Του Απόστολου Σκουμπούρη
Ισχυρότατοι είναι οι κλυδωνισμοί στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό και επενδυτικό σύστημα με εκρηκτική αφορμή την κρίση στην Τουρκία. Η ανοιχτή σύγκρουση των ΗΠΑ με την γειτονική μας χώρα δείχνει να επηρεάζει όχι μόνο τις χρηματιστηριακές αγορές, αλλά και τις αγορές ομολόγων, τις αγορές συναλλάγματος, τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών, καθώς και τα εμπορεύματα.
Αυτό που πρωτίστως λαμβάνει χώρα είναι μια γενικευμένη σύγχυση για την επόμενη ημέρα, καθώς οι «καιροί» δεν είναι εύκολοι στην ανάγνωσή τους ακόμη και για έμπειρους αναλυτές, δεδομένου ότι ακόμη και ο χρυσός, που θεωρείται το απόλυτο επενδυτικό καταφύγιο, δέχεται ισχυρότατο πλήγμα, κατρακυλώντας σε χαμηλό 19 μηνών.
Αν και το τελευταίο διήμερο εκδηλώνεται μια ανοδική διόρθωση και μια ανάκαμψη της τουρκικής λίρας από το ιστορικό χαμηλό της Δευτέρας όταν ένα δολάριο έφτασε να κοστίζει πάνω από 7,2 λίρες, η αλήθεια είναι πως υπάρχει μια γενικευμένη μετατόπιση του παγκόσμιου επενδυτικού χρήματος προς τις δολαριακές επενδύσεις, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τα assets των αναδυόμενων και των περιφερειακών αγορών. Τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών όπως λίρα Τουρκίας, pesos Αργεντινής, ρουπία Ινδιών κ.α. καταποντίζονται.
Παράλληλα, ο δεύτερος γύρος του εμπορικού πολέμου που έχει κηρύξει ο Αμερικανός πρόεδρος, στο στόχαστρο του οποίου έχει μπει πλέον η Τουρκία με κλιμάκωση των δασμών, εντείνει περισσότερο το πρόβλημα και «πνίγει» περαιτέρω την τουρκική οικονομία.
Κατόπιν, η Τουρκία – που σε καμιά περίπτωση δεν είναι αμελητέο μέγεθος στην παγκόσμια οικονομία καθώς το ΑΕΠ της φτάνει τα 800 δις, δολάρια– απάντησε με μποϊκοτάζ στα αμερικανικά προϊόντα τεχνολογίας όπως τα προϊόντα Apple.
Όλο αυτό το «πολεμικό» σκηνικό αλλά και η άνοδος του δολαρίου σε υψηλά 13 μηνών, άσκησε περαιτέρω πιέσεις στις αμερικανικές μετοχές, κυρίως στις μετοχές τεχνολογίας,καθώς… ακριβαίνει τα προϊόντα των εν λόγω εταιρειών.
H κρίση στην Τουρκία έχει πυροδοτήσει φόβους για ευρύτερο ντόμινο στις αναδυόμενες αγορές, κάτι που έφερε κλιμάκωση στις τιμές των ομολόγων ολόκληρου του ευρωπαϊκού νότου αλλά και μεγάλες πιέσεις σε όλα τα χρηματιστήρια.
Η μερική ανάκαμψη της τουρκικής λίρας
Πάντως χθες η λίρα συνέχισε την ανοδική διόρθωσή της φτάνοντας περίπου στις 6 λίρες ανά δολάριο, συνεχίζοντας την ανάκαμψη από το ιστορικό χαμηλό των 7,24 λιρών. Το τουρκικό νόμισμα, δέχτηκε ισχυρή ώθηση μετά την είδηση της αποφυλάκισης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, καθώς αυτή η κίνηση θεωρήθηκε «άνοιγμα» προς την Ευρώπη, αλλά και προάγγελος εξελίξεων και στο ζήτημα του Αμερικανού πάστορα.
Επίσης, θετικά συνέβαλε η πληροφορία ότι το Κατάρ δεσμεύεται για άμεσες επενδύσεις ύψους 15 δισ. δολαρίων για τη στήριξη της τουρκικής οικονομίας καθώς και δημοσιεύματα κινεζικών μέσων ενημέρωσης ότι ο κινεζικός κολοσσός Alibaba κινείται προς την εξαγορά μεριδίου στην τουρκική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Trendyol Group.
Ο… πόλεμος των δασμών
Ο πόλεμος της επιβολής των δασμών συνεχίζεται, καθώς η Άγκυρα επέβαλε πρόσθετους δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του ρυζιού, των προϊόντων καπνού, των οχημάτων, του οινοπνεύματος, του άνθρακα και των καλλυντικών.
Σύμφωνα με την απόφαση, ο ρυθμός αύξησης των τιμολογίων φθάνει το 140%, ανάλογα με το προϊόν.
Σε χαμηλό 19 μηνών και ο χρυσός
Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό πως το πλέον πολύτιμο μέταλλο και το παραδοσιακά πιο ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο, ο χρυσός, διολίσθησε σε χαμηλό περίπου 19 μηνών και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά! Η τιμή του χρυσού έχει υποχωρήσει απότομα από τα επίπεδα των 1.365 δολαρίων τον Απρίλιο του 2018, στα 1.181 δολάρια η ουγγιά χθες.
Το πολύτιμο νόμισμα – σ' αυτή την ιδιάζουσα συγκυρία - δεν μπορεί να κεφαλαιοποιήσει το ρόλο του ως ασφαλές καταφύγιο καθώς επηρεάζεται από τον καλπασμό του δολαρίου έναντι των άλλων νομισμάτων.
Φαίνεται πως οι επενδυτές θέλουν πιο «ενεργή» διαχείριση και αυτός είναι ο λόγος που στρέφονται στο δολάριο και στα αμερικανικά assets.
Παράλληλα, το ενδυναμωμένο δολάριο ασκεί γενικευμένη πίεση σε όλα τα εμπορεύματα που συνδέονται με το νόμισμα, καθιστώντας ακριβότερη την αγορά τους από κατόχους άλλων νομισμάτων.
Ο αναλυτής της ANΖ Daniel Hynes υπογραμμίζει πως οι εξελίξεις στην Τουρκία έχουν οδηγήσει τους επενδυτές μακριά από θεωρούμενα ασφαλή καταφύγια, όπως ο χρυσός, προς τις αγορές νομισμάτων. «Το δολάριο θα συνεχίσει να είναι το προτιμώμενο ασφαλές καταφύγιο. Ως συνέπεια οι τιμές του χρυσού θα υποφέρουν», δήλωσε
Όπως μετέδωσε χθες το Reuters, δείκτης που παρακολουθεί την πορεία του δολαρίου έναντι έξι ισχυρών νομισμάτων έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από τις 27 Ιουνίου του 2017.
Αντίθετα, η τιμή του χρυσού στην spot αγορά υποχώρησε χθες ακόμη και κάτω από τα 1.180 δολάρια η ουγγιά, έχοντας ενδιάμεσα δει τιμές ως τα 1.174 δολάρια η ουγγιά.
Μεγάλη πτώση στις ευρωπαϊκές αγορές
Το ευρύτερο πολεμικό σκηνικό οδηγεί σε μείωση του ρίσκου σε όλα τα ισχυρά χαρτοφυλάκια και σε «κλείδωμα» ρευστότητας. Έτσι, οι ευρωπαϊκές αγορές έκλεισαν με σημαντικές απώλειες (και) χθες, σε μια ημέρα που Αθήνα, Μιλάνο και Βιέννη είχαν αργία.
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έκλεισε με απώλειες 1,36% στις 379,70 μονάδες, ενώ ο DAX στη Φρανκφούρτη κατέγραψε βαριές απώλειες 1,58% κλείνοντας στις 12.163,01 μονάδες. Ο FTSE 100 στο Λονδίνο υποχώρησε σε ποσοστό 1,49% στις 7.497,87 μονάδες, ενώ ο CAC 40 στο Παρίσι έκλεισε κατά 1,82% χαμηλότερα, στις 5.305,22 μονάδες.
Υπό πίεση βρέθηκε εύλογα και το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, με τον δείκτη BIST 100 να σημειώνει πτώση 3,38% και να κλείνει στις 90.262,95 μονάδες.
Τεχνολογικές πιέσεις στη Wall Street
Πτωτικά έκλεισαν και οι τρεις κύριοι δείκτες της Wall Street χθες, επηρεασμένες απ' όλους αυτούς τους παράγοντες, αλλά και από αποτελέσματα. Ο DowJones έχασε 137 μονάδες ή ποσοστό 0,54% κλείνοντας στις 25.162, ο S&P κατέγραψε πτώση 0,76% στις 2.818 μονάδες και ο Nasdaq κινήθηκε χαμηλότερα 1,23% στις 7.774 μονάδες. Μάλιστα, ο τεχνολογικός τομέας που έχει τη μεγαλύτερη στάθμιση στον S&P 500, διολίσθησε πλέον του 1,5%, επιβαρυμένος από τα αρνητικά αποτελέσματα της κινεζικής Tencent. Αρνητικά έκλεισαν και άλλες μετοχές τεχνολογικών κινεζικών εταιρειών, όπως της Alibaba και της JD.com.
Selloff στα μέταλλα
Η ενίσχυση του δολαρίου πυροδότησε sell-off στα μέταλλα, συμπαρασύροντας όχι μόνο το χρυσό αλλά και τα υπόλοιπα, υποδεέστερα σε αξία ορυκτά. Ο χαλκός διολίσθησε χθες στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2017, υποχωρώντας κάτω των 6.000 δολ. ανά τόνο στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, ενώ πτώση κατέγραψαν νικέλιο και ψευδάργυρος.
Πως επηρεάζεται η Ελλάδα – H ασφάλεια του ευρώ
Μέσα σ' αυτόν τον ευρύτερο «πόλεμο» νομισμάτων, δασμών και άλλων προκλήσεων, είναι ευλογία το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει νόμισμα τη… δραχμή, αλλά το ευρώ, ένα «σκληρό» νόμισμα, που αποτελεί το δεύτερο ισχυρότερο brand παγκοσμίως. Άλλωστε, η πορεία νομισμάτων αναδυόμενων αγορών όπως λίρα Τουρκίας, pesos Αργεντινής, ρουπία Ινδιών, μαρτυρούν του λόγου το αληθές.
Από εκεί και πέρα, η κρίση στην ελληνική οικονομία, ασφαλώς και επηρεάζει νομοτελειακά τη χώρα μας. Παραδοσιακά Ελλάδα και Τουρκία είχαν σημαντικές – εκατέρωθεν – εμπορικές συναλλαγές, ενώ την τελευταία 20ετία εκατοντάδες ελληνικές επιχειρήσεις έχουν κάνει μικρά ή μεγαλύτερα ανοίγματα στη γείτονα.
Η Τουρκία έφτασε τα τελευταία χρόνια να αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό για την Ελλάδα μετά τις Ιταλία και Γερμανία, ενώ ξεπέρασε τα 3,3 δισ. ευρώ το εκτόπισμα του διμερούς εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών το 2017.
Όταν η αγοραστική δύναμη μιας χώρας μειώνεται κατά 50% μέσα σ' ένα οκτάμηνο, καταλαβαίνουμε ότι αυτό θα επηρεάσει καταλυτικά και την πορεία των εισαγωγών της, αλλά και τον τουρισμό από αυτή τη χώρα.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Τουρκία έφθασαν το 2017 τα 1,951 δισ. ευρώ. Ποσό, καθόλου αμελητέο.
