Το 2015 ήταν μία «αποφράδα» χρονιά για την αγορά πλατίνας. Ύστερα από πολλά χρόνια, η τιμή του χρυσού ξεπέρασε οριστικά αυτήν της πλατίνας. Σε αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο το σκάνδαλο dieselgate, που συγκλόνισε την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία, κλόνισε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στους πετρελαιοκινητήρες και είχε σαν συνέπεια την πτώση της τιμής της πλατίνας κατά 26% μέσα στην χρονιά. Πολύ λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως το 35% - 40% της ετήσιας ζήτησης για πλατίνα προέρχεται από την βιομηχανία καταλυτών για πετρελαιοκίνητα οχήματα. Από τότε μέχρι τώρα, η πλατίνα έχει τις χειρότερες επιδόσεις από τα άλλα 3 πολύτιμα μέταλλα, τον χρυσό, το ασήμι και το παλλάδιο. Ή, για να το πούμε κάπως αλλιώς, η πλατίνα είναι πιά «εκτός μόδας».
Η περσινή χρονιά ήταν πολύ «επεισοδιακή» για την πλατίνα και χαρακτηρίστηκε από σοβαρές διαταραχές στην παραγωγή των ορυχείων και μεγάλη πτώση της ζήτησης για καταλύτες αυτοκινήτων, απόρροια και τα δύο του Covid - 19. Τα ορυχεία της Νοτίου Αφρικής, απ’ όπου εξορύσσεται ετησίως το 70% της παγκόσμιας παραγωγής πλατίνας, επλήγησαν καίρια από την πανδημία. Την ίδια στιγμή, μειώθηκε σημαντικά και η ζήτηση από την αυτοκινητοβιομηχανία και την βιομηχανία κοσμημάτων.
Το τελικό αποτέλεσμα (εκτιμώμενο προς το παρόν) ήταν η μεγαλύτερη υστέρηση της προσφοράς σε σχέση με την ζήτηση από το 2013. Η ζήτηση υπερέβη την προσφορά κατά 1.200.000 ουγγιές, αρκετά μεγάλο νούμερο σε σχέση με τα περίπου 8.000.000 ουγγιές που είναι ο μέσος όρος του ετήσιου μεγέθους της αγοράς τα τελευταία χρόνια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την σημαντική μείωση των αποθεμάτων του πολύτιμου μετάλλου, που από τα 3,6 εκατομμύρια ουγγιές στο τέλος του 2019 πλησίασε τα 2,3 εκατομμύρια στο τέλος του 2020 και προβλέπεται να μειωθούν ακόμα περισσότερο μέσα στο 2021, αφού οι τελευταίες εκτιμήσεις μιλάνε για εμφάνιση μικρού ελλείμματος στην προσφορά.
Η εξέλιξη της τιμής της τους τελευταίους μήνες φαίνεται να λαμβάνει υπ’ όψη της την εξέλιξη του ισοζυγίου προσφοράς και ζήτησης και την μείωση των αποθεμάτων, καθώς για πρώτη φορά από το 2016 κατάφερε να περάσει τα 1000 δολάρια/ουγγιά και να φτάσει κοντά στα 1130, αγγίζοντας σχεδόν τα ψηλότερα επίπεδα από την άνοιξη του 2015 και μετά. Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός πως το τελευταίο διάστημα κινείται κάπως πιο θετικά από τον «μεγάλο αντίπαλο», δηλαδή τον χρυσό, έχει αρχίσει να γεμίζει με ελπίδες όσους πιστεύουν πως η πλατίνα αδικείται τα τελευταία χρόνια και πλησιάζει η ώρα που θα επανέλθει στο προσκήνιο.
Οι ελπίδες αυτές θα αποδειχθούν φρούδες αν η αγορά δεν πιστέψει πως κάτι έχει αλλάξει για τα καλά. Πως δηλαδή η αναμενόμενη σταδιακή μείωση της ζήτησης από την αυτοκινητοβιομηχανία λόγω της στροφής προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αντισταθμιστεί με κάποιον τρόπο.
Μέχρι πρότινος αυτός ο τρόπος δεν φαινόταν πουθενά, αυτό όμως δεν ισχύει πιά. Η μεγάλη ελπίδα για την αγορά πλατίνας είναι η διαφαινόμενη μεγάλη ανάπτυξη της παραγωγής ενέργειας από υδρογόνο. Το 2020 ήταν κομβική χρονιά για το υδρογόνο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να στηρίξει με επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ την ανάπτυξη της παραγωγής ενέργειας από υδρογόνο και την παραγωγή υδρογόνου με χρήση «πράσινης ενέργειας».
Το ίδιο φαίνεται πως θα γίνει και στις Η.Π.Α. από την κυβέρνηση του προέδρου Biden. Η πλατίνα χρησιμοποιείται και στην διαδικασία της ηλεκτρόλυσης μέσω της οποίας διαχωρίζεται το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο, και στις κυψέλες υδρογόνου που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις που αναφέρονται από το World Platinum Investment Council (ένωση των παραγωγών πλατίνας), η ετήσια ζήτηση για πλατίνα θα αυξηθεί μέχρι το 2030 κατά 300 έως 600 χιλιάδες ουγγιές μόνο από την βιομηχανία παραγωγής υδρογόνου της Κίνας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν οι εκτιμήσεις αυτές έχουν βάση, και αν υπολογίσουμε και την ζήτηση που θα προέλθει από τις Η.Π.Α. και τον υπόλοιπο κόσμο, είναι πολύ πιθανόν η αύξηση να ξεπερνά το 1 εκατομμύριο ουγγιές ετησίως.
Όπως είπαμε παραπάνω, η αγορά πλατίνας έχει μέγεθος περίπου 8 εκατομμύρια ουγγιές ετησίως, οπότε το 1 εκατομμύριο παραπάνω είναι μία πολύ σημαντική διαφορά. Την ίδια στιγμή όμως, ξέρουμε πως η ζήτηση για καταλύτες λογικά θα βαίνει μειούμενη με την πάροδο του χρόνου, αφού ο αριθμός των νέων πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων θεωρητικά θα τείνει προς το μηδέν καθώς θα πλησιάζει το 2040.
Προφανώς δεν είναι εύκολο να πει κανείς τι από τα δύο θα γίνει πιο γρήγορα, αλλά η εκτίμηση της αγοράς σχετικά με αυτό θα κρίνει την εξέλιξη της τιμής του μετάλλου. Αν λάβουμε υπόψη μας την επενδυτική ευφορία που επικρατεί σχετικά με το υδρογόνο, την «καθαρή» παραγωγή του και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αυτό, πρέπει να δώσουμε αυξημένες πιθανότητες στο θετικό σενάριο. Αν η «υδρογονική» ευφορία συνδυαστεί και με συνέχιση των προβλημάτων στα ορυχεία της Νοτίου Αφρικής, τότε μπορεί πραγματικά να δούμε σύντομα την πλατίνα ξανά στο προσκήνιο.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
