Οι επιχειρηματικές δυσκολίες και οι κακές χρηματιστηριακές αγορές φέρνουν σε πολύ δύσκολη θέση τις μικρές φιλόδοξες αυτοκινητοβιομηχανίες. Θα επιβιώσουν μόνο όσες δεν μείνουν από χρήματα.
Το 2020 και το 2021 το αμερικανικό χρηματιστήριο γέμισε με νέες φιλόδοξες εταιρείες από τον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Μέσα στην χρηματιστηριακή ευφορία που επικρατούσε τότε, δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια μπήκαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των εταιρειών χωρίς οι επενδυτές να αναρωτηθούν σοβαρά αν αυτές οι εταιρείες είχαν πραγματικά την δυνατότητα και τις ικανότητες να πραγματοποιήσουν αυτά που υποσχέθηκαν. Ένας «θανατηφόρος» συνδυασμός έκανε τα πράγματα πολύ πιο δύσκολα για όλες αυτές τις νεοεισαχθείσες εταιρείες.
Από την μία μεριά ο πληθωρισμός και το αυξημένο κόστος των πρώτων υλών και της ενέργειας. Από την άλλη τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, με χαρακτηριστικότερο όλων την έλλειψη μικροεπεξεργαστών. Σε αυτά τα δύο επιχειρηματικά προβλήματα προστέθηκε η πολύ κακή κατάσταση των χρηματιστηριακών αγορών και η άνοδος των επιτοκίων, πράγμα που έκανε σχεδόν αδύνατη την χρηματοδότησή τους από τους επενδυτές. Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος του 2022 και όλες αυτές οι επιχειρήσεις έχουν ήδη ανακοινώσει τα αποτελέσματά τους για το πρώτο εννεάμηνο της χρονιάς, η κατάσταση αρχίζει και ξεκαθαρίζει κάπως.
Οι χρηματιστηριακές αγορές αρχίζουν να ξεχωρίζουν ποιες από αυτές θα καταφέρουν να ξεπεράσουν την δύσκολη συγκυρία χωρίς να χρειαστούν την βοήθεια των αγορών ή κάποιου εξωτερικού χρηματοδότη, ποιες από αυτές θα χρειαστούν χρήματα και θα καταφέρουν με κάποιον τρόπο να τα βρουν και ποιες κινδυνεύουν να κλείσουν λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης. Σήμερα θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μία γρήγορη βόλτα και να δούμε μερικές από αυτές.
Η Arrival (ARVL NASDAQ), η Canoo (GOEV NASDAQ), η Faraday Future (FFIE NASDAQ) Lordstown Motors (RIDE NASDAQ) έχουν ήδη στριμωχτεί πολύ από τους επενδυτές. Οι μετοχές τους έχουν πέσει πολύ, η ARVL και η FFIE είναι ήδη κάτω από το ένα δολάριο ενώ οι άλλες δύο είναι κοντά στο 1,5. Και οι τέσσερις έχουν χρηματιστηριακές αποτιμήσεις κάτω από τα 500 εκατομμύρια δολάρια ενώ οι επενδύσεις που έχουν κάνει σε έρευνα και τεχνολογία και σε εξοπλισμό είναι πολλαπλάσιες αυτών των αποτιμήσεων.
Οι επενδυτές πιστεύουν πως η συνέχεια θα είναι πολύ δύσκολη για αυτούς, καθώς τα χρήματα έχουν στην ουσία τελειώσει ήδη και προσπαθούν με κάθε τρόπο να βρουν χρηματοδότη χρησιμοποιώντας ή ανορθόδοξες μεθόδους ή μεθόδους που θα πλήξουν τους υφιστάμενους μετόχους. Η Lordstown αναγκάστηκε αρχικά να πουλήσει το εργοστάσιό της στην ταϊβανέζικη εταιρεία Foxconn και στην συνέχεια να της παραχωρήσει ποσοστό συμμετοχής κοντά στο 20%.
Τα αυτοκίνητά της θα αρχίσουν να παράγονται σύντομα στο πρώην εργοστάσιό της, υπό την επίβλεψη της Foxconn. Δεν υπάρχει όμως καμία εγγύηση ότι θα καταφέρει σύντομα να πουλήσει αρκετά αυτοκίνητα για να αποφύγει την χρεωκοπία ή την πώλησή της σε κάποια ισχυρότερη εταιρεία για «ψίχουλα». Η Arrival, η οποία είχε πολύ φιλόδοξα σχέδια για την λειτουργία παραγωγικών εγκαταστάσεων σε πολλές χώρες, ομολόγησε ότι δεν είναι σίγουρη πλέον για την επιβίωσή της, αφού τα χρήματα που έχει μάλλον δεν επαρκούν για την εκτέλεση των σχεδίων της μέχρι το τέλος του 2023. Έτσι, ψάχνει για χρηματοδότηση και προειδοποιεί για επικείμενες απολύσεις.
Η Faraday Futures ανακοίνωσε χθες πως βρήκε χρηματοδότηση ύψους περίπου 350 εκατομμυρίων δολαρίων, η οποία της είναι απαραίτητη για να ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2022 την κατασκευή των πολυτελών ηλεκτρικών αυτοκινήτων της στο δικό της εργοστάσιο. Όπως διαβάζουμε όμως στον οικονομικό Τύπο, οι μετοχές που θα εκδοθούν υπέρ του νέου επενδυτή θα είναι περισσότερες από τις υφιστάμενες, πράγμα που σημαίνει πως οι παλαιοί μέτοχοι θα υποστούν σημαντική διάλυση (dilution) ενώ παραμονεύουν και τα reverse splits που σπανίως προμηνύουν κάτι καλό για τους μετόχους μίας εταιρείας.
Η Canoo δήλωσε πριν λίγες ημέρες πως στο τέλος του Σεπτεμβρίου είχε μόνο 6,8 εκατομμύρια δολάρια στην τράπεζα και σκοπεύει να βρει χρήματα από τις χρηματιστηριακές αγορές πουλώντας νέες μετοχές της. Μία μεγάλη παραγγελία από την Walmart είναι ίσως το μοναδικό ατού που κρατά η εταιρεία στα χέρια της, αλλά η παραγωγή τους δεν έχει αρχίσει ακόμα.
Οι τέσσερις παραπάνω εταιρείες, όπως και άλλες ακόμα, δεν πείθουν πλέον τους επενδυτές πως αξίζει να τις εμπιστευθούν και όπως φαίνεται, ακόμα και αν καταφέρουν να ξεπεράσουν τον κίνδυνο, αυτό θα γίνει με την βοήθεια χρηματοδότησης που δεν θα συμφέρει τους υφιστάμενους μετόχους.
Για την Rivian (RIVN NASDAQ), την Lucid Motors (LCID NASDAQ) και την Polestar (PSNY NASDAQ) δεν υπάρχουν αυτή την στιγμή σοβαρές αμφιβολίες για το αν θα τα καταφέρουν. Και οι τρεις είναι σχεδόν σίγουρο πως δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα χρηματοδότησης. Η μεν Rivian, η οποία πέρυσι άντλησε περίπου 20 δισεκατομμύρια κατά την είσοδό της στο χρηματιστήριο, είχε σχεδόν 14 δισεκατομμύρια στην τράπεζα στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Δεδομένου του ότι η παραγωγή των αυτοκινήτων της έχει ξεκινήσει από πέρυσι και φέτος αναμένεται να πουλήσει περίπου 25.000 αυτοκίνητα με τις πωλήσεις να μεγαλώνουν σημαντικά το 2023, οι ανησυχίες της αγοράς έχουν σχέση με το πόσο γρήγορα θα ανεγερθεί το δεύτερο εργοστάσιο και το πότε θα είναι έτοιμο και το δεύτερο μοντέλο της εταιρείας.
Και βέβαια, με το πόσο αποτελεσματικά θα διαχειριστεί το κόστος λειτουργίας της, καθώς οι επενδυτές πλέον ενδιαφέρονται έντονα για την κερδοφορία των νέων εταιρειών. Η Lucid έχει ξεκινήσει την παραγωγή των αυτοκινήτων της και ελπίζει πως θα καταφέρει να πουλήσει περίπου 6.000 οχήματα μέσα στο 2022 και πολύ περισσότερα το 2023.
Η αγορά ανησύχησε λίγο γιατί η εταιρεία ανέφερε πως έχουν μειωθεί λίγο οι παραγγελίες αλλά στην μέση υπάρχει η Σαουδική Αραβία, η οποία κατέχει πλέον πάνω από το 50% των μετοχών της και έχει παραγγείλει και δεκάδες χιλιάδες αυτοκίνητα. Προ ημερών μάθαμε πως το αραβικό βασίλειο θα χρηματοδοτήσει και πάλι την Lucid αν αυτό καταστεί αναγκαίο.
Είναι φανερό πως η εταιρεία δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει υπαρξιακά προβλήματα, καθώς η Σαουδική Αραβία έχει κάθε συμφέρον να κρατήσει την εταιρεία υγιή αφού το δεύτερο εργοστάσιό της αναμένεται να ανεγερθεί στην Σαουδική Αραβία. Αν οι επενδυτές ανησυχούν για κάτι δεν είναι το αν θα «κλείσει» η εταιρεία, αλλά το αν η συνεχής χρηματοδότησή της από τον μεγαλομέτοχο θα τους φέρει κάποια στιγμή σε μειονεκτική θέση.
Η, λιγότερο γνωστή, Polestar με βασικούς μετόχους την σουηδική Volvo Cars και την κινεζική Geely (μητρική της Volvo Cars) βρίσκεται πιο μπροστά από την Rivian και την Lucid αφού οι πωλήσεις της για το 2022 θα φτάσουν τα 50.000 αυτοκίνητα και οι λειτουργικές ζημιές της είναι πολύ μικρότερες από αυτές των άλλων δύο. Σε αυτό την βοηθά το γεγονός πως τα αυτοκίνητά της κατασκευάζονται στην Κίνα, με την βοήθεια των μητρικών της εταιρειών. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τις πωλήσεις της και να φτάσει στην κερδοφορία πιο γρήγορα από τις ανταγωνίστριές της. Το βασικό πιθανό αγκάθι για τους μετόχους μειοψηφίας είναι ο τρόπος με τον οποίον θα χρηματοδοτηθεί περαιτέρω από την Volvo Cars και την Geely. Αν οι δύο βασικοί μέτοχοι φροντίσουν να το κάνουν με τρόπο φιλικό προς τους υπόλοιπους μετόχους, τότε η Polestar μπορεί να αποκτήσει σημαντικό πλεονέκτημα απέναντι στην Rivian Lucid όσον αφορά στις αποδόσεις της μετοχής της. Κανείς όμως δεν ξέρει ακόμα τι θα αποφασίσουν οι κινέζοι της Geely οι οποίοι ελέγχουν την διοίκηση της εταιρείας.
Αφήσαμε τελευταία μία ειδική περίπτωση, την Sono Group (SEV NASDAQ). Η Sono έχει την έδρα της στο Μόναχο της Γερμανίας και ακόμα δεν έχει πουλήσει ούτε ένα αυτοκίνητο, αυτό ελπίζει πως θα το κάνει στο τέλος του 2023. Τα αυτοκίνητά της αναμένεται να κατασκευαστούν σε εργοστάσιο που δεν της ανήκει, κάπου στην Φινλανδία. Ήδη έχει λάβει παραγγελίες για πάνω από 40.000 αυτοκίνητα, από ιδιώτες και από εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων.
Το αυτοκίνητο που ετοιμάζει η Sono, το οποίο παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στην Νέα Υόρκη, έχει μερικές σημαντικές διαφορές από αυτά όλων των εταιρειών που αναφέραμε προηγουμένως. Αφενός είναι πολύ πιο φθηνό, καθώς αναμένεται να κοστίζει περίπου 25.000 Ευρώ, λιγότερο και από το μισό των μοντέλων της Rivian, της Lucid, της Polestar και των υπόλοιπων. Αφετέρου είναι σχεδιασμένο κυρίως για την πόλη και έχει μικρή σχετικά αυτονομία κίνησης από την ηλεκτρική μπαταρία του, κοντά στα 300 χιλιόμετρα. Όμως, πάνω στην οροφή και στα άλλα μεταλλικά του κομμάτια, το αυτοκίνητο έχει ενσωματωμένα ηλιακά πάνελ τα οποία μπορούν να δώσουν περίπου 20 χιλιόμετρα την ημέρα κατά μέσο όρο, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.
Η χαμηλή του τιμή και το γεγονός πως σε μία πόλη με σχετική ηλιοφάνεια μπορεί να κινείται σε μεγάλο βαθμό από ηλιακή ενέργεια, το κάνουν ένα ενδιαφέρον πείραμα. Η μετοχή της Sono όμως έχει πέσει πάρα πολύ και βρίσκεται λίγο πάνω από το 1 δολάριο, έχοντας χάσει πάνω από 95% από την τιμή που είχε όταν μπήκε στο χρηματιστήριο πριν έναν χρόνο περίπου, ενώ η χρηματιστηριακή της αξία είναι ελάχιστα πάνω από τα 100 εκατομμύρια δολάρια.
Είναι φανερό πως οι επενδυτές εκτιμούν πως κάποια στιγμή θα πρέπει να εκδοθούν νέες μετοχές για την χρηματοδότηση του προγράμματος της εταιρείας, αφού δεν υπάρχουν και πολλά χρήματα στα ταμεία της. Αν κάποιος ενδιαφέρεται για αυτό το πείραμα θα είναι φρόνιμο να περιμένει να δει πρώτα τις εξελίξεις στο θέμα της χρηματοδότησης.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα για τις εταιρείες που δημιουργήθηκαν πρόσφατα και μπήκαν μαζικά στο χρηματιστήριο ελπίζοντας πως με τα χρήματα των επενδυτών θα μπορούσαν να γίνουν υπολογίσιμες δυνάμεις στην αναδυόμενη αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Αυτό δεν σημαίνει πως οι επενδυτές θα πρέπει να μείνουν οπωσδήποτε μακριά από αυτές. Αρκεί βέβαια να παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις στο μέτωπο της χρηματοδότησής τους, την εξέλιξη των επενδυτικών προγραμμάτων τους και βέβαια την υποδοχή των προϊόντων τους (όπου υπάρχουν βέβαια) από τους καταναλωτές. Σε αντίθετη περίπτωση, η ενασχόληση με τις μετοχές τους θα μοιάζει περισσότερο με μία βόλτα στο καζίνο.
