Δεν έχουν συμπληρωθεί δύο χρόνια από τότε που οι κυβερνήσεις της Ακτής του Ελεφαντοστού και της Γκάνας αποφάσισαν να συγκροτήσουν ένα είδος καρτέλ, κάτι σαν τον O.P.E.C. του αργού πετρελαίου.
Οι δύο χώρες της Δυτικής Αφρικής είναι με μεγάλη διαφορά οι μεγαλύτεροι παραγωγοί κακάο στον κόσμο, καθώς η Ακτή του Ελεφαντοστού παράγει λίγο πάνω από το 40% και η Γκάνα σχεδόν το 20% της παγκόσμιας συγκομιδής κακάο.
Το καρτέλ αυτό αποφάσισε πως θα ήταν καλό να υποχρεώσει τους αγοραστές της σοδειάς να πληρώσουν 400 δολάρια Η.Π.Α. ανά τόνο πάνω από την χρηματιστηριακή τιμή του προϊόντος. Εξαιρετικά μεγάλο υπερτίμημα, την στιγμή που η χρηματιστηριακή τιμή του κακάο σπανίως πλησιάζει τα 3000 δολάρια/τόνο.
Ο λόγος της επιβολής αυτού του υπερτιμήματος, που έχει το ακρωνύμιο L.I.D. (Living Income Differential): η οικονομική ενίσχυση των μικροκαλλιεργητών κακάο, η καταπολέμηση της παιδικής εργασίας και η αποτροπή της καταστροφής των δασών.
Όταν, περίπου πριν ένα χρόνο, πλησίαζε η έναρξη της επιβολής του L.I.D. υπήρχε μια γενική εντύπωση πως οι μεγάλοι αγοραστές κακάο, δηλαδή οι μεγάλες σοκολατοβιομηχανίες και οι διεθνείς έμποροι, αγόραζαν μεγάλες ποσότητες κακάο προκειμένου να μαζέψουν υψηλά αποθέματα και να μπορούν να πιέσουν, αργότερα μέσα στο 2020, τις δύο χώρες προκειμένου να το αποσύρουν.
Οι περισσότεροι παρατηρητές και γνώστες της αγοράς εκτιμούσαν πως η πρωτοβουλία των δύο χωρών θα είχε κακό τέλος, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα όταν τα κράτη παρεμβαίνουν στην λειτουργία των αγορών.
Η έλευση της Covid – 19 και η αναστάτωση που την συνόδευσε, περιέπλεξαν την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Η ζήτηση για κακάο έπεσε, κάνοντας τα πράγματα πολύ δύσκολα για τους καλλιεργητές, οι οποίοι καλλιεργούν πολύ μικρές εκτάσεις και η οικονομική τους επιβίωση εξαρτάται σχεδόν πλήρως από τα έσοδα που τους φέρνει η πώληση των κίτρινων καρπών.
Το γεγονός πως οι μεγάλοι καταναλωτές είχαν ήδη μεγάλα αποθέματα καθώς προετοιμάζονταν για την επιβολή του L.I.D. (πράγμα το οποίο βέβαια αυτοί αρνούνται) έκανε την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη για τους παραγωγούς, οι οποίοι άρχισαν να αισιοδοξούν και πάλι μετά το καλοκαίρι. Δυστυχώς όμως γι’ αυτούς, το δεύτερο κύμα της πανδημίας ήρθε την χειρότερη στιγμή, καθώς η ζήτηση μειώθηκε και πάλι ενώ η σοδειά, βοηθούντος του καιρού, ήταν πολύ καλή.
Οι ανταποκρίσεις των διεθνών πρακτορείων από την περιοχή αναφέρουν πως τα αποθέματα κακάο αρχίζουν και συσσωρεύονταιστις αποθήκες του Αμπιτζάν, δημιουργώντας μία εκρηκτική ατμόσφαιρα, καθώς φαίνεται πως πολλοί παραγωγοί αναγκάζονται να πουλήσουν σε χαμηλότερες τιμές από τους έχει «υποσχεθεί» η κυβέρνηση της Ακτής του Ελεφαντοστού, «χαρίζοντας» ένα σημαντικό μέρος του L.I.D.
Την ίδια στιγμή, φαίνεται πως οι τοπικοί χονδρέμποροι πουλάνε στους ξένους μεγάλους πελάτες τους σε χαμηλότερες τιμές, ισχυριζόμενοι πως πρόκειται για συμφωνίες που θα υλοποιηθούν σε πολλούς μήνες από τώρα. Αν οι πληροφορίες των ανταποκριτών είναι ακριβείς, μάλλον πρόκειται για μία ακόμα προσπάθεια των μεγάλων ξένων αγοραστών να πληρώσουν χαμηλότερες τιμές και να αποφύγουν το μεγαλύτερο μέρος του L.I.D.
Αναφερόμαστε κυρίως στο τι γίνεται στην Ακτή του Ελεφαντοστού γιατί η κατάσταση στην γειτονική Γκάνα είναι κάπως καλύτερη, αφού το κακάο που προέρχεται από εκεί είναι καλύτερης ποιότητας από αυτό της Ακτής και πάντα πετυχαίνει υψηλότερες τιμές. Ενδεικτικό της έντασης που επικρατεί τις τελευταίες μέρες είναι το γεγονός πως έχουν αρχίσει έντονες διαμαρτυρίες των παραγωγών και διαδηλώσεις έξω από κυβερνητικά κτίρια, καθώς οι καλλιεργητές αρχίζουν και χάνουν την υπομονή τους, λέγοντας χαρακτηριστικά «τι να κάνουμε τις καλές καιρικές συνθήκες και την μεγάλη σοδειά αν δεν μπορούμε να την πουλήσουμε;»
Η κυβέρνηση και οι αρχές της Ακτής του Ελεφαντοστού παροτρύνουν τους παραγωγούς να μην βιάζονται να πουλήσουν την σοδειά τους και να περιμένουν λίγο ακόμα μέχρι να αυξηθούν και πάλι οι τιμές. Την ίδια στιγμή, επιμένουν πως το πρόβλημα που παρουσιάζεται έχει σχέση με την προσωρινή μείωση της ζήτησης και η επιβολή του L.I.D. δεν έχει παίξει κανέναν ρόλο.
Μία πολύ πρόσφατη εξέλιξη όμως, δείχνει πως οι κυβερνήσεις των δύο χωρών αντιλαμβάνονται πως τα πράγματα δεν πάνε κατ’ ευχήν για το καρτέλ που δημιούργησαν. Στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας ανακοινώθηκε πως ο Alex Assanvo, ο οποίος μέχρι τώρα ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος της μεγάλης σοκολατοβιομηχανίας Mars Wrigley, θα είναι ο επικεφαλής της Ivory Coast and Ghana Cocoa Initiative, που είναι ο οργανισμός που σύστησαν οι δύο χώρες για να συντονίσει την εφαρμογή του L.I.D.. Πιθανώς να ελπίζουν πως ο Assanvo θα καταφέρει να πείσει τις μεγάλες εταιρείες να σταματήσουν το έμμεσο σαμποτάζ του.
Δεν μπορούμε να προβλέψουμε αν ο νέος ισχυρός άνδρας του καρτέλ του κακάο θα μπορέσει να εξομαλύνει την κατάσταση. Δεν έχει όμως πολύ χρόνο στην διάθεσή του. Αν οι πληροφορίες που έρχονται από την Δυτική Αφρική είναι ακριβείς, σε λίγες εβδομάδες τα απούλητα αποθέματα κακάο θα πλησιάσουν τις 200.000 τόνους, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 10% της ετήσιας παραγωγής της Ακτής του Ελεφαντοστού.
Είναι σχεδόν βέβαιο πως η συσσώρευση τόσο μεγάλων αποθεμάτων σε συνδυασμό με την χαμηλή σχετικά ζήτηση, αργά ή γρήγορα θα προκαλέσει περαιτέρω πτώση της τιμής του κακάο, η οποία από τα 2950 δολάρια/τόνο πριν δύο μήνες έχει υποχωρήσει προς τα 2500.
Έτσι όπως δείχνουν τα πράγματα, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την υποχώρηση της τιμής προς τα χαμηλά του 2020, στα 2150 δολάρια ή και ακόμα πιο κάτω. Στις τιμές αυτές, ακόμα και αν υποθέσουμε πως οι διεθνείς αγοραστές θα καταβάλλουν το L.I.D., είναι βέβαιο πως η οικονομική κατάσταση των καλλιεργητών κακάο της Δυτικής Αφρικής θα γίνει ακόμα χειρότερη, αφού σύμφωνα με εκτιμήσεις διεθνών οργανώσεων η τιμή πάνω από την οποία έχουν πραγματικό όφελος είναι τα 3000 δολάρια/τόνο.
Ίσως να είναι καλύτερα για τις κυβερνήσεις των δύο χωρών να παραδεχθούν την «ήττα» τους και να αποσύρουν στην ουσία το L.I.D., τηρώντας βέβαια κάποια προσχήματα, παρά να επιμείνουν στην εφαρμογή του και να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική επιβίωση εκατομμυρίων πολιτών τους.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
