Ο διοικητής της Fed Τζέι Πάουελ μας αιφνιδίασε λίγο. Προσπάθησε να κάνει τις αγορές να πάρουν στα σοβαρά τις προειδοποιήσεις του και να πιστέψουν πως η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν πρόκειται να χαλαρώσει την στάση της απέναντι στον πληθωρισμό όσο γρήγορα φαντάζονται αλλά μάλλον δεν προσπάθησε όπως τις προηγούμενες φορές. Όπως ξέρουμε υπάρχει μία διαφορετική εκτίμηση μεταξύ των αξιωματούχων της τράπεζας και της αγοράς.
Το διοικητικό της συμβούλιο της Fed εκτιμά πως η άνοδος των επιτοκίων αναφοράς θα σταματήσει κάποια στιγμή φέτος και πως τα επιτόκια θα παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023. Από τη μεριά τους, οι αγορές περιμένουν τον τερματισμό της ανόδου των επιτοκίων αναφοράς που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2022 το αργότερο στις αρχές του καλοκαιριού αλλά εμφανίζονται βέβαιες πως πριν το τέλος του 2023 η Fed θα μειώσει τα επιτόκια αναφοράς τουλάχιστον μία φορά κατά 0,25%, ίσως όμως και δύο φορές.
Οι αγορές βασίζουν αυτή την άποψη στα οικονομικά στοιχεία που ανακοινώνονται το τελευταίο διάστημα και τα οποία δείχνουν, τουλάχιστον κατά την άποψη των αγορών, πως ο πληθωρισμός ακολουθεί πτωτική πορεία, η οικονομία βρίσκεται σε φάση αποθέρμανσης και ο ρυθμός αύξησης των μισθών των εργαζομένων έχει αρχίσει να μειώνεται. Εκτιμούν πως η βασική δουλειά στην μάχη κατά του πληθωρισμού έχει ήδη γίνει και φοβούνται πως η εφαρμογή σφιχτής νομισματικής πολιτικής για παρατεταμένο διάστημα μπορεί να φέρει πολύ άσχημα αποτελέσματα και να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση.
Αντίθετα, εκτιμούν πως έτσι όπως εξελίσσονται τώρα τα πράγματα υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να επιτευχθεί η ομαλή προσγείωση της οικονομίας, δηλαδή η επιτυχημένη καταπολέμηση του πληθωρισμού χωρίς την πρόκληση οικονομικής ύφεσης.
Οι διαφωνίες της Fed με τις εκτιμήσεις και τις απόψεις των αγορών φάνηκαν και χθες το βράδυ από αυτά που είπε ο διοικητής Πάουελ μιλώντας και απαντώντας στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Αυτό που ήταν διαφορετικό από άλλες φορές ήταν πως ο διοικητής ήταν λιγότερο κατηγορηματικός. Δήλωσε πως είναι πλέον φανερό πως έχει αρχίσει η υποχώρηση του πληθωρισμού αλλά υπογράμμισε πως αυτό συμβαίνει σε όλους τους τομείς που ενδιαφέρουν την Fed εκτός από έναν: τον τομέα παροχής υπηρεσιών.
Ο διοικητής είπε πως από όλες τις κατηγορίες παροχής υπηρεσιών μόνο σε αυτόν που σχετίζεται με τα ενοίκια και το κόστος στέγασης έχει αρχίσει η διαδικασία μείωσης των πληθωριστικών πιέσεων. Σε όλους τους άλλους δεν έχουν αρχίσει ακόμα να φαίνονται τα επιθυμητά σημάδια. Ο Πάουελ τόνισε πως όσο μέχρι να φανεί πως ο τομέας παροχής υπηρεσιών αρχίζει να ανταποκρίνεται στην αντιπληθωριστική θεραπεία η πολιτική της κεντρικής τράπεζας θα εξακολουθήσει να είναι περιοριστική και οι αυξήσεις των επιτοκίων θα συνεχιστούν, χωρίς βέβαια να προσδιορίσει μέχρι που θα φτάσουν.
Σχετικά με αυτό, διευκρίνισε πως στην επόμενη συνεδρίαση της FOMC, σε 48 μέρες από σήμερα, τα μέλη της επιτροπής θα παρουσιάσουν τις νέες τους προβλέψεις για την μελλοντική πορεία των επιτοκίων αναφοράς, το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και το ποσοστό ανεργίας. Αυτό που έκανε εντύπωση είναι πως δεν έδωσε έμφαση στην ανάγκη σημαντικής αύξησης του ποσοστού ανεργίας προκειμένου να νικηθεί ο πληθωρισμός. Μάλιστα, ο διοικητής ανέφερε πως οι πιθανότητες επίτευξης του soft landing δεν είναι αμελητέες.
Μπορεί να μην είναι το επικρατέστερο σενάριο αλλά δεν σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα να κατεβάσουμε τον πληθωρισμό πάλι στον στόχο του 2% χωρίς να οδηγήσουμε την οικονομία σε ισχυρή επιβράδυνση και χωρίς να προκληθεί σοβαρή αύξηση των ποσοστό ανεργίας. Αυτό που έκανε ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση είναι το γεγονός πως απαντώντας στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων φάνηκε να μην τον απασχολεί πλέον τόσο πολύ η επίδραση του καλού χρηματιστηριακού κλίματος στην πορεία του αγώνα κατά του πληθωρισμού.
Όσον αφορά στην διαφωνία της Fed με τις αγορές στο πότε θα αρχίσει η μείωση των επιτοκίων, ο Πάουελ παραδέχθηκε πως υπάρχει διαφορά απόψεων αλλά είπε επίσης πως αν τα στοιχεία που θα ανακοινωθούν τους επόμενους μήνες δείξουν πως οι αγορές έχουν δίκιο σχετικά με την υποχώρηση του πληθωρισμού, τότε η Fed θα μειώσει τα επιτόκια αναφοράς.
Η αντίδραση των αγορών στις ανακοινώσεις της Fed και σε όσα είπε ο διοικητής ήταν ξεκάθαρα θετική. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες ανέβηκαν μετά την συνέντευξη Τύπου ενώ ήταν ελαφρά πτωτικοί πριν από αυτήν και οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σημείωσαν σημαντική υποχώρηση.
Μεγάλο ρόλο σε αυτή την αντίδραση έπαιξε η δήλωση του διοικητή σχετικά με το πόσο απασχολεί την Fed το καλό χρηματιστηριακό κλίμα, καθώς την εξέλαβαν σαν «πράσινο φως» για αγορές μετοχών και ομολόγων. Η συγκεκριμένη φράση έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση που ορισμένοι σχολιαστές στο Bloomberg και αλλού αναρωτιούνται μήπως ο διοικητής είπε κάτι που δεν το εννοούσε ακριβώς όπως ακούστηκε.
Όπως και να έχει το πράγμα πάντως, είναι σαφές πως οι αγορές ξαφνιάστηκαν θετικά από όσα είπε στην συνέντευξη Τύπου ο διοικητής Πάουελ και το έδειξαν ξεκάθαρα οδηγώντας τον δείκτη S&P πάνω από τις 4.100 μονάδες για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό και ρίχνοντας την απόδοση των δεκαετών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου προς το 3,40%. Την ίδια στιγμή, το δολάριο σημείωσε σημαντική πτώση και τα πολύτιμα μέταλλα γύρισαν σε θετικό έδαφος.
Το καλό κλίμα για τις αγορές είναι πολύ πιθανόν να διατηρηθεί τις επόμενες μέρες, αλλά πρέπει να επισημάνουμε κάτι. Μπορεί ο Τζέι Πάουελ να είπε πως αν τα οικονομικά στοιχεία που θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα είναι θετικά, η κεντρική τράπεζα θα αλλάξει προς το ηπιότερο την νομισματική πολιτική, αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να είναι αρνητικά. Σε μία τέτοια περίπτωση, η θετική στάση του διοικητή της Fed μπορεί να ξεχαστεί πολύ απότομα και οι χρηματιστηριακοί δείκτες να κοκκινίσουν τις οθόνες των υπολογιστών και των κινητών τηλεφώνων.
