Οι γκουρού των χρηματιστηρίων θεωρούν πως όταν κινούμαστε στις αγορές θα πρέπει να έχουμε πάντα την αίσθηση της μεγάλης εικόνας. Δηλαδή τη διαχρονική εικόνα της πορείας των τιμών των χρηματιστηριακών δεικτών, των μετοχών, των ομολόγων, των επιτοκίων, των εμπορευμάτων και των νομισμάτων.
Και αυτό όχι διότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ή διότι υπάρχει μια συγκεκριμένη επανάληψη χρηματιστηριακών κύκλων. Αλλά διότι τα σημεία καμπής, τα τοπικά υψηλά και τα τοπικά χαμηλά, μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε το που βρισκόμαστε σήμερα. Ειδικά ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών που δεν έχει ακολουθήσει το παγκόσμιο ράλι των κεφαλαιαγορών μετά την βύθιση από την κατάρρευση της Lehman Brothers και που βρίσκεται ακόμα έτη φωτός πίσω από τις ιστορικές 6484 μονάδες του 1999, απαιτεί μια πιο προσεκτική παρακολούθηση.
Προ ημερών ο Ηλίας Ζαχαράκης της Fastfinance ΑΕΠΕΥ, δημοσίευσε ένα γράφημα του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών από το 1986 μέχρι σήμερα, με βάση τα εβδομαδιαία κλεισίματα. Η περίοδος ωρίμανσης του Ελληνικού Χρηματιστηρίου όπως έχει ονομαστεί, μπορεί να χωριστεί σε τρεις διαφορετικές υποπεριόδους.
Η πρώτη είναι αυτή που χαρακτηρίστηκε από μια άνοδο διαρκείας, από τα τέλη του 1986 έως το Σεπτέμβριο του 1999. Η δεύτερη από τα ιστορικά υψηλά του 1999, μέχρι την πτώχευση της χώρας και το PSI των ομολόγων του 2012. Και η τρίτη υποπερίοδος ξεκινά από το 2012 με την προσπάθεια επανόδου της οικονομίας σε μια σοβαρή τροχιά ανάπτυξης.
1986 – 1999
H εκτόξευση του ΓΔ του Χρηματιστηρίου από το 1986 έως τον Οκτώβριου του 1987, τερματίστηκε με ένα βίαιο κραχ στις 19 Οκτωβρίου 1987, που έσυρε τον ΓΔ από τις 518 στις 275 μονάδες. Ένα κραχ που έχει μείνει στην ιστορία σαν «Μαύρη Δευτέρα». Ακολούθησε μια σημαντική άνοδος με την ίδρυση των πρώτων ιδιωτικών χρηματιστηριακών εταιρειών, την υιοθέτηση κανόνων για τη Κεφαλαιαγορά για να ακολουθήσει μια νέα υποχώρηση μετά από την πτώση της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη λόγω της αποχώρησης από τη Νέα Δημοκρατία του Αντώνη Σαμαρά. Ακολούθησε το «παιχνίδι» της διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων με την απογείωση των μετοχών των κατασκευαστικών εταιρειών.
Η υποτίμηση της δραχμής στις 14 Μαρτίου 1998, οδήγησε στην αποκόλληση ΓΔ του Χρηματιστηρίου Αθηνών από το επίπεδο των 1.500 μονάδων και την προσέγγιση των 3.000 μονάδων. Ωστόσο η Ρωσική κρίση του 1998 έφερε τον ΓΔ από τις 2.828 μονάδων στις 1.741 μονάδες. Από αυτά τα επίπεδα ξεκίνησε το ράλι 1998-1999 που οδήγησε στα ιστορικά υψηλά των 6.484 μονάδων, το Σεπτέμβριο του 1999.
1999 - 2012
Από τις 6.484 μονάδες ακολούθησε μια πρωτοφανής πτωτική κίνηση που ολοκληρώθηκα το 2002, με τον Γενικό Δείκτη να κλείνει στις 1.472 μονάδες, δίνοντας ένα νέο ανοδικό έναυσμα που οδήγησε μέσα σε μια πενταετία στις 5.346 μονάδες, γεννώντας ελπίδες πως οι τιμές του 1999 θα αποτελούσαν σύντομα παρελθόν. Ακολούθησε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η κατάρρευση της Lehman Brothers, που έφερε το ΓΔ στις 1.457 μονάδες.
Η πρόσκαιρη αντίδραση προς τις 2.932 μονάδες, σήμανε και το τέλος της χρηματιστηριακής ομαλότητας, με την Ελλάδα να εισέρχεται στην μεγαλύτερη κρίση της νεότερης ιστορίας. Ο ΓΔ υποχώρησε ραγδαία μέχρι και στις 471 μονάδες, εν μέσω πτώχευσης, PSI των ομολόγων και της πλήρους κατάρρευσης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
2012 – 2023
Η προσπάθεια ανόρθωσης της οικονομίας, το πρόγραμμα των μνημονίων, οι κινήσεις εξορθολογισμού των δημοσιονομικών δεδομένων και οι μεταρρυθμίσεις, δημιουργούν ένα κλίμα επενδυτικής ευεξίας με αποτέλεσμα ο Γενικός Δείκτης να πλησιάσει τις 1.400 μονάδες. Ωστόσο η πολιτική αστάθεια και ακολούθως η διακυβέρνηση της χώρας από το δίδυμο Αλέξη Τσίπρα και Πάνου Καμμένου διαλύει το Χρηματιστήριο Αθηνών και το οδηγεί στις 420 μονάδες μετά από τον εκ νέου εκμηδενισμό της αξίας των τραπεζικών μετοχών λόγω της ανακεφαλαιοποίησης, που ήταν αποτέλεσμα των capital controls.
Η προσδοκία της κυβερνητικής αλλαγής και η ανάληψη της εξουσίας από τη Νέα Δημοκρατία, φέρνει τον ΓΔ στις 973 μονάδες. Ωστόσο το κλίμα μεταβλήθηκε άρδην λόγω covid, με αποτέλεσμα το ΓΔ να υποχωρήσει στις 513 μονάδες. Έκτοτε η χρηματιστηριακή αγορά, αγωνίστηκε για πολλούς μήνες να διασπάσει την αντίσταση των 900 μονάδων, πράγμα το οποίο επέτυχε. Και τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με τις 973 μονάδες που αποτελούν το υψηλό επίπεδο οκταετίας.
Ολόκληρο το ακόλουθο διάγραμμα από το 1986 μέχρι σήμερα, με τα εβδομαδιαία κλεισίματα του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, μας δείχνει όλα όσα προαναφέραμε, καθώς και την κρισιμότητα των 973 μονάδων σε εβδομαδιαίο κλείσιμο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το γράφημα είναι λογαριθμικό, σε μια προσπάθεια να «αποσβέσει» τη συσσωρευμένη απογοήτευση των επενδυτών.
