Ένας μεγάλος διάλογος έχει ανοίξει εντός της χρηματιστηριακής και επενδυτικής κοινότητας, σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής των πρόσφατων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου μέσα στο 2021. Η κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των παλαιών μετόχων και η υιοθέτηση της μεθόδου το book building που εδράζεται στο επιχείρημα της επίσπευσης των διαδικασιών, έχουν εγείρει μια σειρά από ενστάσεις και επιφυλάξεις, από την πλευρά τόσο των ιδιωτών μικρομετόχων, όσο και των μικρών εγχώριων και αλλοδαπών θεσμικών επενδυτών.
Το δικαίωμα συμμετοχής στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, είναι ένα περιουσιακό στοιχείο του μετόχου. Είναι τρόπον τινά, η ανταμοιβή του για τη συμμετοχή του στη μετοχική βάση μιας εταιρείας. Και ο μέτοχος έχει την επιλογή της «εξαργύρωσης» αυτού του δικαιώματος. Είτε μέσω της συμμετοχής του στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και στην αγορά μετοχών σε χαμηλότερη τιμή, έναντι της τρέχουσας τιμής στο χρηματιστήριο. Είτε μέσω της πώλησης αυτού του δικαιώματος, σε άλλους επενδυτές στο χρηματιστήριο.
Όταν μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ), συνδυάζεται και με είσοδο στρατηγικού επενδυτή ή μεγάλου επενδυτικού οίκου, τότε ο στρατηγικός επενδυτής ή ο μεγάλος επενδυτικός οίκος, αγοράζει συνήθως δικαιώματα κατόπιν συμφωνίας από τους μεγαλομετόχους. Άλλες πάλι φορές έχουμε δει, μεγάλους επενδυτικούς οίκους, να «σκουπίζουν» όπως λέμε, τα δικαιώματα που πωλούν όσοι μικρομέτοχοι δεν έχουν τη διάθεση ή τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στην ΑΜΚ.
Είναι νόμιμη η απόφαση κατάργησης των δικαιωμάτων συμμετοχής των μετόχων σε μια ΑΜΚ; Φυσικά και είναι, εφ’ όσον έχει ληφθεί από τη συνέλευση των μετοχών, που αποφασίζει για τους όρους της ΑΜΚ.
Είναι δυνατόν η συνέλευση των μετόχων να λαμβάνει μια απόφαση που να «βλάπτει» τους ίδιους τους μετόχους, αποστερώντας τους από τη «αξία» του δικαιώματος συμμετοχής στην ΑΜΚ; Ναι, είναι δυνατόν, εφόσον η πλειοψηφία των μετόχων μιας εταιρείας κρίνει ότι η κατάργηση του δικαιώματος και η διαδικασία του ανοικτού book building θα οδηγήσει σε ισχυροποίηση της εταιρείας σε βάθος χρόνου. Κι αυτή η ισχυροποίηση μπορεί να επιτευχθεί είτε κεφαλαιακά, είτε στρατηγικά, είτε και από τα δύο.
Επομένως, το στοιχείο που πρέπει να προσέξουμε είναι αυτό της «πλειοψηφίας» των μετόχων στη γενική συνέλευση. Δεν είναι λίγες οι φορές που σε μια εταιρεία τα συμφέροντα των μετόχων δεν ταυτίζονται με τα συμφέροντα των μεγαλομετόχων.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση της ΑΜΚ της Tράπεζας Πειραιώς οι μεγαλομέτοχοι, συμπεριλαμβανομένου του ΤΧΣ, εστίαζαν στη λεγόμενη «μεγάλη εικόνα» που αφορούσε την άμεση κεφαλαιακή ενίσχυση της εταιρείας και την υποχώρηση του ποσοστού συμμετοχής του ΤΧΣ. Οπότε μετά την απόφαση της γενικής συνέλευσης, οι μέτοχοι έδωσαν τη δυνατότητα σε νέους μετόχους κυρίως από το εξωτερικό να ενταχθούν στη μετοχική βάση της τράπεζας.
Δεν θα πρέπει να μας διαφύγει το γεγονός, ότι ναι μεν οι παλαιοί μέτοχοι δεν διέθεταν δικαίωμα προτίμησης για τη συμμετοχή τους στην ΑΜΚ, αλλά μπορούσαν να συμμετάσχουν δια της κανονικής οδού. Και όσοι συμμετείχαν, διατήρησαν συνολικά το ίδιο ποσοστό που είχαν και πριν από την αύξηση. Επομένως, αυτοί που έχασαν ήταν όσοι δεν συμμετείχαν στην ΑΜΚ και δεν μπόρεσαν να πωλήσουν τα «δικαιώματα συμμετοχής», που σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα είχαν στα χέρια τους.
Και επειδή το αποτέλεσμα μετράει, η ΑΜΚ επέτυχε και οι στόχοι που είχαν τεθεί καλύφθηκαν με το παραπάνω. Όμως υπήρξαν και παρενέργειες.
Καταστρατηγήθηκαν οι πάγιοι κανόνες της χρηματιστηριακής αγοράς; Ναι.
Απογοητεύτηκαν για μια ακόμα φορά οι μικροεπενδυτές; Ναι.
Δέχθηκε καίριο κτύπημα η έννοια της μετοχικής ιδέας; Ναι.
Δημιουργήθηκαν προβλήματα στην αγορά παραγώγων; Ναι.
Εν αναμονή της γενικής συνέλευσης των μετόχων της ΔΕΗ, που θα αποφασίσει για τους όρους της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, τα ίδια ή και παραπλήσια ερωτήματα, αναδύονται στις συζητήσεις του εγχώριου και όχι μόνο, επενδυτικού οικοσυστήματος.
Από τη μια πλευρά της ζυγαριάς, έχουμε την κεφαλαιακή ενίσχυση της ΔΕΗ, μέσω εγγυημένης κάλυψης που υπόσχονται οι σύμβουλοι της ΔΕΗ Goldman Sachs και Citigroup, μέσω της διαδικασίας του book building. Από την ίδια πλευρά, προσμετράται και η «αθόρυβη» διαδικασία αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ, που δίνει στην εταιρεία άλλες δυνατότητες και προοπτικές.
Από την άλλη πλευρά της ζυγαριάς, έχουμε τη μερική απαξίωση της περιουσίας των υπαρχόντων μικροεπενδυτών. Και λέμε μερική, διότι ναι μεν χάνεται το δικαίωμα προτίμησης, αλλά ο μικρομέτοχος θα είναι μέτοχος σε μια μεγαλύτερη και σημαντικότερη ΔΕΗ. Και σε βάθος χρόνου θα αποκομίσει υψηλότερα κέρδη και υπεραξίες.
Όπως κάθε πράγμα στη ζωή, έτσι και η ΑΜΚ μέσω book building χωρίς δικαιώματα συμμετοχής, δεν είναι μόνο μαύρη ή μόνο άσπρη. Η κεφαλαιακή ενίσχυση της ΔΕΗ, είναι το άσπρο. Η απαξίωση των δικαιωμάτων των μικροεπενδυτών, είναι το μαύρο. Η ισορροπία βρίσκεται κάπου στην απόχρωση του γκρι. Κατά την προσωπική μας άποψη, πλησιάζει περισσότερο προς το λευκό, παρά στο μαύρο.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
