την παγκόσμια οικονομία, εμπεριέχουν ορισμένους κακούς οιωνούς για το μέλλον.
