Ο πολύπαθος τραπεζικός κλάδος ξαναμπήκε στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος μετά την δημοσίευση των αποτελεσμάτων του τρίτου τριμήνου. Tο timing δεν είναι τυχαίο. Οι θετικές αναγνώσεις ήταν περισσότερες από τις αρνητικές ενώ πολλές ανησυχίες απαντήθηκαν με πειστικό τρόπο. Εν μέσω του δεύτερου lockdown και με την οικονομία να πατάει πλέον σε διψήφιο ποσοστό μείωσης του ΑΕΠ το «ανεξήγητο ράλι» των τραπεζών εδράζεται στην προσδοκία ότι οι ημέρες που έρχονται θα είναι καλύτερες για τον κλάδο και τους μετόχους του.
Η εκτίμηση αυτή αποτυπώνεται με εμφατικό τρόπο στη χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών που υπερδιπλασιάστηκε με παραβολικό τρόπο φτάνοντας στα 5,4 δισ. ευρώ σε μόλις έναν μήνα.
Υπερβολή; Θα μπορούσε να είναι αν ζούμε μια επανάληψη του παρελθόντος, όταν αντίστοιχα μεγάλες χρηματιστηριακές άνοδοι των τραπεζών ξεφούσκωναν σαν μπαλόνι. Τα δύσκολα άλλωστε δεν έχουν τελειώσει για τον κλάδο. Όμως αυτή τη φορά υπάρχουν πολλά στοιχεία που επιτρέπουν στους επενδυτές, ακόμη και αν βιώνουν ακραίες διακυμάνσεις, να είναι περισσότερο αισιόδοξοι ότι δεν θα ξαναδούν τις ιστορικά χαμηλές τιμές του Οκτωβρίου και να προεξοφλήσουν την αλλαγή σελίδας που ήδη συντελείται στον τραπεζικό κλάδο, ποντάροντας ότι η χρονιά που έρχεται θα σηματοδοτήσει σε σημαντικό βαθμό το τέλος μιας μακράς γκρίζας εποχής για τις τράπεζες.
Παρά τις σημερινές δυσκολίες και τις επιπλέον επιβαρύνσεις που προκαλεί η πανδημική κρίση, η προσδοκώμενη οικονομική ανάκαμψη τα χρόνια που ακολουθούν θα περάσει εκ των πραγμάτων μέσα από το τραπεζικό σύστημα, το οποίο συν τοις άλλοις θα κληθεί να «διαχειριστεί» και τον πακτωλό των 70 δισ. ευρώ που θα πέσουν στην πραγματική οικονομία, έχοντας ενδιαμέσως δρομολογήσει ή ολοκληρώσει την εξυγίανση από το βάρος των κόκκινων δανείων μέσω των προγραμμάτων Ηρακλής, της πιθανής δημιουργίας bad bank και της κεφαλαιακής του επάρκειας.
Οι τράπεζες αποτελούν αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο στοίχημα για την ελληνική οικονομία και -όπως συνέβη λ.χ στη ΔΕΗ ή σήμερα στα ΕΛΤΑ- στο προσκήνιο και το παρασκήνιο δρομολογούνται μέσα στους επόμενους μήνες ενέργειες που θα αντιμετωπίζουν ριζικά τα προβλήματά τους.
Ήδη από την πορεία των οικονομικών αποτελεσμάτων τους στο τρίτο τρίμηνο, τα μυνήματα είναι ενθαρρυντικά και το χρηματιστηριακό ράλι καλλιεργεί προσδοκίες ότι οι μέρες και οι μήνες που έρχονται θα είναι πολύ καλύτεροι:
Να γιατί:
Το τρίτο τρίμηνο έφερε τα υψηλότερα έσοδα από τόκους από το α’ τρίμηνο του 2019 στα 1,391 δισ. ευρώ. Το επιτοκιακό αποτέλεσμα είναι το οικονομικό ισοδύναμου του τζίρου μιας επιχείρησης. Μαζί με τα έσοδα από προμήθειες (324 εκατ. ευρώ) συνιστούν τον πυρήνα των εσόδων της τράπεζας. Οι δύο αυτές γραμμές έχουν προβολή επαναλαμβανόμενων εσόδων 6,8 δισ. ευρώ στην χρήση.
Κοιτάζοντας την γραμμή του οργανικού κόστους φαίνεται ότι και εδώ οι τάσεις είναι προς την σωστή κατεύθυνση αφού το επαναλαμβανόμενο κόστός του γ’ τριμήνου είναι κοντά στα 900 εκατ. ευρώ χωρίς να ληφθούν υπόψη οι εξοικονομήσεις από τις πρόσφατες εθελούσιες της Eurobank και της Alpha Bank και το εν εξελίξει πρόγραμμα της Τράπεζας Πειραιώς.
Το κόστος φαίνεται να πέφτει αισθητά το 2021 κάτω από τα 3,6 δισ. ευρώ (αναγωγή σε έτος και για τις τέσσερις τράπεζες) αφήνοντας ένα οργανικό προ προβλέψεων αποτέλεσμα 3,2 δισ. ευρώ.
Με τις προβλέψεις να έχουν ενσωματώσει τις επιπτώσεις της πανδημίας, το ύψος των απομειώσεων σε μια κανονική χρονιά δεν θα είναι πάνω από 2,2 δισ ευρώ. Άρα μένει περί το 1 δισ. ευρώ στα πρό φόρων αποτελέσματα το οποίο είναι χωρίς την όποια συμβολή εκτάκτων αποτελεσμάτων στα οποία οι τράπεζες έχουν δείξει ότι έχουν την δυνατότητα να φέρουν στην χειρότερη χρονιά τους άλλα 300 εκατ. ευρώ (2015) και στην καλύτερη τους άλλα 1,1 δισ. ευρώ (2019).
Μεγάλη μείωση κόκκινων δανείων
Στο μέτωπο της πώλησης δανείων μέσω τιτλοποιήσεων η επόμενη χρονιά προβλέπεται ιδιαιτέρως δραστήρια: Με την Eurobank να είναι πιο προχωρημένη από όλες αναμένονται τιτλοποιήσεις και από τις υπόλοιπες τρεις συστημικές οι οποίες θα μειώσουν το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 23,7 δισ. ευρώ κάτω από την κρατική εγγύηση του «Ηρακλή» (Alpha Bank - Galaxy 10,7 δισ. ευρώ, Τράπεζα Πειραιώς - Phoenix/Vega 7 δισ. ευρώ, Εθνική Τράπεζα Frontier 6 δισ. ευρώ).
Φαίνεται επίσης ότι η τελική επιβάρυνση στις μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις από τα δάνεια που είναι σε αναστολή πληρωμών δεν θα ξεπεράσει τα 5,5 δισ. ευρώ μέγεθος διαχειρίσιμο υπό την αίρεση της προβλεπόμενης κερδοφορίας ενώ ακόμα και μέσα στο δύσκολο γ’ τρίμηνο οι τέσσερις συστημικές τράπεζες πέτυχαν τον αρνητικό σχηματισμό προβλέψεων για εγχώρια NPEs κοντά στο 1 δις ευρώ. Το πρόβλημα ωστόσο για να λυθεί οριστικά θα χρειαστεί και άλλες ενέργειες καθώς ναι μεν η μείωση είναι σημαντική θα απομένουν ωστόσο άλλα 35 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021 αν όλα πάνε σύμφωνα με τον προγραμματισμό.
Ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια
Η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών μετά τις σκοπούμενες πράξεις τιτλοποιήσεων των τραπεζών διατηρείται με άνεση πάνω από τα εποπτικά όρια. Η μετατροπή των Cocos αγοράζει χρόνο στην Τράπεζα Πειραιώς ενώ τα κέρδη από ομόλογα που καταγράφονται και στο δ’ τρίμηνο θα δώσουν και άλλους βαθμούς ελευθερίας στην μείωση των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων. Οι δείκτες φερεγγυότητας στο γ’ τρίμηνο βρίσκονται στο 16% για τα 165,2 δις ευρώ έντοκων στοιχείων ενεργητικού με τα εποπτικά όρια να έχουν κατέβει στην περιοχή του 11%.
Ο καταλύτης της αναβαλλόμενης φορολογίας
Από τις τηλεδιασκέψεις προέκυψε τέλος κάτι το οποίο μπορεί να αποδειχθεί καταλύτης για την ποιότητα των κεφαλαίων που έχουν στον ισολογισμό τους οι ελληνικές συστημικές τράπεζες: Η αναβαλλόμενη φορολογία η οποία υπολογίζεται στα εποπτικά κεφάλαια δύναται να αλλάξει. Να δοθεί δηλαδή από τον επόπτη η άδεια να πουληθεί μερος ή το σύνολο της αναβαλλόμενης φορολογίας πιθανότατα με κάποια έκπτωση σε κάποιον τρίτο όπως γίνεται στο εξωτερικό. Προς το παρόν κάτι τέτοιο δεν είναι πάνω στο τραπέζι καθώς θα απαιτούσε δημοσιονομικές προσαρμογές από την κυβέρνηση κάτι που επί του παρόντος φαντάζει μάλλον ανεφικτο, η συζήτηση όμως υπάρχει στο παρασκήνιο.
Η αγορά λοιπόν προεξοφλεί ότι η πίεση της πανδημίας είναι διαχειρίσιμη, οι επιπτώσεις προς το παρόν δείχνουν να είναι εντός των δυνατοτήτων των τραπεζών και πιθανότατα αν χρειαστεί οι τράπεζες να κάνουν νέες αυξήσεις κεφαλαίου, αυτές θα είναι σε ένα πολύ πιο μικρό μέγεθος από αυτό που ενδεχομένως ανέμεναν όσοι έβλεπαν την απόλυτη καταστροφή και με διαφορετικό χαρακτήρα σε ότι αφορά την απόδοση των χρημάτων.
Το «revovery play» και οι θεσμικοί
Το γεγονός ότι για σημαντικό χρονικό διάστημα δεν έχει παρατηρηθεί η παρουσία νέων ξένων θεσμικών επενδυτών σε σημαντικό μέγεθος στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών παρά μόνο σε θέσεις short είναι ένα άλλο στοιχείο που αφήνει σημαντικό δυνητικό περιθώριο εκδήλωσης υψηλότερου ενδιαφέροντος στο μέλλον.
Η αποτίμηση τους δικαιολογεί απόλυτα τον χαρακτήρα του ελληνικού «recovery play». Όσο για την χρηματιστηριακή τους συμπεριφορά, τα υψηλά beta με τα οποία διαπραγματεύονται τα τελευταία χρόνια δεν προσφέρονται για όσους έχουν ευαίσθητη κράση.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
