Μπορεί η Αμερική και η Ευρώπη να είναι τα πιο τρανταχτά παραδείγματα οικονομιών που αναμένεται να περάσουν τη δοκιμασία της ύφεσης το 2023, όμως η Κίνα είναι αυτή που «αποφασίζει» για το κατά πόσο θα βιώσουμε μια παγκόσμια ύφεση, καθώς και για τα χαρακτηριστικά της, όπως το βάθος και η διάρκειά της. Μία προσεχτική ματιά στους δείκτες PMI (δείκτες Υπευθύνων Προμηθειών) για τη μεταποίηση που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας αρκεί για να γίνει αντιληπτό ότι η παγκόσμια οικονομία ολοκλήρωσε το 2022 βρισκόμενη σε φάση μεγάλης επιβράδυνσης.
Οι δείκτες PMI είναι οι κυριότεροι πρόδρομοι δείκτες οικονομικής δραστηριότητας. Παρέχουν τις πρώτες ενδείξεις για το τι ακριβώς συμβαίνει στην οικονομίας, εξετάζοντας μεταβλητές όπως η παραγωγή, οι νέες παραγγελίες, η απασχόληση και οι τιμές. Δημοσιεύονται κάθε μήνα από την εταιρεία Markit και καλύπτουν το 86% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Δεν επικυρώνουν την ύφεση, αλλά την προμηνύουν. Από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες οικονομίες του κόσμου, όπως των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Μ. Βρετανίας, της Ινδίας, της Βραζιλίας, της Ρωσίας και της Ν. Κορέας, μόνο η Ινδία και η Ρωσία εμφάνισαν PMI πάνω από το όριο του 50, που χωρίζει την ανάπτυξη από την ύφεση, στο τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου. Η περίπτωση, βέβαια, της Ρωσίας είναι ιδιαίτερη με όλες τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί και τους περιορισμούς.
Η οικονομία των ΗΠΑ εμφάνισε PMI πάνω από 50 μόνο τον Οκτώβριο, ενώ η Κίνα κανέναν από τους τρεις μήνες, παραμένοντας εγκλωβισμένη στην πολιτική μηδενικών κρουσμάτων η οποία εγκαταλείφθηκε απότομα τελευταία. Σήμερα, η Κίνα καλείται να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις των επιλογών της, καθώς πήγε από το ένα άκρο στο άλλο. Το Πεκίνο έσπειρε ανέμους όταν συνέχιζε την πολιτική μηδενικών κρουσμάτων και πλέον θερίζει θύελλες. Η απότομη άρση όλων των περιορισμών έχει ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένα νέο κύμα πανδημίας που ανησυχεί την ανθρωπότητα με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για 1 εκατομμύριο θανάτους φέτος στην πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη.
Με την κινεζική οικονομία να βρίσκεται σε… παραλήρημα, την Αμερική να φλερτάρει με την ύφεση στο α’ τρίμηνο του 2023 και την Ευρώπη να λειτουργεί ήδη σε συνθήκες ύφεσης από τα τέλη του 2022, η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να βρεθεί σε τέλμα. Όσο οι συνθήκες δεν εξομαλύνονται στην Κίνα, τόσο αυξάνονται οι φόβοι για συρρίκνωση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η κινεζική οικονομία δέχθηκε τον Δεκέμβριο πλήγμα παρόμοιο με της περιόδου που ξέσπασε η πανδημία στις αρχές του 2020. Με βάση τον σύνθετο PMI, το κινεζικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε στο τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου.
Όλα δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στο δρόμο προς την ύφεση, όπως τονίζει σε χθεσινή της ανάλυση η Capital Economics, με την Κίνα να παραπαίει και στο α’ τρίμηνο του 2023, πριν ανακάμψει στη συνέχεια, και την Ευρώπη να γλιτώνει τα χειρότερα. Ο σύνθετος PMI για την Ευρωζώνη ανήλθε στο 49,3 τον Δεκέμβριο, μιάμιση μονάδα πάνω από τον Νοέμβριο αλλά και πάλι σε περιβάλλον συρρίκνωσης. Είναι όμως ενθαρρυντικό ότι η μέτρηση του Δεκεμβρίου είναι η υψηλότερη από τον Ιούλιο, γεγονός που δείχνει ότι η πτώση της δραστηριότητας μετριάζεται. Η Oxford Economics, από την πλευρά της, εκτιμά ότι η καλύτερη των προσδοκιών πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας συνεπάγεται ότι η πρόβλεψη για πτώση του ΑΕΠ κατά 0,6% στο δ’ τρίμηνο (έναντι του γ’ τριμήνου) μπορεί να αποδειχθεί υπερβολική. Παρ’ όλα αυτά, δεν φαίνεται πουθενά κάποια ένδειξη που να επιτρέπει αισιοδοξία για σημαντική ανάκαμψη της δραστηριότητας έως τον Ιούνιο του 2023.
Όπως και στην Ευρώπη, έτσι και στην Αμερική τα στοιχεία δείχνουν μια καλύτερη εικόνα από τις ζοφερές προβλέψεις των προηγούμενων μηνών, με το ΑΕΠ γ’ τριμήνου να αναθεωρείται επί τα βελτίω στο 3,2%, από 2,9% που ήταν η πρώτη εκτίμηση. Όμως και πάλι, οι επόμενοι μήνες θα είναι αυτοί που θα φανούν στους οικονομικούς δείκτες οι επιπτώσεις των επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων, επομένως η ανάκαμψη της οικονομίας αναμένεται στο δεύτερο εξάμηνο του 2023.
