Συναγερμός έχει σημάνει στην Κίνα μετά το πρόσφατο μπαράζ κρατικών και μη επιχειρήσεων που δεν κατάφεραν να αποπληρώσουν ομόλογα, καθώς έρχονται στην επιφάνεια τα προβλήματα υπερβολικού δανεισμού και χρέους που καλείται να λύσει η «ατμομηχανή» της παγκόσμιας οικονομίας. Goldman Sachs και Fitch προβλέπουν αύξηση του αριθμού των χρεοκοπιών κρατικών εταιρειών το 2021, ενώ άλλοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η 2η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μία κρίση όπως αυτή που προκάλεσε το 2008 η Lehman Brothers.
Και αυτό γιατί τα ομόλογα των κρατικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων με τις χαμηλότερες αξιολογήσεις που λήγουν το 2021 διαμορφώνεται, σύμφωνα με την Fitch, σε 210 δισ. δολάρια!
Η συζήτηση στην αγορά γύρω από το συγκεκριμένο θέμα δεν γίνεται στα όρια της καταστροφολογίας ή του πανικού, ωστόσο ούτε το 2007 ήταν στο επίκεντρο με τέτοιο τρόπο. Επομένως χρειάζεται προσοχή. Την ίδια ώρα, υφίσταται πάντοτε ο κίνδυνος επιβολής νέων κυρώσεων από τις ΗΠΑ, μία εξέλιξη που θα δυσκόλευε ακόμη περισσότερο μικρές και μεγάλες κινεζικές εταιρείες να πληρώσουν τα χρέη τους. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη δείξει ότι θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση στις λίγες εβδομάδες που θα βρίσκεται ακόμη στον Λευκό Οίκο.
Γιατί όμως γίνεται όλη αυτή η συζήτηση; Σύμφωνα με την Goldman Sachs, αυτό που προσπαθεί να κάνει το Πεκίνο είναι να σπάσει την έμμεση κρατική εγγύηση και τον ηθικό κίνδυνο του χρέους χωρίς να πυροδοτήσει συστημικό κίνδυνο. Ακόμη και αν τα καταφέρει, η GS εκτιμά ότι αυτό το «ξεκαθάρισμα» θα οδηγήσει σε αύξηση των χρεοκοπιών το 2021 μεγαλώνοντας το χάσμα μεταξύ των ισχυρών και ασθενέστερων επιχειρήσεων.
Το πρόβλημα είναι ότι μία τέτοια διαδικασία μπορεί να ξεφύγει εύκολα από τον έλεγχο, πόσω μάλλον αν ο Τραμπ συμπεριλάβει στη λίστα των κυρώσεων τον τεχνολογικό κολοσσό SMIC και την πετρελαϊκή CNOOC.
Ο οίκος Fitch εκτιμά ότι περισσότερες κρατικές επιχειρήσεις θα αθετήσουν πληρωμές ομολόγων το 2021, μία τάση που ίσως επιταχυνθεί μετά το default της Yongcheng.
Η κρατική κινεζική επιχείρηση εξόρυξης άνθρακα, Yongcheng Coal and Electricity Holding Group, ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι αθέτησε πληρωμές ομολόγων συνολικού ύψους άνω των 400 εκατ. δολαρίων, βάζοντας φωτιά στην αγορά εταιρικών ομολόγων γιατί τόσο η ίδια όσο και οι τίτλοι που δεν πληρώθηκαν απολάμβαναν τη μέγιστη πιστοληπτική αξιολόγηση «ΑΑΑ». Στη συνέχεια η Yongcheng έφτασε σε συμφωνία με τους πιστωτές της για την αναδιάρθρωση του χρέους, όμως το κακό είχε ήδη γίνει.
Αμέσως το spread μεταξύ των εταιρικών ομολόγων κορυφαίας αξιολόγησης έναντι των κρατικών μεγάλωσε στην Κίνα, όμως τις τελευταίες ημέρες έχει επέλθει σταθεροποίηση.
Εκτός από την Yongcheng, θόρυβο προκάλεσε και η αδυναμία πληρωμής της Tsinghua Unigroup που είναι από τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς ομίλους της χώρας και της Huachen Automotive Group, αυτοκινητοβιομηχανίας που κατασκευάζει τη μάρκα Brilliance και συνεργάζεται με την BMW στην Κίνα.
Ήταν τέτοιος ο θόρυβος που πολλοί έστρεψαν άμεσα και σχεδόν μηχανικά το βλέμμα στον κινεζικό γίγαντα China Evergrande Group. Όχι γιατί είναι έτοιμος να χρεοκοπήσει και αυτός αλλά γιατί κατέχει δύο σημαντικές πρωτιές. Είναι ταυτόχρονα η μεγαλύτερη εταιρεία real estate στον πλανήτη και η πιο χρεωμένη με χρέη που ξεπερνούν τα 120 δισ. δολάρια!
Το Πεκίνο θέλει να κυριαρχήσει παγκοσμίως έως το 2025 με το πρόγραμμα «Made in China», όμως οι πρόσφατες χρεοκοπίες δείχνουν ότι ίσως η Κίνα να μην έχει τις μακροοικονομικές αντοχές να υλοποιήσει τόσο μεγαλεπήβολα σχέδια, κινδυνεύοντας στην πορεία να εκτροχιαστεί εξαιτίας του υπερβολικού δανεισμού.
Σε έρευνα που πραγματοποίησε η HSBC στην οποία συμμετείχαν 10.400 εταιρείες από 39 χώρες, βρίσκει ότι η Κίνα είναι η μεγαλύτερη ξένη αγορά για τις επιχειρήσεις της περιφέρειας Ασίας-Ειρηνικού. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για το 29% των επιχειρήσεων στην περιφέρεια αυτή, έναντι 28% στην Αμερική.
Αυτό δείχνει ότι με τον Τραμπ να προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να βάλει όσα περισσότερα εμπόδια μπορεί στο δρόμο της Κίνας προς την ανάπτυξη και την παγκόσμια κυριαρχία, οι πολυεθνικές δεν χάνουν την επαφή τους με την Κίνα αλλά προτιμούν να μοιράσουν την παραγωγή τους σε άλλες χώρες που βρίσκονται γύρω της.
Η πανδημία, λοιπόν, επιταχύνει εξελίξεις που θα είχαν αρχίσει πριν τον Τραμπ. Το ντόμινο των χρεοκοπιών οφείλεται κατά κύριο λόγο στον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ στην Κίνα και στις αυστηρές κυρώσεις που επέβαλε κατά κρατικών κινεζικών μεγαθηρίων. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις της Goldman που θέλουν τις χρεοκοπίες να επιστρέφουν στα επίπεδα του 2017-18, τότε με τα σημερινά δεδομένα ο Τζο Μπάιντεν θα έχει ένα σημαντικό «όπλο» για να συγκρατήσει τη φόρα του ασιατικού δράκου.
