Παρά το γεγονός ότι διαψεύστηκαν τα καταστροφικά σενάρια των προηγούμενων μηνών, για δελτίο στο ρεύμα και τη μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και παράλληλα τα νέα στοιχεία για τον μήνα Φεβρουάριο δείχνουν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα εμφανίσει έστω μικρή ανάπτυξη στο α’ τρίμηνο 2023, η Γερμανία βλέπει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται και ως η μεγαλύτερη οικονομία, συμπαρασύρει ολόκληρη την ένωση προς την ίδια κατεύθυνση.
Δεν γίνεται λόγος για μεγάλη ύφεση αλλά σε κάθε περίπτωση έχει ενδιαφέρον ότι η πανίσχυρη γερμανική οικονομία αποτελεί στη συγκεκριμένη συγκυρία βαρίδι για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης. Η τρίτη εκτίμηση για το ΑΕΠ δ’ τριμήνου 2022 απέδειξε ότι οι αρχικοί πανηγυρισμοί για την ανθεκτικότητα της Γερμανίας ήταν πρόωροι και ότι η ύφεση βρίσκεται προ των πυλών. Η πρώτη εκτίμηση έκανε λόγο για οικονομική στασιμότητα με μηδενική ανάπτυξη, η δεύτερη για οριακή συρρίκνωση του γερμανικού ΑΕΠ κατά 0,2% και η τρίτη για ύφεση 0,4%.
Την Παρασκευή, η Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας ανακοίνωσε ότι η σωστή εκτίμηση ήταν η τελευταία που έδειξε συρρίκνωση 0,4% σε τριμηνιαία βάση και ανάπτυξη 0,9% σε ετήσια βάση. Είναι η πρώτη συρρίκνωση της γερμανικής οικονομίας από το α’ τρίμηνο του 2021. Σημειώνεται ότι χρειάζονται δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ για να ικανοποιηθεί ο ορισμός της τεχνικής ύφεσης που δέχονται οι περισσότεροι οικονομολόγοι.
Την ίδια ώρα, η Γαλλία απέφυγε τη συρρίκνωση του ΑΕΠ… παρά τρίχα, εμφανίζοντας όπως έγινε χθες γνωστό, ανάπτυξη 0,1% στο δ’ τρίμηνο 2022, αλλά τα κακά μαντάτα έρχονται από το μέτωπο του πληθωρισμού. Επίσης, χθες, μάθαμε ότι ο πληθωρισμός επανήλθε σε ανοδική τροχιά σε Γαλλία και Ισπανία, αυξάνοντας τις πιθανότητες η Κριστίν Λαγκάρντ να ανακοινώσει δύο διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων κατά 0,50% τον Μάρτιο και τον Μάιο.
Ας επιστρέψουμε όμως στη Γερμανία, όπου η γενικότερη ακρίβεια, που ξεκίνησε από τις ενεργειακές τιμές και πυροδότησε ένα πληθωριστικό ντόμινο, ροκανίζει και τις τελευταίες οικονομίες που κατάφεραν να μαζέψουν οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αποτέλεσμα είναι η ιδιωτική κατανάλωση να υποχωρεί κατά 1% σε επίπεδο τριμήνου, από αύξηση 0,7% στο γ’ τρίμηνο. Παράλληλα, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου γκρεμίστηκαν κατά 2,5% σε τριμηνιαία βάση και ήταν οι εξαγωγές, οι δαπάνες της κυβέρνησης και η μεγάλη συσσώρευση αποθεμάτων, που απέτρεψαν μία πολύ πιο βαθιά ύφεση.
Ήπια ύφεση τους επόμενους μήνες και υποτονική ανάκαμψη στη συνέχεια προβλέπουν οι αναλυτές, αν και η αξιοπιστία των εκτιμήσεων δοκιμάζεται για μία ακόμη φορά. Είναι τόσο ευμετάβλητο το τοπίο μετά τις διαδοχικές κρίσεις των τελευταίων ετών, που κάθε μήνα σχεδόν τα δεδομένα αλλάζουν και οι εκτιμήσεις αναθεωρούνται.
Επομένως, οι εκθέσεις των μεγαλύτερων οίκων προσφέρουν στην ουσία μία φωτογραφία της στιγμής και μέσω αυτής προσπαθούν να προβλέψουν τις εξελίξεις των επόμενων μηνών, ενώ συνοδεύονται από πολλούς αστερίσκους και προϋποθέσεις.
Η αλήθεια είναι ότι είχαμε τρομάξει με τα σενάρια που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας το περασμένο καλοκαίρι και η γερμανική οικονομία είναι ενδεικτικό παράδειγμα του πως τα κρατικά μέτρα στήριξης σε ολόκληρη την Ευρώπη και οι ήπιες καιρικές συνθήκες – μαζί με τις σοβαρές προσπάθειες μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας – απομάκρυναν τα καταστροφικά σενάρια.
Το στοίχημα, όμως, της ανάκαμψης ενδέχεται να αποδειχθεί πιο δύσκολο να κερδηθεί. Παρά το γεγονός ότι οι δείκτες εμπιστοσύνης έχουν ενισχυθεί τους τελευταίους μήνες, όλα δείχνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα είναι αναιμική. Η δεύτερη στη σειρά πτώση του δείκτη τρεχουσών συνθηκών του Ifo, η υποχώρηση του μεταποιητικού PMI και τα αδύναμα στοιχεία για την καταναλωτική εμπιστοσύνη, υποδηλώνουν ότι η Γερμανία θα δει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται και στο α’ τρίμηνο 2023, επιβεβαιώνοντας την τεχνική ύφεση.
Η ανάκαμψη θα έρθει από το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου, ωστόσο δεν θα είναι ισχυρή. Όπως όταν αναπτύσσεται η Γερμανία, παρασύρει ολόκληρη την Ευρωζώνη γιατί αντιστοιχεί σχεδόν στο 30% του ΑΕΠ της, έτσι και τώρα που συρρικνώνεται, εμποδίζει την ανάπτυξη ολόκληρης της Ένωσης.
