Ήταν το μακροβιότερο bull market στην ιστορία που ίσως να έχει διαδεχθεί ένα άλλο που θα αποδειχτεί το συντομότερης διάρκειας στην ιστορία;
Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ξεκίνησε ένας νέος οικονομικός κύκλος αλλά ο ρυθμός του προκαλεί ανησυχίες σε μερίδα επενδυτών μήπως το γρήγορο bull market οδεύει προς ένα απότομο τέλος την επόμενη χρονιά. Με τις αποδόσεις των μετοχών και τις αποτιμήσεις να είναι υψηλότερες από ότι παρατηρείται συνήθως για τη φάση του οικονομικού κύκλου που διανύουμε, το ερώτημα είναι αν παραμένουμε στο δεκαετές πλέον bull market που κατάφερε να ξεπεράσει ακόμα και την κρίση της πανδημίας COVID-19 πέρυσι.
Η εμπειρία δείχνει οτι τα bull markets δεν πεθαίνουν λόγω γήρανσης. Τελειώνουν στα χέρια των κεντρικών τραπεζών, συνήθως όταν οι αποτιμήσεις και η μόχλευση φθάσουν σε ακραία επίπεδα υπερβολής.
Αν η πανδημία COVID-19 δεν κατάφερε να σκοτώσει τον ταύρο πιθανώς να το καταφέρει η Federal Reserve όταν αρχίσει να αποσύρει τις πολιτικές στήριξης. Οι ανησυχίες αυτές έχουν φρενάρει ως ένα βαθμό τη χρηματιστηριακή άνοδο τις τελευταίες εβδομάδες, επιταχύνοντας τις ροές κεφαλαίων σε ασφαλέστερους λιμένες όπως τα μετρητά αλλά και σε άλλα αμυντικά περιουσιακά στοιχεία.
Σύμφωνα με το private banking της JP Morgan, 18 μήνες μετά την έναρξη νέου οικονομικού κύκλου οι αγορές εκπέμπουν σημάδια που χαρακτηρίζουν τη μέση φάση του, ενδείξεις που την τελευταία φορά πήρε πέντε χρόνια για να εμφανιστούν.
Ο δείκτης S&P 500 βρίσκεται 24% υψηλότερα από την προηγούμενη κορυφή αυτού του bull market τον Φεβρουάριο του 2020. Μετά την κρίση του 2008 η χρηματιστηριακή αγορά χρειάστηκε σχεδόν πέντε χρόνια για να καταφέρει κάτι παρόμοιο. Επίσης, οι αποδόσεις των μετοχών έχουν φτάσει ήδη επίπεδα Γύρω στο 15%, έχοντας τρέξει πιο γρήγορα από τα μονοψήφια επίπεδα που συνήθως παρατηρούνται στη μέση φάση του κύκλου.
«Μας έχει εκπλήξει η ταχύτητα αυτού του ταξιδιού σε σύγκριση με την κρίση του 2008, είμαστε επιφυλακτικοί για πιθανή διόρθωση σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα».
Το bull market του 2009 -2020 ήταν το μακροβιότερο στην ιστορία με τα κέρδη της παγκόσμιας χρηματιστηριακής αγοράς να ανέρχονται στο 237%. Μετά ήλθε η πανδημία που προκάλεσε το γρηγορότερο bear market στην ιστορία, μία πτώση 20% από την κορυφή έως το χαμηλό.
Η αρκούδα αυτή που ξεπρόβαλε ξαφνικά κυνηγήθηκε από τις κεντρικές τράπεζες που μείωσαν τα επιτόκια και άρχισαν το τύπωμα χρήματος. Εκτοτε η χρηματιστηριακή αγορά έχει σημειώσει άνοδο 73%, η $42 τρις σε αξία.
Οι κινήσεις αυτές δείχνουν ένα νέο κύκλο, τουλάχιστον από τεχνικής πλευράς. Ωστόσο, η ρηχότητα του bear market και η ταχεία και δυνατή ανάκαμψη δημιουργούν αμφιβολίες σε μερίδα επενδυτών.
«Δεν είχαμε μια παρατεταμένη πτωτική φάση, η χρηματιστηριακή αγορά βρίσκεται στα μέσα του κύκλου η στο δεύτερο σκέλος του προηγούμενου κύκλου που ποτέ δεν τελείωσε», εκτιμούν οι διαχειριστές στην επενδυτική εταιρεία Εaton Vance.
«Το τέλος του κύκλου θα έλθει από αλλαγές στην νομισματική πολιτική, αν οι κινήσεις της Fed στείλουν την οικονομία πίσω στην ύφεση, σενάριο που είναι πιθανότερο το 2022».
Τα επίπεδα των αποτιμήσεων είναι μια άλλη ένδειξη ρίσκου. Ο οικονομικός κύκλος ξεκίνησε με τις αποτιμήσεις σε υψηλά επίπεδα και ο πολλαπλασιαστής αναμενόμενων κερδών (Ρ/Ε) του δείκτη S&P 500 βρίσκεται ήδη στο 21x.
Σύμφωνα με έρευνα της Kleinwort Hambros στους κύκλους των αγορών από το 1870, το κυκλικά προσαρμοσμένο Ρ/Ε (CAPE ratio) κατά μέσο όρο είναι 11,5x όταν ένα bull market αρχίζει και γύρω στο 20x όταν τελειώνει. Αλλά ο κύκλος που άρχισε τον Μάρτιο του 2020 με CAPE ratio στο 24,8 σήμερα έχει πολλαπλασιαστή CAPE στο 37x.
Η αξία της παγκόσμιας χρηματιστηριακής αγοράς έχει φθάσει τα $90 τρις, υπερβαίνοντας το παγκόσμιο ΑΕΠ του 2019.
Οι αποτιμήσεις βέβαια έχουν φουσκώσει από τα δημοσιονομικά πακέτα και τις πολιτικές στήριξης, γύρω στα $30 τρις από τον περυσινό Μάρτιο, πολύ υψηλότερα από την προηγούμενη δεκαετία. Τα επιτόκια επίσης βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με κύκλους του παρελθόντος, κάτι που κάνει τις αποτιμήσεις να μην είναι τόσο υπερβολικές.
Σύμφωνα με τη Kleinwort Hambros, η χρηματιστηριακή αγορά έχει τρέξει γρηγορότερα από την οικονομία που εμφανίζει ακόμη χαρακτηριστικά της αρχικής φάσης του κύκλου, όπως υψηλή ανεργία.
Το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα καλύψουν οι οικονομίες την απόσταση. Ο περιορισμός της ποσοτικής χαλάρωσης από τη Fed είναι ένα ρίσκο αλλά αν υπάρξει ενδυνάμωση της οικονομίας δεν θα είναι απαραίτητη όλη αυτή η ρευστότητα.
Αν όχι, οι αγορές θα στραφούν προς τις κεντρικές τράπεζες για άλλη μια φορά. Σύμφωνα με την ελβετική εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων UBP, η περίοδος μετά το 2008 έχει δείξει οτι οι κεντρικές τράπεζες θα δράσουν για να αποφευχθεί μια επιβράδυνση της οικονομίας, κάτι που δημιουργεί μίνι-κύκλους.
«Βρισκόμαστε στην αρχική φάση του κύκλου αλλά είναι σημαντικό να ξεχωρίζουμε τη μεγάλη εικόνα και την τάση της από τους μίνι-κύκλους.
