Τέσσερα χρόνια μετά τη σημαντική επένδυση στις μετοχές των δύο μεγαλύτερων γερμανικών τραπεζών, η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Cerberus ξεκίνησε τις (ζημιογόνες) πωλήσεις. Παρά την πρόοδο που σημειώνουν και οι δύο στα προγράμματα αναδιάρθρωσής τους, το ναυάγιο του σχεδίου συγχώνευσης των δύο τραπεζών φαίνεται πως έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόφαση για έξοδο. Όμως, αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην πως πρέπει να απογοητευθούν και οι υπόλοιποι μέτοχοι.
Τον Νοέμβριο του 2017 ανακοινώθηκε η απόκτηση, από την αμερικανική επενδυτική εταιρεία Cerberus, σημαντικών μεριδίων στις δύο μεγαλύτερες ιδιωτικές γερμανικές εμπορικές τράπεζες, την Deutsche Bank (DBK XETRA, DB NYSE) και τη Commerzbank (CBK XETRA). Συγκεκριμένα, η Cerberus είχε αποκτήσει, αγοράζοντας μετοχές μέσω του χρηματιστηρίου, το 3% της Deutsche Bank και το 5% της Commerzbank.
Η Cerberus, που έχει έδρα στη Νέα Υόρκη, ιδρύθηκε το 1992 και διευθύνεται από τον Stephen Feinberg και τον Frank Bruno. Ειδικεύεται στις λεγόμενες εναλλακτικές επενδύσεις και τα κεφάλαια που διαχειρίζεται φθάνουν περίπου τα 55 δισεκατομμύρια δολάρια. Η δυναμική εμφάνισή της στο μετοχολόγιο των δύο τραπεζών είχε ξαφνιάσει κάπως τις αγορές, αφενός γιατί οι μετοχές τραπεζών δεν θεωρούνται εναλλακτικές επενδύσεις και αφετέρου γιατί το ποσοστό συμμετοχής ήταν πολύ μικρό για εταιρείες όπως η Cerberus, οι οποίες συνήθως επιδιώκουν την απόκτηση μεγάλων μεριδίων που τους δίνουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων.
Η κίνησή της όμως δεν ήταν εντελώς παράλογη. Πρώτα απ’ όλα, οι αποτιμήσεις και των δύο τραπεζών ήταν πολύ χαμηλές σε σχέση με το μέγεθός τους και σε σχέση με τις υπόλοιπες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Πέρα από αυτό, ο Feinberg και ο Bruno πίστευαν πως τα πολύ χαμηλά επιτόκια που επικρατούσαν στο τέλος του 2017 θα άρχιζαν σταδιακά να ανεβαίνουν, βελτιώνοντας τις οικονομικές επιδόσεις των δύο τραπεζών. Επίσης, γνώριζαν πως και οι δύο τράπεζες θα εκτελούσαν εκτεταμένα προγράμματα αναδιάρθρωσης και ήλπιζαν πως η παρουσία της εταιρείας τους στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών θα βοηθούσε τις διοικήσεις τους να πάρουν αποφάσεις υπέρ των μετόχων τους.
Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν ακριβώς έτσι. Τα επιτόκια είναι τώρα ακόμα πιο χαμηλά στερώντας τις τράπεζες από τα αναμενόμενα παραπάνω έσοδα, και μόνο τώρα αρχίζει να διαφαίνεται ουσιαστική προοπτική ανόδου τους. Τα προγράμματα αναδιάρθρωσης έχουν προχωρήσει με εμπόδια. Στην περίπτωση της Deutsche Bank, οι κινήσεις του Christian Sewing είναι αρκετά επιτυχημένες, ιδίως η απόφασή του να εγκαταλείψει σχεδόν όλες τις χρηματιστηριακές δραστηριότητές της και να επικεντρωθεί στον τομέα της έκδοσης και αγοραπωλησίας ομολόγων.
Αντίθετα, στη Commerzbank τα πράγματα δεν πήγαν και τόσο καλά, με αποτέλεσμα την αλλαγή της διοίκησης μέσα στο 2021, ύστερα και από πιέσεις της Cerberus. Όσον αφορά τη δυνατότητά της να επηρεάσει τις αποφάσεις των διοικήσεων, το τελικό αποτέλεσμα ήταν μάλλον αρνητικό, αφού η μεγάλη κίνηση που επιδίωξε η Cerberus, δηλαδή η συγχώνευση των δύο τραπεζών, τελικά ναυάγησε, παρά την αρχική υποστήριξη και της γερμανικής κυβέρνησης.
Όπως παρατηρούν αναλυτές γερμανικών χρηματιστηριακών εταιρειών, το πιθανότερο είναι πως η Cerberus είχε αποφασίσει προ πολλού την έξοδό της από το μετοχικό κεφάλαιο των δύο τραπεζών, μάλλον μόλις φάνηκε πως η συγχώνευσή τους δεν επρόκειτο να γίνει, την άνοιξη του 2019. Η χαμηλή τιμή των μετοχών τους όμως ήταν ένα σημαντικό εμπόδιο, αφού η πώληση των δύο μεριδίων στις τιμές εκείνης της περιόδου θα προκαλούσε ζημιές αρκετά πάνω από 50%.
Η σταδιακή άνοδος των δύο μετοχών μέσα στο 2021, ειδικά προς το τέλος, φαίνεται πως έδωσε την ευκαιρία στη Cerberus να αρχίσει την αποχώρησή της με μικρότερες απώλειες. Την άνοδο των τιμών των μετοχών των δύο τραπεζών βοήθησαν οι εκτιμήσεις για αύξηση των επιτοκίων, τα βελτιωμένα οικονομικά τους αποτελέσματα, ειδικά στην περίπτωση της Deutsche Bank, αλλά και το πολύ καλό διεθνές χρηματιστηριακό κλίμα. Έτσι φτάσαμε στις μεγάλες πωλήσεις που έγιναν τη Δευτέρα 10 Ιανουαρίου. Η Cerberus πούλησε, με τη βοήθεια της επενδυτικής τράπεζας Morgan Stanley, 21 εκατομμύρια μετοχές της Deutsche Bank και 25,3 εκατομμύρια μετοχές της Commerzbank.
Οι πωλήσεις έγιναν, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Bloomberg, στα 12,06 ευρώ για την Deutsche Bank και στα 7,50 ευρώ για την Commerzbank και απέφεραν στη Cerberus περίπου 450 εκατομμύρια ευρώ. Μετά τις πωλήσεις έχει ακόμα στην κατοχή της 41 εκατομμύρια της DBK και 38 της CBK, δηλαδή ποσοστά 2% και 3% αντίστοιχα. Η ζημιά δεν είναι μικρή καθώς οι μετοχές της DBK και της CBK πουλήθηκαν σε τιμή περίπου 20% και 30% χαμηλότερη από την τιμή αγοράς τους αντιστοίχως.
Σύμφωνα με το Bloomberg, αν πουλιόταν το σύνολο της συμμετοχής της Cerberus σε αυτές τις τιμές, η ζημιά θα ξεπερνούσε τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει τώρα. Παρά το γεγονός ότι το Reuters ανέφερε σε δικό του ρεπορτάζ πως η απόφαση για πώληση ολόκληρης της συμμετοχής στις δύο τράπεζες είναι ειλημμένη, το ίδιο πρακτορείο, όπως και το Bloomberg, μας ενημέρωσαν πως η Cerberus έχει δεσμευθεί να μην πουλήσει άλλες μετοχές αν δεν περάσουν 45 ημέρες από την πρώτη πώληση.
Ανεξάρτητα όμως από τη δέσμευση των Αμερικανών επενδυτών φαίνεται πως «ο κύβος ερρίφθη» και σε μερικούς μήνες θα έχουν αποχωρήσει, αρκετά πληγωμένοι, από το μετοχικό κεφάλαιο των δύο τραπεζών. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι υπόλοιποι μέτοχοι θα πρέπει να απογοητευθούν και να χάσουν την ελπίδα τους για σημαντική άνοδο της τιμής των μετοχών. Είναι πολύ πιθανόν να δυσκολευθεί πολύ η οποιαδήποτε άνοδος των τιμών τους μέχρι την πλήρη αποχώρηση της Cerberus.
Μετά από αυτό όμως, οι επενδυτές θα δώσουν περισσότερο βάρος στις προοπτικές των δύο τραπεζών, που δεν είναι και πολύ άσχημες. Τα ευρωπαϊκά επιτόκια φαίνεται πως θα πάψουν, σε μερικούς μήνες, να είναι σχεδόν μηδενικά. Η οικονομική ανάπτυξη στη Γερμανία μπορεί να μην είναι τόσο ισχυρή όσο αυτή των ΗΠΑ, αλλά θα δώσει τη δυνατότητα στις δύο τράπεζες να δώσουν αρκετά δάνεια στις μεγάλες γερμανικές υγιείς επιχειρήσεις, και δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα μεγάλα ευρωπαϊκά επενδυτικά προγράμματα, ειδικά για την «πράσινη» μετάβαση.
Αν η διοίκηση της Deutsche Bank συνεχίσει να δίνει ελπίδες στους επενδυτές με τα βελτιούμενα αποτελέσματα της τράπεζας και η αντίστοιχη της Commerzbank αρχίζει και αυτή να πείθει, είναι πολύ πιθανόν να δούμε τις χρηματιστηριακές αγορές να τις αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Όπως έγραψε και ένας σχολιαστής του Reuters, αν συμβούν αυτά που προαναφέραμε, οι τιμές των δύο μεγάλων τραπεζών θα μπορούσαν να ανέβουν μέχρι και 60% από τις σημερινές, οι οποίες πρέπει να προσθέσουμε πως είναι οι ψηλότερες των τελευταίων τριών ετών. Αν αυτό το αισιόδοξο σενάριο γίνει πραγματικότητα, η Cerberus μπορεί να ανακαλύψει σύντομα πως έχει «αφήσει πάνω στο τραπέζι» μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από διαφυγόντα κέρδη. Βέβαια, όταν έχεις 55 δισεκατομμύρια στο χέρι σου, δεν χάνεις τον ύπνο σου από μία τέτοια «περιπέτεια».
